Vì sao Thổ Nhĩ Kỳ đổi tên nước?

Theo Vũ Hoàng (vnexpress.net)

Theo dõi Báo Nghệ An trên Google News
0:00 / 0:00
0:00
Chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ không muốn đất nước tiếp tục bị liên tưởng đến gà tây và việc đổi tên dường như cũng nằm trong tính toán chính trị của Tổng thống Erdogan.

Cái tên Turkey lâu nay đã gắn liền Thổ Nhĩ Kỳ với loài gà tây, loại gia cầm là biểu tượng của ngày Lễ Tạ ơn ở Bắc Mỹ.

Hôm 2/6, Liên hợp quốc đã phê chuẩn yêu cầu của Thổ Nhĩ Kỳ nhằm đổi tên thành Türkiye, cách viết tên nước này theo tiếng Thổ Nhĩ Kỳ, trong một động thái mà Ngoại trưởng Mevlut Cavusoglu ca ngợi rằng sẽ "gia tăng giá trị thương hiệu cho đất nước".

"Lý do chính khiến Thổ Nhĩ Kỳ đổi tên là để loại bỏ mối liên hệ với gà tây", Sinan Ulgen - Chủ tịch viện nghiên cứu EDAM, trụ sở ở Istanbul cho hay. "Ngoài ra, trong khẩu ngữ, từ này được sử dụng để ám chỉ thất bại".

Vì sao Thổ Nhĩ Kỳ đổi tên nước? ảnh 1

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan phát biểu trước các thành viên đảng cầm quyền AK của ông trong cuộc họp tại quốc hội ở Ankara hôm 18/5. Ảnh: Reuters.

Türkiye là cách viết tên nước theo tiếng Thổ Nhĩ Kỳ, đã được sử dụng từ năm 1923, khi Thổ Nhĩ Kỳ thành quốc gia mới sau khi Đế chế Ottoman tan rã. Tuy nhiên, Thổ Nhĩ Kỳ đã dùng tên Turkey trên trường quốc tế. Turkey và Türkiye có phát âm tương tự, song Türkiye có thêm âm tiết "yay" ở cuối.

Tổng thống Recep Tayyip Erdogan nói rằng, cái tên mới thể hiện "văn hóa, văn minh và các giá trị của dân tộc Thổ Nhĩ Kỳ một cách tốt nhất".

Các tổ chức quốc tế giờ đây có nghĩa vụ sử dụng cái tên mới, nhưng công chúng sẽ không thể lập tức quen với điều này, Ulgen nhận định. "Có thể sẽ mất nhiều năm để công chúng quốc tế chuyển từ Turkey sang Türkiye".

Theo ông, đây không phải lần đầu tiên Thổ Nhĩ Kỳ cố gắng thay đổi tên của mình. Một nỗ lực tương tự từng được thực hiện vào giữa những năm 1980 dưới thời Thủ tướng Turgut Ozal nhưng không thu hút được nhiều chú ý.

Có thể cũng tồn tại những động cơ chính trị đằng sau động thái này khi người dân Thổ Nhĩ Kỳ sẽ bầu cử tổng thống vào tháng 6 năm sau, trong bối cảnh đất nước đang đối mặt khủng hoảng kinh tế gay gắt và ông Erdogan sẽ tái tranh cử.

Đây là "chiến lược được Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ triển khai nhằm tiếp cận với các cử tri theo chủ nghĩa dân tộc trong một năm quan trọng đối với nền chính trị đất nước", Francesco Siccardi, chuyên gia từ viện nghiên cứu Carnegie châu Âu, nhận định.

Thời điểm thay đổi tên có liên quan mật thiết tới cuộc bầu cử năm tới, ông nói. "Quyết định về việc đổi tên được công bố vào tháng 12 năm ngoái, khi Tổng thống Erdogan đang thất thế trong các cuộc thăm dò dư luận và đất nước phải đối mặt một trong những cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất 20 năm qua".

Vị trí của ông Erdogan trong các cuộc thăm dò vài năm gần đây đã suy giảm đáng kể. Các cuộc thăm dò cuối năm ngoái cho thấy ủng hộ dành cho đảng cầm quyền AK của ông vào khoảng 31-33%, giảm từ 42,6% trong cuộc bầu cử quốc hội năm 2018, theo Reuters.

Thâm hụt thương mại nước ngoài của Thổ Nhĩ Kỳ tăng 98,5% so với cùng kỳ năm ngoái lên 6,11 tỷ USD vào tháng 4, theo Viện Thống kê Thổ Nhĩ Kỳ. Lạm phát hàng năm đã tăng lên 73,5% vào tháng trước, mức cao nhất trong 22 năm.

Các nhà phân tích cho rằng, vào thời điểm khủng hoảng, các tổng thống có xu hướng vận dụng những động thái dân túy để làm chệch hướng chú ý của dư luận khỏi các vấn đề trong nước.

"Cái tên mới sẽ khiến người dân trong nước phân tâm khỏi những vấn đề cụ thể hơn, cấp bách hơn, đồng thời giúp Tổng thống Erdogan thúc đẩy quan điểm Thổ Nhĩ Kỳ cần mạnh mẽ hơn, truyền thống hơn", Siccardi đánh giá.

Trong một động thái dân túy khác vào năm 2020, Tổng thống Erdogan đã ban hành sắc lệnh chuyển Bảo tàng Byzantine Hagia Sofia lịch sử của Istanbul, từng là Vương cung thánh đường Chính thống giáo Đông phương, thành một nhà thờ Hồi giáo.

