Vượt khó, tích cực góp phần thúc đẩy KT-XH tỉnh nhà phát triển

(Baonghean) - Ngày 28/8/1945, Chính phủ lâm thời Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra Tuyên cáo công bố danh sách Nội các thống nhất quốc gia với 13 Bộ trưởng, do Chủ tịch Hồ Chí Minh làm Chủ tịch, trong đó có Bộ trưởng Bộ Tư pháp Vũ Trọng Khánh. Nền Tư pháp của chế độ mới ra đời từ đó và theo Quyết định số 715/TTg, ngày 7/11/1995 của Thủ tướng Chính phủ, hàng năm lấy ngày 28/8 là “Ngày truyền thống của ngành Tư pháp”.

Suốt chặng đường 70 năm phấn đấu, xây dựng và trưởng thành, ngành Tư pháp đã phát triển không ngừng, vượt qua mọi khó khăn, thử thách, nỗ lực vươn lên, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao trong các giai đoạn cách mạng và có những đóng góp to lớn, quan trọng vào thắng lợi của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN. Kế thừa và phát huy những thành tựu, truyền thống đó, ngành Tư pháp Nghệ Tĩnh (nay là Nghệ An) ngày càng được củng cố, tăng cường về mặt tổ chức, số lượng, chất lượng cán bộ; kỷ luật, kỷ cương, phục vụ công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước theo chủ trương của Đảng và Nhà nước.

Cán bộ Sở Tư pháp hướng dẫn công dân làm thủ tục đăng ký hộ tịch. Ảnh: P.V

Từ năm 1972, theo Nghị định số 190/CP của Chính phủ, cùng với việc thành lập hệ thống các cơ quan pháp chế trong cả nước, Ban Pháp chế của Ủy ban Hành chính tỉnh Nghệ An được thành lập. Đến năm 1981, Sở Tư pháp và các cơ quan Tư pháp thuộc tỉnh Nghệ Tĩnh được thành lập và xây dựng thành hệ thống theo Nghị định 143-HĐBT ngày 22/11/1981 của Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ). Sau khi tách Nghệ Tĩnh thành 2 tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh (năm 1991), cùng với sự ra đời của Hiến pháp năm 1992 và chủ trương kiện toàn và tăng cường tổ chức, hoạt động của ngành Tư pháp, đặc biệt lưu ý đến việc xây dựng, củng cố các cơ quan Tư pháp địa phương từ tỉnh đến cơ sở và triển khai thực hiện Chỉ thị 266/TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc tiếp nhận công tác Thi hành án dân sự từ Tòa án nhân dân chuyển sang, UBND tỉnh Nghệ An đã ra Quyết định thành lập lại tất cả các Phòng Tư pháp thuộc UBND cấp huyện nhằm giúp UBND các cấp quản lý nhà nước về công tác Thi hành án dân sự.

Trao Bằng khen cho các cá nhân, tập thể tại Hội nghị hòa giải viên năm 2014.

Tiếp đó, trước yêu cầu cải cách hành chính, cải cách tư pháp, xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam, với xu thế hội nhập khu vực và quốc tế, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 171/2004/NĐ-CP và Nghị định số 172/2004/NĐ-CP ngày 29/9/2004, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 05/2005/QĐ.UB và Quyết định số 06/2005/QĐ.UB ngày 11/1/2005 về việc tổ chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh và UBND các huyện, thành phố, thị xã, trong đó có Sở Tư pháp và Phòng Tư pháp. Theo đó, Sở Tư pháp được kiện toàn, củng cố tổ chức và cán bộ; các Phòng Tư pháp cấp huyện được tái lập lại và tăng cường thêm lực lượng; cán bộ chuyên trách Tư pháp - Hộ tịch cấp xã được bố trí đi vào ổn định và chuẩn hóa, chất lượng cán bộ ngày càng cao hơn.

Từ năm 2010 đến nay, thực hiện Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 2/6/2005 của Bộ Chính trị về chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020 với mục tiêu xuyên suốt là xây dựng nền tư pháp trong sạch, vững mạnh, dân chủ, nghiêm minh, bảo vệ công lý, từng bước hiện đại, phục vụ nhân dân, phụng sự Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ được giao, nhằm đảm bảo trật tự và sự gắn kết trong công việc, đưa công tác tư pháp hoạt động hiệu quả, ngày 22/12/2014, Bộ Tư pháp và Bộ Nội vụ đã ban hành Thông tư liên tịch số 23/2014/TTLT-BTP-BNV hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Sở Tư pháp thuộc UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và Phòng Tư pháp thuộc UBND huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh thay thế Thông tư liên tịch số 01/2009/TTLT-BTP-BNV ngày 28/4/2009. Theo đó Sở Tư pháp Nghệ An được củng cố, kiện toàn với 8 phòng chuyên môn và 4 đơn vị sự nghiệp trực thuộc, tổng số biên chế cán bộ, công chức, viên chức của cơ quan sở hiện tại là 86 người, trong đó: số lượng cán bộ có trình độ sau đại học: 5 đồng chí, chiếm 5,8%; số lượng cán bộ có trình độ đại học 82 đồng chí, chiếm 95,3%; số lượng cán bộ có trình độ cử nhân, cao cấp lý luận chính trị 7 đồng chí, chiếm 8,1%; số lượng cán bộ có trình độ trung cấp lý luận chính trị 1 đồng chí, chiếm 1,16%; số lượng cán bộ có trình độ cao cấp quản lý nhà nước 1 đồng chí, chiếm 1,16%; chuyên viên chính 7 đồng chí, chiếm 8,1%.

