Vườn cò Thuận Yên

(Baonghean) - Mỗi buổi chiều buông, từng đàn cò lại tìm về bàu Cây Thị thuộc thôn Thuận Yên, xã Nghĩa Hoàn (Tân Kỳ). Từ gần chục năm nay, khu vực rộng chừng 3 ha này là nơi trú ngụ của hàng nghìn con cò. 

KHÁM PHÁ VƯỜN CÒ

Xóm Thuận Yên cách Thị trấn Lạt huyện Tân Kỳ chừng 17 km. Chúng tôi đến trụ sở UBND xã vào giữa trưa. Cuộc chuyện ở quán nước chè ven đường trong khi chờ đến giờ hành chính với những người dân xóm Việt Lâm khiến tôi thêm phần phấn khích. Anh bạn mới quen là chủ của một dãy hàng quán bán từ bia hơi, nước ngọt, quần áo cho đến vật liệu xây dựng cho biết : Vườn cò nhà Hiền Lê trong xã ai cũng biết. Có lẽ đó là điểm tập trung nhiều cò nhất ở mấy huyện miền Tây Nghệ An. Lúc đó tôi đã nghĩ đến một chốn hoang dã nào đó thật nên thơ. Chủ nhân khu vườn hẳn là một “đại gia” có sở thích với những thú vui tao nhã.
Cầu ao - nét hoài cổ nơi vườn cò.
Cầu ao - nét hoài cổ nơi vườn cò.
Anh cán bộ xã Nghĩa Hoàn rót chén nước chè mời khách, giọng xởi lởi:  “Các bạn hãy chờ thêm một, hai giờ đồng hồ nữa. Khi chiều xuống, diều đã no căng tôm cá, lũ cò mới về.” Anh cán bộ cho hay, anh Nguyễn Danh Hiền, chị Trương Thị Lê, chủ vườn cò vốn là chỗ thân tình của người dân cả mấy xóm lân cận. Có vậy mới giữ được đàn cò khỏi những bàn tay xâm phạm suốt nhiều năm ròng rã. 
Chúng tôi dễ dàng tìm được khu vườn cò chỉ cách trụ sở UBND xã Nghĩa Hoàn non 1 cây số. Khu vườn nằm giữa cánh đồng, cách đó không xa là con sông Con. Phù sa của dòng sông này tạo nên khu vực bàu Cây Thị. Gần đó có những lò sản xuất ngói Cừa nổi tiếng. Ngói là nguồn thu nhập chính để người dân Nghĩa Hoàn làm giàu, xây nhà đẹp, tậu xe sang. Nghĩa Hoàn nổi tiếng khắp tỉnh Nghệ An với thương hiệu ngói Cừa. 
Bóng cò thấp thoáng trắng trên những mái lò ngói. Có lẽ chỉ chốc lát nữa là chúng bay về nơi trú ngụ ở bàu Cây Thị.
Theo một người đàn ông đứng tuổi, xóm Thuận Yên từng có một cây thị lớn nên thành tên gọi bàu Cây Thị. Trước kia nơi đây ngập ngụa sình lầy, lau sậy mọc dày đặc. Từ năm 2005, gia đình anh Nguyễn Danh Hiền đấu thầu khu vực này mục đích để thả cá, cải thiện làm trang trại. Khu vực này được gia chủ rào lại bằng lưới B40. Kè, đê ngăn nước được dần dà xây dựng. Cho đến bây giờ vùng sình lầy đã trở thành khu trang trại khá đẹp mắt. Hàng cây mưng được trồng khéo léo trên lối dẫn vào trang trại. Một dãy nhà được xây dựng theo kiểu hàng quán phục vụ ẩm thực. Cạnh đó là 2 ao cá. 2 anh con trai trong xóm gần đó người đang mắc mồi, người đang thả câu. Ven lối đi cạnh ao và hai bên đường ra khu chăn nuôi đều được trồng cây, từng hàng thẳng tắp.
Chị Trương Thị Lê, chủ trang trại dẫn chúng tôi đến dãy nhà nhìn ra mặt hồ khá rộng. Ở giữa hồ và bờ bên kia là một khoảng rừng nhỏ mọc đầy ổi và cây sậy. Chị bảo đó là không gian riêng của lũ cò. Ngày nắng, quãng bốn rưỡi, năm giờ chiều là chúng quần tụ về đây đậu kín trên những ngọn cây. Ngày mưa, lũ cò sẽ về sớm hớn trước đó nửa giờ. Lúc chiều buông khu vườn chuyển sang màu trắng toát bởi hàng nghìn con cò.
Vậy là chúng tôi phải chờ hơn một giờ đồng hồ nữa. Trong quãng thời gian ấy, tôi bảo với cô bạn viết báo rằng cách tiêu khiển hay nhất vẫn là khám phá khu trang trại nhà chị Lê. Tôi lục tìm một khái niệm thích hợp để gọi tên khu vườn này. Gọi là trang trại VAC thì chưa đầy đủ bởi nơi đây ngoài vườn cây, ao cá, chuồng nuôi gà và bồ câu thì đàn cò mới là điều thú vị nhất của khu trang trại.
SẮC TRẮNG LÚC CHIỀU BUÔNG
