Xác định các yếu tố ảnh hưởng tới thu ngân sách 6 tháng đầu năm ở Nghệ An

Những kết quả

Thu ngân sách nhà nước trên địa bàn Nghệ An 6 tháng đầu năm ước thực hiện 8.489 tỷ đồng, đạt 53,5% dự toán HĐND tỉnh giao và bằng 80,6% so với cùng kỳ năm 2022; như vậy, chưa đạt kịch bản đề ra (9.600 tỷ đồng) của UBND tỉnh.

Trong tổng số thu ngân sách 6 tháng, thu nội địa thực hiện 6 tháng đạt 7.858 tỷ đồng, đạt 53,9% dự toán và bằng 82% so với cùng kỳ năm 2022. Loại trừ thu tiền sử dụng đất, thu tiền xổ số kiến thiết thì thu nội địa 6 tháng đạt 5.558 tỷ đồng, đạt 50,3% dự toán và bằng 88,5% so với cùng kỳ năm 2022.

Nguyên nhân ảnh hưởng đến số thu ngân sách

Tình hình kinh tế vẫn còn nhiều khó khăn, ảnh hưởng của xung đột, hậu quả của đại dịch Covid-19, kinh tế thế giới phục hồi chậm hơn so với dự báo trước đó ảnh hưởng tới sản xuất kinh doanh và thu ngân sách. Chính sách tiền tệ thắt chặt tác động mạnh hơn tới doanh nghiệp, các hoạt động kinh tế, đầu tư, tiêu dùng toàn cầu; nhiều nền kinh tế lớn tăng trưởng chậm lại, thậm chí rơi vào suy thoái, trong khi lạm phát vẫn ở mức cao, rủi ro hệ thống ngân hàng, nợ công, nợ của doanh nghiệp,... gia tăng; phát triển kinh tế xanh, bảo vệ môi trường vừa là cơ hội, nhưng cũng là thách thức khi nhiều quốc gia phát triển sử dụng để tạo hàng rào nhập khẩu.

Trong nước, nền kinh tế được mở cửa, trong quá trình phục hồi và phát triển KT-XH; các hoạt động văn hóa - xã hội trở lại bình thường. Tuy nhiên, giá cả một số hàng hóa đầu vào tăng, nhất là giá xăng dầu, nguồn nhân lực lao động thiếu hụt cục bộ ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và người dân. Ở Nghệ An nhiều dự án mới đã và đang khởi công, bắt đầu xây dựng chưa đi vào hoạt động.

“Thu NSNN 6 tháng đầu năm 2023 thấp hơn so cùng kỳ, nguyên nhân thứ nhất: Do chính sách miễn, giảm, gia hạn một số khoản thu thuế của Chính phủ như: giảm 50% thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn theo Nghị quyết 20/2022/UBTVQH15, Nghị quyết số 30/2022/UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XV; giảm 30% tiền thuê đất, thuê mặt nước phải nộp của năm 2022 đối với các đối tượng bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19. Thứ hai: Thị trường bất động sản hạ nhiệt kéo theo số nộp tiền sử dụng đất, thuế thu nhập doanh nghiệp, thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng bất động sản, lệ phí trước bạ nhà đất, thuế sử dụng đất phi nông nghiệp giảm rõ rệt. Thứ ba, hầu hết các doanh nghiệp trọng điểm, sản xuất sản phẩm chủ lực trên địa bàn gặp khó khăn trong sản xuất, tiêu thụ sản phẩm làm giảm số nộp NSNN”.

Ông Nguyễn Đình Đức - Cục trưởng Cục Thuế Nghệ An

Thực tế cho thấy: Bất động sản hạ nhiệt kéo theo sự đình trệ của nhiều ngành hàng như sản xuất xi măng, gạch, sắt thép xây dựng, nhà hàng, dịch vụ ăn uống cũng giảm mạnh. Nhiều nhà máy cắt giảm lao động do thiếu đơn hàng, duy trì sản xuất đủ trả lương người lao động. Thu hoạt động xuất, nhập khẩu chủ yếu từ các mặt hàng khoáng sản (xuất khẩu đá các loại); các mặt hàng nhập khẩu như: Máy móc thiết bị, nhôm, thép, linh kiện điện tử, xăng dầu, gỗ,... Tuy nhiên, lĩnh vực này cũng giảm thu nguyên nhân do kinh doanh của các doanh nghiệp nhập khẩu thép, nhôm để làm nguyên liệu sản xuất gặp khó khăn, không xuất khẩu được sản phẩm từ nhôm, thép nên số lượng nhôm, thép nhập khẩu 6 tháng đầu năm giảm hẳn so với cùng kỳ năm 2022; Giá xăng dầu quốc tế hiện cao hơn giá xăng dầu trong nước, các doanh nghiệp nhập khẩu xăng dầu rất ít so với cùng kỳ năm 2022 (6 tháng đầu năm chỉ nhập khẩu 16 tỷ đồng). Kim ngạch gỗ nhập khẩu cũng giảm so với cùng kỳ năm 2022.

