Xe quá tải hoành hành trên các tuyến quốc lộ:Buông lỏng quản lý?!

(Baonghean) - Dù dư luận lên tiếng gay gắt, xe quá khổ, quá tải vẫn tiếp tục hoành hành trên các tuyến đường. Nắm bắt tình hình thực tế thì có nhiều dấu hiệu cho thấy lực lượng làm nhiệm vụ còn lơi lỏng, thậm chí, tuyến Quốc lộ 7 còn thiếu hẳn sự kiểm soát...

"Buông" tuyến Quốc lộ 7

Đặt chân đến địa phận bản Na Tổng, xã Tam Thái (Tương Dương), bất kỳ ai cũng dễ dàng nhận thấy cảnh xe gỗ "siêu trường, siêu trọng" đang "hành hạ" Quốc lộ 7. Những chiếc xe này chở từ 6 - 7 cây gỗ "khủng" có chiều dài khoảng từ 12 - 15 m, đường kính loại nhỏ thì 2 người ôm, lớn đến 4 - 5 người ôm, được chằng giữ bởi những xích sắt lớn. Các cây gỗ dài vượt hẳn chiều dài sàn và được sắp tràn ra ngoài bề mặt sàn xe. Bằng mắt thường, ước lượng tối thiểu mỗi xe cũng phải chở xấp xỉ 40m3 gỗ. Theo một số người dân bản Na Tổng có lán trại làm nương cận kề một bãi gỗ thì hoạt động của các bãi gỗ diễn ra từ lâu: "Các xe gỗ “bò” từ bên Lào qua đường cửa khẩu về đây, làm “lý lịch” rồi mới chuyển về xuôi được. Có bữa thấy hai, ba xe, có bữa về hàng chục xe, cẩu bốc xếp gỗ cả đêm. Có bữa về nhiều, không có chỗ đậu, xe phải quay đầu chuyển đến bãi khác...".

Một bãi gỗ Lào tại bản Na Tổng, xã Tam Thái, Tương Dương.

Tới trung tâm xã Tam Thái, chúng tôi được một số người thông thạo cho biết Na Tổng trở thành nơi tập trung các bãi trung chuyển gỗ từ Lào về. Hầu hết, các xe đều đi theo tuyến đường Tam Hợp - Tam Thái và Nậm Càn - Lưu Kiền, sau đó, đi theo Quốc lộ 7 về bãi. "Xe gỗ quần nát hết các tuyến đường đó rồi, cứ đi vào là biết" - một người dân khẳng định.

Đúng như những gì chúng tôi được nghe, hai tuyến đường Tam Hợp - Tam Thái, Nậm Càn - Lưu Kiền, dù là những tuyến đường quốc phòng - an ninh nhưng đã hư hỏng nặng. Tuyến đường Tam Hợp - Tam Thái vốn đã được hoàn thiện nền đường, mặt đường đổ cấp phối, có hệ thống mương thoát nước dọc, ngang nay đã bị sụt, lún hầu hết trên toàn tuyến, trơ ra toàn đá hộc lởm chởm và các rãnh sâu bởi vệt bánh xe chở gỗ. Còn tuyến đường Nậm Càn - Lưu Kiền đầy vết nứt rạn, bong tróc, nhiều điểm đã thành những hố trâu, hố voi. Từ các bản Xoóng Con, Lưu Phong (xã Lưu Kiền) trở vào Nậm Càn, có những đoạn hư hỏng hoàn toàn dài tới 50 - 70m.

Những chiếc xe chở gỗ Lào “ém” tại bản Khe Kiền (Tương Dương) chờ trời tối.