Mê mải tán chuyện với mấy anh “thợ” câu cá trong xóm bên chiếc cầu dẫn hòn ra đảo nhỏ giữa hồ, tôi quên mất rằng trời đang dần về chiều. Một âm thanh lạ vang lên khiến tôi sực nhớ ra là mình đang chờ đợi cò về. Tiếng kêu của những chú cò đầu tiên vọng đến và tôi bất giác ngó lên bầu trời. Lẩn khuất sau tầng mây thấp là những chấm đen ti ti. Ban đầu chúng chỉ bằng con muỗi, sau lớn dần bằng cái hạt cau. Tôi đã nhận ra đàn cò. Chúng lượn những vòng tròn thấp dần phía trên đầu chúng tôi.
Anh bạn thợ câu quả quyết rằng khung cảnh này đã quá quen thuộc. Nói vậy, anh ta vẫn đặt chiếc cần câu xuống và ngó lên bầu trời. Vẻ mặt cũng phấn khích, chẳng kém gì chúng tôi, những vị khách phương xa lần đầu chiêm ngưỡng đàn cò về tổ. 
Cò về trên bàu Cây Thị.
Cò về trên bàu Cây Thị.
Sau mấy vòng chao lượn, đàn cò đầu tiên đã bạo dạn đáp xuống khoảng rừng phía bên kia mặt hồ. Tốp này dễ chừng phải đến hàng trăm con. Những tốp khác vẫn đang lượn vòng phía trên. Lũ cò có vẻ bất an khi nhận thấy những kẻ lạ mặt xuất hiện trong trang trại. Anh thợ câu tên Tân nói vẻ hài hước: “Bình thường bọn cò về là đáp xuống các nhánh cây luôn. Chúng nó tưởng nhầm ống kính máy ảnh là nòng súng đấy mà.”
Sau một hồi lâu nhận thấy chúng tôi và những chiếc máy ảnh trên tay không thể gây hại gì, bầy cò mới phần nào yên lòng. Lúc này hoàng hôn đã buông xuống xóm núi Thuận Yên. Khoảng rừng giữa hồ đã được trang hoàng bởi một màu trắng lạ mắt. Tôi tin rằng lũ cò đã thực sự yên lòng khi đã tìm về ngôi nhà của chúng.
Nhìn đàn cò xáo trộn trước sự xuất hiện của chúng tôi, ông Tân cho hay mới chỉ mấy năm về trước, đàn cò về đây đã không thể yên thân với những kẻ săn trộm lúc nào cũng lăm le với cái súng săn, súng dây chun. Họ bảo chim cò của trời ai muốn bắn chẳng được. Thương đàn cò, gia đình chị Lê phải túc trực suốt đêm ngoài vườn. Đến giờ chúng đi ăn về vợ chồng chị liền có mặt ngoài vườn. Phát hiện kẻ săn trộm thì tìm đến tận nhà khuyên bảo. Cứ thế dần dà người ta hiểu và không còn ai bắn trộm cò tại vườn nữa. Để “lấy lòng” người dân, chị bàn với chồng cho phép mọi người được vào ao câu cá. Trong xóm ai thèm ăn gỏi hay cá hấp cứ việc cầm cần câu đến bắt một vài con. Nhờ cách làm khéo léo như vậy nên đến giờ chẳng còn ai đến bắn trộm cò nữa. Đêm về, chị Lê đã được ngon giấc.
“Gia đình mình chỉ nuôi cò để vậy thôi sao?” – Cô bạn tôi chợt hỏi và bà chủ vườn cò cười hiền lành: “Thật ra nhà chị cũng đã có kế hoạch cho nó.” Chị Lê chỉ về phía dãy nhà và bảo rằng thỉnh thoảng vẫn có những đoàn khách đến đây tham quan khu vườn. Cách đây vài tháng có mấy vị khách nghe bảo là người Pháp tìm đến để khảo sát tiềm năng phát triển du lịch sinh thái. Khách trong tỉnh, trong huyện thì nhiều hơn. Tuần nào cũng có một vài đoàn. Người ta đến đây muốn ngắm cảnh đàn cò về lúc chiều hôm. Có mấy kênh truyền hình cũng đã tìm đến làm phóng sự.
“Người ta đến rồi đi chứ chưa ai ở lại qua đêm vì chưa có  nhà khách” – Chị Lê cho biết. Chủ của 2 lò sản xuất ngói Cừa cho biết trong tương lai gia đình đang có ý tưởng xây một ngôi nhà đón khách nho nhỏ. Bởi theo chị Lê có ở lại qua đêm mới cảm nhận hết sự thú vị của vườn cò. Tối đến là cả khu bàu lại xôn xao tiếng cò, tiếng cá búng nước.
Mặt trời đã khuất dạng. Đàn cò giờ đã yên vị tại nơi nương náu. Có lẽ giờ đây chúng đã có phần yên tâm bởi chí ít thì có đến lúc này, những bàn tay xâm phạm không làm hại đến chúng. Khu vườn chốc chốc lại rộn lên tiếng kêu “ò ò”. Chị Lê bảo âm thanh này sẽ còn kéo dài cho đến gần nửa đêm.
 HỮU VI – LAN THÁI

