Xã Mường Lống phát huy nét đặc sắc giữa đại ngàn miền Tây xứ Nghệ

Nét cuốn hút đặc sắc ở Mường Lống

Xã Mường Lống được thành lập tháng 5 năm 1961 (cùng thời điểm thành lập huyện Kỳ Sơn cũ). Thời điểm thành lập đang bao gồm cả xã Huồi Tụ. Đến 05/7/1963 chia tách xã Mường Lống thành 2 xã: Mường Lống và Huồi Tụ. Xã Mường Lống ổn định từ đó đến nay.

Xã có diện tích tự nhiên là 148,31 km; Toàn xã có 13 thôn bản. Dân số đến nay có 5.670 người, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số (chủ yếu là người Mông) là 5.582 người, chiếm 99,32%. Xã thuộc tiểu vùng khí hậu ôn đới (mát về mùa hè, lạnh về mùa đông). Thuận lợi phát triển các loại cây trồng ôn đới như: Rau màu khí hậu lạnh, cây ăn trái, dược liệu quý.

Mường Lống là nơi sinh sống chủ yếu của cộng đồng người Mông, chiếm khoảng 99% dân số. Chính nền văn hóa đậm đà bản sắc của người Mông đã tạo nên sức hấp dẫn đặc biệt cho vùng đất này. Từ trang phục, lễ hội, ẩm thực cho đến lối sống, tất cả đều mang những nét đặc trưng riêng biệt, được gìn giữ và trao truyền qua nhiều thế hệ.

Trang phục đặc sắc: Một trong những ấn tượng đầu tiên khi đến Mường Lống là hình ảnh những người phụ nữ Mông trong bộ trang phục truyền thống rực rỡ. Váy áo của họ được làm từ vải lanh, thêu tay tỉ mỉ với những hoa văn tinh xảo, thể hiện sự khéo léo và óc thẩm mỹ độc đáo. Màu sắc chủ đạo thường là các gam màu nóng như đỏ, vàng, cam, kết hợp với màu chàm truyền thống, tạo nên một tổng thể hài hòa và nổi bật. Mỗi bộ trang phục không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật mà còn là một câu chuyện về cuộc sống, về tín ngưỡng và về bản sắc của người Mông.

Những lễ hội truyền thống đậm bản sắc: Lễ hội là một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần của người Mông ở Mường Lống. Đây là dịp để cộng đồng cùng nhau vui chơi, giao lưu, cầu mong một năm mới an lành, mùa màng bội thu. Một trong những lễ hội độc đáo và thu hút đông đảo du khách nhất là Lễ hội Gầu Tào, được tổ chức vào dịp Tết Nguyên đán. Lễ hội diễn ra với nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ, trò chơi dân gian như ném pao, đánh tu lu, múa khèn, thổi sáo...

Bên cạnh đó, Mường Lống còn nổi tiếng với Lễ hội chọi bò. Đây không chỉ là một hoạt động giải trí mà còn thể hiện tinh thần thượng võ và niềm tự hào của người dân nơi đây. Những con bò khỏe mạnh nhất được lựa chọn và chăm sóc kỹ lưỡng để tham gia vào những trận đấu nảy lửa, thu hút sự cổ vũ nhiệt tình của người xem.

Ẩm thực độc đáo, mang hương vị núi rừng: Ẩm thực của người Mông ở Mường Lống cũng là một nét văn hóa đặc sắc, mang đậm hương vị của núi rừng. Những món ăn nơi đây được chế biến từ những nguyên liệu tự nhiên, tươi ngon, với cách chế biến độc đáo, tạo nên những hương vị khó quên: Gà đen bản địa được nuôi thả tự nhiên, thịt chắc, thơm ngon, được chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn như gà nướng, gà luộc, gà hầm thuốc bắc. Lợn đen: Giống lợn được nuôi thả rông trong rừng, thịt săn chắc, ít mỡ, có vị ngọt tự nhiên. Lợn đen được chế biến thành các món như thịt lợn nướng, thịt lợn gác bếp, lạp xưởng.

Bò giàng (thịt bò gác bếp): Món ăn đặc sản của người Mông, được làm từ thịt bò tươi, tẩm ướp gia vị rồi treo trên gác bếp để hong khô. Bò giàng có vị ngọt của thịt, vị cay nồng của ớt và mắc khén, là món nhậu không thể thiếu trong những ngày lễ, Tết. Mận Tam hoa: Đặc sản nổi tiếng của Mường Lống, quả to, da căng bóng, khi chín có vị ngọt thanh, giòn và mọng nước.

Ngoài ra, du khách đến Mường Lống còn có thể thưởng thức nhiều món ăn dân dã khác như măng rừng, rau cải mèo, xôi nếp nương... mỗi món ăn đều chứa đựng tình cảm và sự mộc mạc, chân chất của người dân nơi đây.

Những trải nghiệm không thể bỏ lỡ khi đến Mường Lống: Săn mây tại Cổng trời. Khám phá các bản làng của người Mông. Check-in với những mùa hoa: Mường Lống mỗi mùa lại khoác lên mình một chiếc áo mới. Mùa xuân là sắc trắng tinh khôi của hoa mận, hoa đào. Đây là những thời điểm lý tưởng để bạn có những bức ảnh "sống ảo" tuyệt đẹp. Tham gia các lễ hội truyền thống của người Mông.