Phòng Tư pháp các huyện, thành phố, thị xã và cán bộ Tư pháp - Hộ tịch cấp xã được tăng cường đảm bảo về số lượng cũng như chất lượng để thực hiện các nhiệm vụ được giao. Hiện tại trên địa bàn toàn tỉnh có 17 huyện, 1 thành phố, 3 thị xã tương ứng với 21 Phòng Tư pháp, có 86 cán bộ, công chức đều có trình độ đại học và sau đại học. Tổng số cán bộ Tư pháp - Hộ tịch cấp xã là 770 người/480 xã. Như vậy đến nay, hầu hết mỗi xã, phường, thị trấn đã bố trí được 2 cán bộ Tư pháp - Hộ tịch, cán bộ Tư pháp - Hộ tịch và đang dần được chuẩn hóa về trình độ đào tạo, thông qua các hình thức thi tuyển hoặc thu hút sinh viên tốt nghiệp đại học loại khá, giỏi về công tác theo chủ trương của tỉnh (hiện tại số có trình độ đại học là 383 người, chiếm 49,7%), phần lớn các cán bộ Tư pháp - Hộ tịch cấp xã đã được bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ công tác tư pháp ở cơ sở.

Song song với việc tăng cường công tác tổ chức xây dựng ngành, nhiều mặt công tác đã đi vào chiều sâu, có nề nếp và chất lượng góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị của địa phương. Công tác xây dựng, kiểm tra văn bản QPPL đã thực hiện tốt nhiệm vụ được Bộ Tư pháp, đoàn đại biểu Quốc hội, Thường trực HĐND và UBND tỉnh giao trong việc tham gia góp ý vào các dự thảo luật và văn bản dưới luật. Công tác rà soát văn bản QPPL được Sở Tư pháp phối hợp với Văn phòng UBND tỉnh và các ngành tiến hành rà soát hàng năm hoặc rà soát theo chuyên đề, lĩnh vực. Ở cấp huyện và cấp xã đã ban hành được Chương trình xây dựng văn bản QPPL và tích cực phối hợp với các phòng, ban liên quan trong việc soạn thảo, thẩm định các dự thảo văn bản QPPL, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước của chính quyền cùng cấp. Công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật được các cơ quan Đảng, Nhà nước và các đoàn thể chính trị từ Trung ương đến địa phương thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và có những chuyển biến tích cực. Với trách nhiệm là cơ quan Thường trực của Hội đồng, Sở Tư pháp, Phòng Tư pháp và Tư pháp cấp xã đã làm tốt vai trò tham mưu trong việc xây dựng và tổ chức thực hiện chương trình, kế hoạch phổ biến, giáo dục pháp luật hàng năm.

Công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật, quản lý công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính và công tác kiểm soát thủ tục hành chính là những nhiệm vụ mới nhưng đã dần đi vào nền nếp và hoạt động có hiệu quả. Công tác hành chính tư pháp và quản lý các tổ chức bổ trợ tư pháp được xác định là một nhiệm vụ trọng tâm nên trong những năm qua các lĩnh vực như đăng ký quản lý hộ tịch từ tỉnh đến cấp huyện, xã đã thực hiện tốt, theo đúng quy định của pháp luật. Hoạt động của các tổ chức bổ trợ tư pháp (Giám định tư pháp, Luật sư, Công chứng, Bán đấu giá tài sản, Thừa phát lại…) đảm bảo hiệu quả thiết thực tạo điều kiện thuận lợi và đem lại lợi ích trực tiếp cho người dân. Hiện tại trên địa bàn toàn tỉnh có 3 tổ chức giám định tư pháp công lập và 7 tổ chức giám định theo vụ việc, 29 tổ chức hành nghề luật sư, 8 tổ chức bán đấu giá chuyên nghiệp (trong đó có 1 tổ chức bán đấu giá là đơn vị sự nghiệp thuộc Sở Tư pháp), 30 tổ chức hành nghề công chứng (trong đó có 2 tổ chức hành nghề là đơn vị sự nghiệp thuộc Sở Tư pháp), 2 Văn phòng tư vấn pháp luật, 2 tổ chức Thừa phát lại. Hoạt động trợ giúp pháp lý miễn phí cho người nghèo và đối tượng chính sách được triển khai thực hiện từ năm 1997 đến nay theo Quyết định số 734/TTg ngày 6/9/1997 của Thủ tướng Chính phủ thực sự có ý nghĩa góp phần nâng cao hiểu biết và ý thức chấp hành pháp luật cho nhân dân, nhất là ở các xã vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa… Công tác thanh tra, kiểm tra và giải quyết khiếu nại, tố cáo được ngành đặc biệt quan tâm và thực hiện tốt dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy đảng, UBND và hướng dẫn của Bộ Tư pháp.

Những thành tựu và kết quả đạt được trong tổ chức và hoạt động của ngành Tư pháp tỉnh Nghệ An trong những năm qua được Đảng, Nhà nước ghi nhận. Nhiều tập thể và cá nhân trong toàn ngành được tặng thưởng nhiều danh hiệu cao như: Cờ luân lưu của Chính phủ, Huân chương Lao động hạng Nhì, Huân chương Lao động hạng Ba và nhiều phần thưởng cao quý khác. Với mục tiêu: “Đồng thuận, vượt khó, thi đua hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị được giao” phát huy những thành tích đã đạt được, cán bộ, công chức, viên chức và người lao động ngành Tư pháp tỉnh Nghệ An tiếp tục phấn đấu hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ, góp phần thúc đẩy kinh tế phát triển, giữ vững ổn định chính trị, trật tự an ninh xã hội trên địa bàn tỉnh.

Hoàng Quốc Hào

Giám đốc Sở Tư pháp Nghệ An