tin mới

Lê rừng

Xã vùng cao Kỳ Sơn vào mùa thu hoạch lê rừng

(Baonghean.vn) - Những ngày này, nhiều hộ dân ở xã Tây Sơn (huyện Kỳ Sơn) đang vào mùa thu hái mắc coọc (lê rừng). Đây là một loại cây ăn quả đặc trưng của đồng bào người Mông nên rất được người mua ưa chuộng.

Lãnh đạo tỉnh Nghệ An dự Lễ khánh thành cầu dân sinh ở bản biên giới

Lãnh đạo tỉnh Nghệ An dự Lễ khánh thành cầu dân sinh ở bản biên giới

(Baonghean.vn) - Sáng 14/7, đồng chí Hoàng Nghĩa Hiếu - Phó Bí thư Tỉnh ủy tới dự Lễ khánh thành cầu dân sinh bản Phà Mựt và khởi công cầu dân sinh bản Nhôn Mai, xã Nhôn Mai, huyện Tương Dương. Đây là các công trình do lực lượng Bộ đội Biên phòng Nghệ An kêu gọi, xây dựng hỗ trợ người dân vùng biên.

Niềm vui của 35 hộ đồng bào Đan Lai ở Con Cuông

Niềm vui của 35 hộ đồng bào Đan Lai ở Con Cuông

(Baonghean.vn) - Giữa những ngày nắng gắt, 35 hộ đồng bào Đan Lai ở bản Bá Hạ, xã Thạch Ngàn, huyện Con Cuông bất ngờ đón niềm vui khi được nhận quà tặng từ đoàn công tác chính quyền các cấp và tấm lòng hảo tâm của Nhóm thiện nguyện Niềm tin.

