Xây dựng bản đồ ngập úng mùa mưa bão

(Baonghean) - Ở Nghệ An hầu như năm nào vào khoảng thời gian từ đầu trung tuần tháng 9 đến hết tháng 11 là mùa mưa to, lũ lụt lớn, gió bão liên tục xuất hiện gây ra nhiều hậu quả. Tổng lượng mưa trung bình mỗi năm ở Nghệ An từ 2.000 - 2.200 mm. Trong đó, riêng lượng mưa trong mùa mưa bão chiếm 65 - 70% tổng lượng mưa cả năm; có những trận mưa lên đến 750 - 800 mm gây ngập úng trên diện rộng ở nhiều vùng  trong tỉnh.
Để chủ động phòng, chống, ngăn ngừa và hạn chế thiệt hại do mưa to gây ngập úng lớn trong mùa mưa bão, chúng ta cần chủ động lập bản đồ ngập úng trước mùa mưa bão lụt, để từ bản đồ ấy các địa phương qua theo dõi thông báo của Ban Chỉ huy phòng, chống bão lụt của tỉnh, dự báo của ngành Khí tượng thủy văn về lượng mưa từng ngày, từng đợt và khả năng sẽ gây ngập úng ở mức độ nào, thuộc vùng nào trên các phương tiện thông tin đại chúng từ đó các địa phương và nhân dân biết trước mà chủ động phòng tránh sớm trước khi xảy ra ngập úng lớn, nhất là khi có mưa to kèm theo gió bão mạnh.
Theo chúng tôi, nếu xây dựng bản đồ ngập úng cần căn cứ 3 trường hợp cụ thể sau:
- Do mưa to, lượng mưa lớn, cường độ mưa mạnh, thời gian mưa kéo dài liên tục thì hậu quả sẽ là ngập úng nặng cho các vùng có địa hình thấp trũng ở các vùng đồng bằng ven biển, ven sông, ven khe suối, vùng lòng chảo ở các huyện trung du miền núi.
Qua theo dõi nhiều năm ở Nghệ An cho thấy: Nếu mưa liên tục với lượng mưa từ 100 - 120 mm, toàn tỉnh sẽ có 11.000 - 12.000 ha lúa hè thu - mùa bị ngập. Nếu lượng mưa đạt tới 180 - 200 mm, sẽ có 32.000 - 34.000 ha lúa bị ngập cùng với hệ thống giao thông. Nếu lượng mưa vượt lên từ 300 mm trở lên thì cả ngoài đồng ruộng và cả nhà dân ở các vùng có địa hình thấp như vùng đồng bằng ven biển, các vùng lòng chảo ở các huyện miền núi đều bị ngập chìm trong nước. Không những gây ngập úng ở vùng thấp trũng mà mưa to, cường độ mưa mạnh còn gây hậu quả lũ ống, lũ quét, lở núi... khó tránh khỏi ở các huyện vùng cao.
- Ngập úng do xả lũ hoặc bị vỡ đập có thể xảy ra ở các hồ đập thủy lợi lớn như: Hồ Vực Mấu ở TX. Hoàng Mai, đập Vệ Vừng ở Yên Thành, đập Khe Gỗ ở Nghi Lộc, đập Mộ Dạ ở Đô Lương, đập Sông Sào ở Nghĩa Đàn... và ngập úng có thể do buộc phải xả lũ ở các hồ đập thủy điện gây ra như ở các hồ Thủy điện Bản Vẽ, Khe Bố...
- Ngập úng do nước biển dâng cao khi có gió lớn hoặc siêu bão xảy ra... Trường hợp này ít xảy ra hơn, nhưng cũng phải đề phòng. Vì diễn biến của thời tiết ngày càng xuất hiện bất ngờ, cực đoan và nguy hiểm khó lường. Việc gió bão lớn kèm theo nước biển dâng cao có khi lên cao 8 - 10m và cao hơn nữa hoàn toàn lệ thuộc vào cấp độ gió bão gây ra ứng suất với sóng biển. Vùng nước dâng gây ngập úng là vùng ven biển, ven sông thuộc về phía bên phải của tâm bão. 
Xây dựng bản đồ ngập úng các trường hợp nói trên cần thực sự chi tiết. Muốn vậy, cơ quan lập bản đồ ngập úng là ban chỉ đạo phòng, chống bão lụt của tỉnh phải phối hợp với Đài Khí tượng thủy văn, ban phòng chống bão lụt và phòng NN&PTNT các huyện, thành, thị để điều tra khảo sát số liệu lịch sử, thu nhập thông tin về diễn biến và hậu quả của những lần mưa to, gây ngập úng nặng, hoặc do vỡ đập, do xả lũ đã làm thiệt hại mùa màng, của cải và sinh mạng của người dân ở tất cả các vùng đã xảy ra trong nhiều năm qua.
Từ thực tế vùng ngập úng, quy mô diện tích vùng ngập úng, mức độ ngập úng, thời gian gây ngập úng, hậu quả của ngập úng (mất bao nhiêu sản phẩm cây, con, bao nhiêu nhà cửa, bao nhiêu của cải khác, bao nhiêu người chết...), các mức độ thiệt hại đều được đối chiếu với số liệu lịch sử về lượng mưa to đếm được trong từng ngày, từng đợt mưa, từng cơn bão xảy ra trực tiếp hay gián tiếp gây ảnh hưởng xảy ra mưa to đều có tại  Đài Khí tượng thủy văn Bắc Trung bộ (TP. Vinh). Về mức độ xả lũ với lưu lượng xả bao nhiêu m3/giây thì mức độ gây ngập lũ diễn ra ở vùng hạ lưu là bao nhiêu đều có số liệu lịch sử được ghi chép lại ở các hồ đập thủy lợi, thủy điện và về mức độ thiệt hại đều có ở trong các báo cáo của các địa phương.
Việc xây dựng bản đồ ngập úng trong mùa mưa bão lụt ở Nghệ An là việc cần làm, nên làm và chắc chắn sẽ làm được để giúp tỉnh và các địa phương chủ động chỉ đạo công tác phòng, chống bão lụt trong các tình huống, diễn biến của mưa lũ. Vấn đề này hiện nay đã có nhiều tỉnh như Thái Bình, Ninh Bình, Quảng Nam, Bình Định ... do những tỉnh này thường xuyên bị ảnh hưởng lớn của mùa mưa bão gây ra nên họ đã xây dựng bản đồ ngập úng để chủ động phòng, chống thiên tai trong mùa mưa bão lớn... 
Trí Tuệ (TP. Vinh)