"Giữa bối cảnh không có các chính sách cụ thể để xử lý những vấn đề kinh tế và chính trị của đất nước, ông Erdogan đã tìm kiếm lối thoát với một nền chính trị bản sắc dân túy", nhà phân tích chính trị Seren Korkmaz viết về động thái chuyển bảo tàng thành nhà thờ Hồi giáo thời điểm đó. "Ông ấy thúc đẩy chủ nghĩa dân tộc và chủ nghĩa Hồi giáo của Thổ Nhĩ Kỳ".

Siccardi cũng cho rằng, cái tên mới mang giá trị biểu tượng vì nó bắt đầu được người dân trong nước sử dụng sau khi thoát khỏi đống tro tàn của Thế chiến I. Việc áp dụng nó trên toàn cầu sẽ "củng cố vị trí của Erdogan trong lịch sử Thổ Nhĩ Kỳ, gây liên tưởng đến nhà sáng lập nước cộng hòa Mustafa Kemal Ataturk", Siccardi đánh giá.

Tin mới

'Trùm' ma tuý dùng dao chống trả lực lượng vây bắt

'Trùm' ma tuý dùng dao chống trả lực lượng vây bắt

(Baonghean.vn) - Trong số 07 đối tượng vừa bị Cơ quan CSĐT Công an huyện Quỳnh Lưu khởi tố về tội mua bán, tổ chức sử dụng trái phép ma túy, Vi Xuân Thành (SN 1996) trú tại xã Nghĩa Hội, huyện Nghĩa Đàn là đối tượng cầm đầu, dùng dao chống trả quyết liệt khi bị lực lượng Công an bắt giữ.
Bệnh viện ĐKTP Vinh

Hàng nghìn người mắc bệnh lý sỏi tiết niệu được can thiệp ít xâm lấn mỗi năm tại Bệnh viện ĐKTP Vinh

(Baonghean.vn) - Thời gian qua, Bệnh viện ĐKTP Vinh là đơn vị tiên phong ứng dụng hiệu quả nhiều phương pháp can thiệp ít xâm lấn, với nhiều ưu điểm vượt trội; đáp ứng nhu cầu nâng cao chất lượng điều trị các bệnh lý sỏi đường tiết niệu, mang lại lợi ích tối đa cho người bệnh.
Đoàn ĐBQH Nghệ An thảo luận tại Tổ về dự án Luật Đất đai (sửa đổi)

Đoàn ĐBQH Nghệ An thảo luận tại Tổ về dự án Luật Đất đai (sửa đổi)

(Baonghean.vn) - Sáng 9/6, tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV, sau khi nghe các tờ trình, báo cáo thẩm tra Luật Đất đai (sửa đổi) tại Hội trường, Quốc hội tiến hành thảo luận tại Tổ. Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An thảo luận tại Tổ 3 với đoàn ĐBQH các tỉnh: Bắc Kạn, Bạc Liêu.
Cần làm rõ việc cấp phép khai thác mỏ cát, sỏi trên đất nông nghiệp ở Nghĩa Đàn

Cần làm rõ việc cấp phép khai thác mỏ cát, sỏi trên đất nông nghiệp ở Nghĩa Đàn

(Baonghean.vn) - Thời gian gần đây, người dân xóm Tân Phú, xã Nghĩa Hưng (Nghĩa Đàn) đã đồng loạt kéo nhau ra khu vực mỏ cát, sỏi của Công ty Cổ phần Đầu tư xây dựng thương mại Việt Hung để ngăn cản hoạt động khai thác vì cho rằng chưa hoàn thành việc đền bù đất sản xuất và gây sạt lở bờ sông...
Đoàn khảo sát của Ban Tổ chức Trung ương làm việc với Thường trực Tỉnh ủy và các ban xây dựng Đảng tỉnh Nghệ An

Đoàn khảo sát của Ban Tổ chức Trung ương làm việc với Thường trực Tỉnh ủy và các ban xây dựng Đảng tỉnh Nghệ An

(Baonghean.vn) - Sáng 09/6, Đoàn khảo sát của Ban Tổ chức Trung ương có buổi làm việc với Thường trực Tỉnh ủy và các ban xây dựng Đảng về xây dựng Đề án bổ sung, sửa đổi Quy định 04-QĐi/TW về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức bộ máy cơ quan chuyên trách tham mưu, giúp việc Tỉnh ủy, Thành ủy.
Chắp cánh đam mê cho thiếu nhi Nghệ An

Chắp cánh đam mê cho thiếu nhi Nghệ An

(Baonghean.vn) - Năm 2023, Giải Bóng đá TN-NĐ Cúp Báo Nghệ An bước sang mùa giải thứ 25. ¼ thế kỷ qua, một trong những nhân tố quyết định sự thành công của giải thể thao truyền thống tiêu biểu này đó là sự chung tay của các nhà tài trợ, nhà hảo tâm vì tình yêu với con trẻ, với bóng đá.
Phấn đấu xây dựng Anh Sơn phát triển nhanh và bền vững, khẳng định vị thế tốp đầu các huyện miền núi của tỉnh

Phấn đấu xây dựng Anh Sơn phát triển nhanh và bền vững, khẳng định vị thế tốp đầu các huyện miền núi của tỉnh

(Baonghean.vn) - Với điều kiện địa lý, thiên nhiên hùng vĩ và kỳ thú, đất Anh Sơn sớm đi vào thi phú của tiền nhân với những áng văn trác tuyệt; đây cũng là vùng “địa linh” dày dặn truyền thống văn hóa, lịch sử và cách mạng, góp một dấu son vào pho sử vàng đấu tranh dựng nước và giữ nước.