14h chiều 23/7, chúng tôi có mặt ở bản Khe Kiền, tại đây có 3 xe gỗ dừng chờ trời tối. Xe nào cũng chất đầy những cây gỗ sa mu lớn. Các lái xe, người vào quán ăn uống, người mắc võng dưới gầm xe nghỉ. Theo tìm hiểu, hầu hết xe chở gỗ từ Lào về đều chịu sự quản lý của bà Dương Thị Thanh, là chủ doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu và vận tải đóng tại bản Na Tổng. "Họ chỉ có vài ba đầu xe nhưng thành lập doanh nghiệp để làm "cai" cho hàng trăm xe vận tải gỗ Lào. Toàn xe nát, không đăng ký lưu hành..." - Một cán bộ huyện Tương Dương cho biết.

Một chiếc xe chở gỗ Lào lưu hành trên Quốc lộ 7.

Đoàn xe gỗ Lào vượt thị trấn Hòa Bình.

20h tối, chúng tôi túc trực tại quán ăn Thuận Chín (Thị trấn Hòa Bình, Tương Dương), lúc này tại đây có đến 7 chiếc xe tải lớn, phủ bạt kín mang biển số Lào. "Toàn xe gỗ đấy. Chờ đèn điện thị trấn tắt bớt là họ lên đường" - một thanh niên tỏ vẻ sành sỏi cho chúng tôi biết. Hơn hai tiếng sau, đến 10h10 đêm, chúng tôi chứng kiến những chiếc xe "siêu trường, siêu trọng" hành hạ Quốc lộ 7 đoạn ngang qua thị trấn Hòa Bình. Đầu tiên là 3 chiếc xe đầu kéo 3 cầu chở gỗ mà chúng tôi gặp tại bản Khe Kiền, sau đó là liên tiếp 7 chiếc xe Lào nối đuôi nhau. Hàng chục đèn pha chiếu sáng lòa, tiếng máy gầm rít cộng hưởng cùng tiếng bánh xe nghiến xuống nền đường...

"Lỏng" trên toàn tuyến!

Chúng tôi đã tổ chức một chuyến đi dọc đường Hồ Chí Minh, trên hơn 90 km xuyên qua Nghệ An có không ít xe trọng tải lớn lưu hành. Ngang qua xã Bãi Trành (huyện Như Xuân, Thanh Hóa) về huyện Nghĩa Đàn, đến ngay cổng Công ty Sữa TH, chúng tôi bắt gặp một hình ảnh rất kỳ lạ. Một đoàn xe tải gần chục chiếc với kích thước "khủng", thùng trùm bạt kín mít đang chầm chậm chạy... giật lùi. Đến một khu bãi khá rộng, lúp xúp vài quán nước, đoàn xe này liền tấp vào. Một người dân cho biết, cánh lái xe nhận được tin báo phía trước đang có thanh tra giao thông làm việc nên tạm ém vào bãi, chờ khi nào đoàn đi mới tiếp tục vận hành.

Thanh tra giao thông lập biên bản vi phạm đối với xe mang biển số 37C-012.75 trên đường Hồ Chí Minh.

Đi hơn 1km, đến km 643 + 500 thì quả đúng là có một đoàn thanh tra giao thông lưu động đang lập biên bản vi phạm một chiếc xe đầu kéo biển số 37C-012.75 của Công ty TNHH 1TV TM Hoàng Quân. Chiếc xe này chở gỗ từ Cửa khẩu Thanh Thủy ra Bắc thì bị dừng kiểm tra do chở quá trọng tải. Hỏi chuyện một cán bộ đang viết biên bản, được biết, với vi phạm này, doanh nghiệp bị xử phạt 6.000.000 đồng; lái xe bị xử phạt 6.000.000 đồng và bị giữ bằng lái xe 60 ngày. Những xe đang ém bên đường các anh xử lý ra sao? "Chúng tôi chỉ xử lý được những xe đang lưu hành. Biết là họ ém xe vào bãi để tránh mình nhưng khi chúng tôi đến lái xe bỏ đi hết thì không thể xử lý vi phạm được". Vậy đoàn có túc trực thường xuyên tại đây không? "Chúng tôi được giao nhiệm vụ ở nhiều tuyến, lập biên bản xong xe này, làm việc thêm một ít thời gian nữa rồi lại phải chuyển tuyến", “Chẳng lẽ biết có nhiều xe quá tải mà không có biện pháp xử lý?”, "Sở GTVT tăng cường thêm 3 đoàn tuần tra lưu động nhưng cũng không xuể. Xử lý một xe như thế này mất không ít thời gian. Lỗi rành rành ra đấy, giải thích nhiều lần mà lái xe chưa chịu ký vào biên bản. Hơn 1 giờ đồng hồ rồi. Khi lái xe ký biên bản, chúng tôi còn phải đưa xe về bãi, hạ tải... Nhiều việc lắm.