tin mới

Đi tìm phố Tây Thành Vinh

Có một phố Tây ở thành Vinh

(Baonghean.vn) - Rất nhiều người sống ở Vinh không biết đến sự khác biệt của góc phố này. Bởi lẽ, góc phố chỉ thật sự “thức giấc” khi phần còn lại của thành phố “đi ngủ”. Góc phố đó được tạo nên bởi những gam màu độc đáo của tuổi trẻ, của hoài niệm, của văn hóa giao thoa.

Những 'cây cao bóng cả' giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống ở miền Tây Nghệ An

Những 'cây cao bóng cả' giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống ở miền Tây Nghệ An

(Baonghean.vn) - Được ví như những người “truyền lửa” thắp sáng những giá trị bản sắc văn hoá các dân tộc thiểu số, hiện những người cao tuổi ở miền Tây xứ Nghệ vẫn ngày đêm trao truyền những giá trị văn hoá của dân tộc mình với mong ước bảo tồn, gìn giữ cho muôn đời sau.

Cận cảnh nhan sắc hoa khôi Miss Vinh 2023

Cận cảnh nhan sắc hoa khôi Miss Vinh 2023

(Baonghean.vn) - Thí sinh mang số báo danh 28 - Phạm Thị Thuỳ Trang, người đẹp đến từ Trường THPT Huỳnh Thúc Kháng, đã xuất sắc giành danh hiệu cao nhất của cuộc thi Thanh niên thanh lịch thành phố Vinh - Miss Vinh 2023.

Hàng trăm quà trung thu dành tặng các học sinh dân tộc thiểu số, hoàn cảnh khó khăn

Trao tặng học bổng và quà trung thu đến các học sinh dân tộc thiểu số, hoàn cảnh khó khăn

(Baonghean.vn) -Tối 29/9, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh, Ban Thường vụ Tỉnh đoàn và Hội khuyến học tỉnh tổ chức chương trình  “Nhịp cầu yêu thương - Nâng bước em đến trường”, dành tặng những món quà thiết thực tới các em học sinh dân tộc thiểu số, hoàn cảnh khó khăn nhân dịp đầu năm học mới.

Nghệ An đạt giải Nhất toàn đoàn kiểm tra Phó tham mưu trưởng BĐBP tỉnh thành phố, Đồn trưởng, Chính trị viên Đồn biên phòng năm 2023

Nghệ An đạt giải Nhất toàn đoàn kiểm tra Phó tham mưu trưởng BĐBP tỉnh thành phố, Đồn trưởng, Chính trị viên Đồn biên phòng năm 2023

(Baonghean.vn) - Sáng 29/9, Bộ Tư lệnh Bộ đội biên phòng tổ chức bế mạc và trao giải cho các tập thể và cá nhân có thành tích tốt trong đợt kiểm tra Phó tham mưu trưởng Bộ đội biên phòng tỉnh, thành phố; Đồn trưởng, Chính trị viên Đồn Biên phòng năm 2023.

Chung tay đưa trung thu ấm áp đến trẻ em kém may mắn

Chung tay đưa trung thu ấm áp đến trẻ em kém may mắn

(Baonghean.vn) - Những ngày qua, công tác tổ chức Tết Trung thu cho những trẻ em kém may mắn đã được các tổ chức xã hội, đoàn thể và các nhà hảo tâm quan tâm, giúp các em phần nào vợi đi những thiệt thòi, bất hạnh và tự tin hơn trong cuộc sống.

Chuyện về nhạc sĩ của 'Vinh, thành phố bình minh'

Chuyện về nhạc sĩ của 'Vinh, thành phố bình minh'

(Baonghean.vn) - Trong ngôi nhà nhỏ với ban công rực nắng, nhạc sĩ Lê Hàm đón tôi bằng nụ cười trìu mến. Ông nói rằng, cả đời ông gắn bó với thành Vinh, nên cuối đời được ở đây, trong ngôi nhà nhỏ chỉ cách phố xá nhộn nhịp ngoài kia mấy bước chân, đã đủ để ông mãn nguyện rồi.

Vinh – thành phố của những giao thoa

Vinh - Nơi hội tụ của những giao thoa

(Baonghean.vn) - Không quá ồn ào, náo nhiệt, không quá vắng vẻ, trầm mặc, thành phố Vinh khiến nhiều người lưu luyến bởi sự cân bằng của những sắc thái. Sự cân bằng, vừa đủ đó chính là kết quả của những giao thoa đặc biệt mà chỉ ở Vinh mới có.