Thưởng thức ẩm thực địa phương: Hãy dành thời gian để thưởng thức những món ăn đặc sản của Mường Lống. Mỗi món ăn không chỉ ngon miệng mà còn là một câu chuyện về văn hóa và con người nơi đây. Mua sắm đặc sản địa phương: Đừng quên mua những sản phẩm đặc trưng của Mường Lống về làm quà cho người thân và bạn bè, như mận tam hoa, bò giàng, các loại rau củ quả sạch và các sản phẩm thủ công mỹ nghệ.

Những kết quả phát triển kinh tế - xã hội

Trong nhiệm kỳ vừa qua, mặc dù phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, đặc biệt là những tác động nặng nề từ đại dịch COVID-19, thiên tai, dịch bệnh…, song sự đồng lòng, nỗ lực của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã Mường Lống đã đạt được nhiều thành tựu, có ý nghĩa quan trọng trên tất cả các lĩnh vực. Về kinh tế, tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân đạt 4,16%/năm, vượt 2,24% so với chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội nhiệm kỳ 2020 – 2025 đề ra; cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng. Lĩnh vực giáo dục, y tế, văn hóa - xã hội đạt nhiều kết quả quan trọng; chất lượng giáo dục tiếp tục được củng cố và nâng cao; cơ sở vật chất được quan tâm đầu tư; đến nay, có 01/4 trường đã được công nhận chuẩn quốc gia (25%). Thiết chế văn hóa, thông tin, thể thao được đầu tư, nâng cấp. Công tác y tế dự phòng, lao động, việc làm, an sinh xã hội được quan tâm thực hiện đạt nhiều kết quả.

Về quốc phòng, an ninh, xã đã chủ động phối hợp chặt chẽ với lực lượng công an, quân sự và các cơ quan chức năng cấp trên trong công tác đảm bảo an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội; thường xuyên nắm bắt tình hình, xử lý kịp thời các vụ việc phát sinh ngay từ cơ sở, không để hình thành điểm nóng, giữ vững ổn định địa bàn. Đến nay, xã đã được công nhận “xã sạch về ma túy”.

Công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị được chú trọng, nhất là công tác giáo dục chính trị tư tưởng, việc nắm bắt tình hình và định hướng tư tưởng, dư luận tốt. Công tác phát triển đảng viên mới đạt và vượt chỉ tiêu Nghị quyết đề ra. Công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật của Đảng được chú trọng, thực hiện nghiêm và hiệu quả.

Hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội từng bước nâng lên, đa dạng về nội dung, phương thức hoạt động, đặc biệt là các chương trình an sinh xã hội, các chương trình xây nhà ở cho hộ nghèo, hộ khó khăn về nhà ở, người có công, gia đình chính sách…

Định hướng phát triển trước những thời cơ mới

Ngoài tác động bởi những thách thức của thế giới, khu vực, trong nước và tỉnh, xã Mường Lống còn một số khó khăn, thách thức như: Là địa bàn vùng đặc biệt khó khăn, điểm xuất phát thấp, địa hình đồi núi cao, đất bằng ít, khí hậu khắc nghiệt về mùa Đông đã ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống của nhân dân và công cuộc phát triển kinh tế giảm nghèo của xã. Đến nay toàn xã vẫn còn hộ nghèo 458/1041 hộ nghèo (44%); 323 hộ cận nghèo (31%). Giao thông đi lại còn nhiều khó khăn, nhất là đang còn 4/13 bản ô tô chỉ đi được vào bản vào mùa khô, 2/13 bản chưa phủ sóng điện thoại, mạng internet, 01 bản chưa có điện lưới quốc gia…, tình hình an ninh dân tộc, tôn giáo tiềm ẩn nhiều nguy cơ khó lường. Những thách thức trên là các yếu tố bất lợi để phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh trong thời gian tới.

Xã Mường Lống có lợi thế về du lịch. Việc được UBND tỉnh Nghệ An công nhận là "điểm du lịch cộng đồng" vào ngày 11/7/2025 là một bước ngoặt quan trọng, tạo đà cho sự phát triển kinh tế, bảo tồn văn hóa và nâng cao đời sống người dân. Đặc biệt là khi đầu tư tuyến đường liên xã Mường Lống – Bảo Nam – Hữu Lập hoàn hành và đưa vào hoạt động sẽ mở ra nhiều cơ hội kết nối vùng, thu hút đầu tư, phát triển kinh tế - xã hội và du lịch.

“

Với 8 nhóm giải pháp, Đảng bộ xã Mường Lống xác định mục tiêu phát triển trọng tâm là: Tăng cường vững chắc khối đại đoàn kết toàn dân; nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng bộ, xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh. Phát huy tiềm năng, lợi thế của xã phục vụ phát triển kinh tế - xã hội; thực hiện tốt an sinh xã hội. Đảm bảo quốc phòng, an ninh. Phấn đấu xây dựng Mường Lống trở thành điểm Du lịch hấp dẫn khu vực miền Tây Nghệ An.