Nghề 'bế' gừng thuê ở Na Ngoi

Nghề 'bế' gừng thuê ở Na Ngoi

(Baonghean.vn) - Gừng là một trong những loại cây trồng chủ lực ở Na Ngoi (Kỳ Sơn). Trong mùa thu hoạch gừng, lao động trên địa bàn chủ yếu đi làm ăn xa, nhiều hộ đồng bào Mông đã thuê người Thái, Khơ Mú ở các địa bàn lân cận để "bế" (thồ - PV) gừng từ nương rẫy, vận chuyển về bãi tập kết.

Hội Nguyên – điểm du lịch mới ở miền Tây Nghệ An

Hội Nguyên – điểm du lịch mới ở miền Tây Nghệ An

(Baonghean.vn) -  Được đưa vào khai thác từ năm 2022, điểm du lịch Hội Nguyên ở xã Yên Thắng, huyện Tương Dương có sức hút đối với nhiều người. Về đây, du khách được hòa mình vào sông nước, núi rừng và có được những giờ phút thư giãn, trải nghiệm thú vị.
Hơ-Mông (H’mông), Mông, Mèo: Đọc, viết sao cho đúng?

Hơ-Mông (H’mông), Mông, Mèo: Đọc, viết sao cho đúng?

(Baonghean.vn) -  Là tộc người đã định cư ở Việt Nam hơn 400 năm, với số dân gần 1,4 triệu người, đông thứ 8 trong các dân tộc ở Việt Nam, nhưng tộc danh của người Mông vẫn chưa được công chúng hiểu và đọc , viết cho đúng. Ở Việt Nam, người Mông thường được gọi là “Hơ-Mông” hoặc “Mèo” ; còn trên các văn bản viết, người ta có khi viết “H’mông”, HMông, có khi lại viết Mông, Mèo. Như vậy, đâu mới là cái tên đúng nhất về dân tộc này và vì sao lại có những cách gọi , đọc, viết khác nhau như vậy? Bài viết dưới đây của một người Mông giải thích rõ về điều này.
Mùa nước đổ dưới chân Puxailaileng

Mùa nước đổ dưới chân Puxailaileng

(Baonghean.vn) - Thời điểm này đang vào mùa nước đổ ở Puxailaileng. Bà con bước vào vụ sản xuất mới trên những thửa ruộng bậc thang. Cuộc sống, sinh hoạt và cảnh sắc dưới “nóc nhà” miền Tây xứ Nghệ hiện lên như tranh vẽ, làm xao xuyến bất cứ ai khi ghé thăm.
ff

'Trốn nắng' ở vùng sinh thái Con Cuông

(Baonghean.vn) - Dòng sông Giăng xanh mát, thác nước Khe Kèm như mát xa vào thân người tắm ở giữa vùng rừng Con Cuông (Nghệ An) là những điểm đến lý thú để du khách "trốn nắng" hiệu quả trong mùa Hè. Đến đây du khách còn được thưởng thức nhiều món ăn đặc sắc do đồng bào chế biến và hòa mình vào tiếng khèn, khắc luống cùng điệu múa sạp sôi động.
Động lực mới phát triển miền Tây

Động lực mới phát triển miền Tây Nghệ An

(Baonghean) - Động lực mới với chính quyền và người dân nơi miền Tây Nghệ An khi Quốc hội phê duyệt Nghị quyết về “Đề án tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030” và Chính phủ cũng đã ban hành nghị quyết triển khai thực hiện.
Món rêu đá ngày Tết

Hấp dẫn, thơm ngon món mọc rêu đáy sông gói lá chuối ngày Tết

(Baonghean) - Từ nhiều đời nay, rêu đá ở dưới đáy các sông, suối trên thượng nguồn sông Lam được người dân miền núi xứ Nghệ xem như một loại thực phẩm phục vụ đời sống hằng ngày. Đặc biệt đối với đồng bào người Thái, rêu đá còn được dùng để chế biến ra nhiều món ăn truyền thống, ngon và đặc sắc trong dịp lễ, Tết.
Người có uy tín vùng đồng bào DTTS.