Các doanh nghiệp vận tải trên địa bàn cũng đói đơn hàng do bia, vật liệu, đá trắng tiêu thụ chậm, năng lực vận tải chỉ đạt 70%-80% so với cùng kỳ dẫn tới số nộp ngân sách giảm mạnh. Ở các địa phương, công tác tổ chức và thu tiền đấu giá quyền sử dụng đất trên địa bàn triển khai chậm, hoạt động chuyển nhượng bất động sản trên địa bàn giảm, khó thu hút người tham gia. Số lượng ô tô làm thủ tục đăng ký và nộp lệ phí trước bạ giảm. Tổng hợp đến 5 tháng đầu năm 2023, giảm lệ phí trước bạ ô tô khoảng 56 tỷ đồng.

Một số doanh nghiệp chủ lực về thu ngân sách trên địa bàn cũng giảm mạnh: Sản lượng tiêu thụ của 3 Công ty bia giảm hơn 11 triệu lít so với cùng kỳ, giảm số nộp NSNN gần 154 tỷ đồng; các Công ty xi măng giảm số nộp 93 tỷ đồng; Công ty Masan giảm 57 tỷ đồng...

Đẩy mạnh các giải pháp

Thu ngân sách là nhiệm vụ rất quan trọng để đảm bảo tiến tới cân đối thu chi. Trong bối cảnh khó khăn của nền kinh tế, việc tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh được chú trọng hàng đầu. Tỉnh Nghệ An đã lập các tổ công tác để trực tiếp xuống các địa bàn tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, đẩy nhanh tiến độ đầu tư công, đẩy nhanh tiến độ các công trình dự án. Sở Tài chính phối hợp với các cơ quan Thuế, cơ quan Hải quan theo dõi tình hình thu ngân sách trên địa bàn, chỉ đạo công tác thu ngân sách các huyện, xây dựng các giải pháp để tháo gỡ khó khăn, tăng thu ngân sách để tham mưu UBND tỉnh điều hành trong từng tình huống phát sinh cụ thể.

Để hoàn thành kế hoạch thu ngân sách nội địa, ông Nguyễn Đình Đức - Cục trưởng Cục Thuế Nghệ An cho biết: Ngành Thuế sẽ rà soát, đánh giá sát khả năng thu NSNN năm 2023 phù hợp với tình hình tăng trưởng kinh tế trên địa bàn, khả năng phát triển sản xuất kinh doanh và thu nộp ngân sách của các tổ chức, cá nhân; đồng thời cần phân tích, đánh giá, tính toán, xác định đầy đủ các yếu tố tác động đến kết quả thu ngân sách trong năm như kinh tế, cơ chế, chính sách, phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ thu ngân sách.

Tiếp tục triển khai thực hiện tốt các giải pháp hỗ trợ về thuế theo Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc Hội; Nghị quyết số 11/NQ-CP, Nghị định số 32/2022/NĐ-CP, Nghị định số 34/2022/NĐ-CP của Chính phủ, góp phần hỗ trợ doanh nghiệp và người dân nhanh chóng phục hồi hoạt động sản xuất kinh doanh, tạo tiền đề tăng thu cho NSNN.

Ngành Thuế đẩy mạnh cải cách hành chính, triển khai thực hiện hiệu quả Chiến lược cải cách hệ thống thuế đến năm 2030, tạo thuận lợi cho người nộp thuế, hỗ trợ tối đa cho doanh nghiệp trong việc thực hiện các thủ tục về thuế. Tăng cường công tác quản lý hoàn thuế, đảm bảo đúng đối tượng và theo đúng chính sách pháp luật của Nhà nước, tạo điều kiện thuận lợi cho người nộp thuế.

Ngành tập trung nguồn nhân lực để đẩy nhanh tiến độ công tác thanh tra, kiểm tra thuế, phấn đấu hoàn thành kế hoạch thanh tra kiểm tra năm 2023; tiếp tục tập trung thanh tra, kiểm tra, chống thất thu đối với các doanh nghiệp thuộc ngành nghề, lĩnh vực có rủi ro cao, các doanh nghiệp hoàn thuế GTGT hàng xuất khẩu, các doanh nghiệp được miễn, giảm thuế, doanh nghiệp có hoạt động liên kết, có dấu hiệu chuyển giá; hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh trên nền tảng số, chuyển nhượng vốn, dự án...; chú trọng công tác thu thập thông tin, xây dựng cơ sở dữ liệu doanh nghiệp; gắn trách nhiệm của cán bộ quản lý đối với các doanh nghiệp có rủi ro cao về thuế nhưng không kịp thời phát hiện để dẫn đến thất thu thuế, rủi ro trong quản lý thuế. Tiếp tục tăng cường công tác rà soát, kiểm tra hóa đơn điện tử để ngăn chặn gian lận trong việc sử dụng hóa đơn nhằm chống thất thu cho ngân sách.

Bên cạnh đó triển khai quyết liệt các giải pháp về quản lý và xử lý thu hồi nợ thuế theo chỉ đạo của Tổng cục Thuế.

Thực tế cho thấy Nghệ An vẫn còn những dư địa cho phát triển và tiềm năng thu ngân sách đó là các dự án công trình ở các khu công nghiệp mới đi vào hoạt động, đó là các chính sách hỗ trợ cho sản xuất thu hút đầu tư mới được ban hành, bên cạnh đó các công trình dự án đang hối hả thi công cũng là những yếu tố tăng thu ngân sách trong 6 tháng cuối năm 2023.