Tuyên dương 200 người có uy tín tiêu biểu vùng đồng bào DTTS ở Nghệ An

(Baonghean.vn) - Những người có uy tín trong đồng bào các dân tộc thiểu số đã phát huy vai trò tích cực, có nhiều đóng góp cho công cuộc xây dựng hệ thống chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh, quốc phòng của tỉnh nói chung và các huyện miền núi nói riêng. Họ chính là cầu nối giữa Đảng, chính quyền với đồng bào các DTTS, nhân dân vùng miền núi.
ảnh đại diện ý kiến

Những thủ lĩnh nơi bản làng miền Tây xứ Nghệ

(Baonghean.vn) - Người có uy tín vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) luôn tiên phong, đi đầu trong việc thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; tuyên truyền, vận động đồng bào áp dụng các tiến bộ KHKT vào sản xuất, chăn nuôi; giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa tốt đẹp, xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc. Về dự Hội nghị tuyên dương người có uy tín tiêu biểu trong vùng đồng bào DTTS tỉnh Nghệ An lần thứ 2, năm 2019 diễn ra vào chiều 15/10, các đại biểu gửi gắm nhiều tâm nguyện từ thực tiễn.
Có không gian vừa thoáng mát, vừa yên tĩnh dường như đã tạo cảm hứng đọc sách cho các em học sinh

Dãy nhà chờ độc đáo cho giáo viên và học sinh vùng cao Nghệ An

(Baonghean.vn) - Điểm Trường Tiểu học bản Khổi, thuộc Trường Tiểu học Tam Thái (Tương Dương - Nghệ An) chỉ có 2 phòng học, không có phòng chờ cho giáo viên và phòng đọc sách cho học sinh. Phụ huynh nơi đây đã cùng nhau góp tre, nứa, lá cọ để dựng lên những nhà chờ đẹp mắt, thân thiện.
học sinh tựu trường

Những đứa trẻ người Mông ở Nghệ An rời bản, xuống núi đến trường

(Baonghean.vn) - Cuộc sống vất vả đã “cuốn” những đứa trẻ người Mông ở Tri Lễ (Quế Phong) sớm lên nương, vào rẫy... Tuy nhiên năm gần đây, nhận thức người dân được nâng lên, người Mông đã xem việc đưa trẻ xuống núi theo học là để tiếp thu kiến thức mới, góp phần nâng cao cuộc sống, xây dựng bản làng.
Trải nghiệm chợ phiên vùng cao Tương Dương với các loại rau củ độc đáo

Trải nghiệm chợ phiên vùng cao Tương Dương với các loại rau củ độc đáo

(Baonghean.vn) - Đã từ lâu người dân khắp nơi đều biết đến chợ phiên Tam Thái (Tương Dương) là phiên chợ chuyên bày bán rất nhiều loại rau, củ, quả do bà con tự trồng hoặc thu hái ở trên nương rẫy hay khe suối. Đây không chỉ là những loại nông sản "sạch" mà còn là những vị thuốc rất tốt cho sức khỏe, nên được người dân rất ưa chuộng.
Hoạt động của bộ phận một cửa tại Chi cục thuế huyện Tương Dương. Ảnh: Phương Thúy

Huyện có 5 dự án thủy điện ở Nghệ An kiến nghị trích nguồn thuế cho địa phương

(Baonghean.vn) - Trên địa bàn huyện Tương Dương (Nghệ An) hiện có 5 dự án thủy điện nhưng việc thu thuế lại không thuộc trách nhiệm của huyện. Do đó, huyện vùng cao này đề nghị có chính sách nhằm trích lại một phần kinh phí từ nguồn thu thuế các công trình thủy điện trên địa bàn cho địa phương.