Xe chở đá trắng quá tải ngang nhiên lưu hành trên Quốc lộ 1A.

Đi hầu hết các tuyến quốc lộ thì thấy nơi đâu cũng có điểm tạm trú cho xe quá khổ, quá tải. Đó là các cửa hàng kinh doanh xăng dầu, nhà nghỉ, quán hàng ăn uống... Nhiều nhất phải kể đến tuyến Quốc lộ 1A đoạn qua các xã Diễn Thành, Diễn An (Diễn Châu), tuyến Quốc lộ 15 đoạn qua xã Nam Nghĩa, Nam Hưng (Nam Đàn). Ở khu vực xã Diễn An, quán bán nước cũng giăng mắc võng cho lái xe nghỉ ngơi chờ "hiệu lệnh" vượt trạm cân. Còn ở Quốc lộ 15, tại khu vực lân cận hồ Tràng Đen (xã Nam Hưng), cảnh lái xe nằm vật vờ trên võng chờ trời tối để "hành quân" không ít.

Tại huyện Quỳ Hợp, chúng tôi đã đón lõng một số xe Howo (còn được gọi là xe "Hổ vồ") chở đá trắng tại cụm công nghiệp Châu Quang. Đây là loại xe thường dùng chở quặng, có thùng cao đến 2m. Trên tất cả những chiếc xe này, đá trắng đều chất đầy ngang mặt thùng. Bám theo sau họ thì thấy tất cả “bình yên” vượt qua các huyện, qua cả trạm cân để đến nơi đổ hàng.

Đường Nậm Càn - Khe Kiền (đoạn cuối bản Lưu Phong) đã bị hư hại.

Để xác định chính xác những chiếc xe "Hổ vồ" chở đá trắng có tổng trọng tải bao nhiêu, chúng tôi đã bám theo chiếc xe tên hiệu "Quý Sơn" mang biển số 37C- 05488 về Cảng Cửa Lò. Tại trạm cân của Cảng, người lái xe thực hiện hai lần cân, khi xe có hàng và khi xe đã đổ xong hàng. Chờ lái xe rời khỏi trạm cân, chúng tôi đề nghị cán bộ nơi đây cung cấp cho phiếu cân hàng. Trên phiếu đề rõ: Phiếu cân số: 4672; Tên khách hàng: Công ty Hoàng Anh; Biển số xe: 37C-05488; Loại hàng: đá trắng; Ngày cân: 24/7/2014; Giờ cân tổng: 4:09:43 PM; Ngày cân bì: 24/7/2014; Giờ cân bì: 4:16:56 PM; Khối lượng tổng: 52.920 (kg); Khối lượng bì: 18.300 (kg); Khối lượng hàng: 34.620 (kg).

Rà theo Thông tư số 06/VBHN-BGTVT của Bộ Giao thông Vận tải ban hành ngày 7/2/2014 thì đối với xe thân liền có tổng số trục bằng ba, tổng trọng lượng của xe ≤ 24 tấn. Theo đó, chiếc xe "Hổ vồ" (là loại xe thân liền có 3 trục) mang biển số 37C- 05488 có tổng trọng lượng vượt đến 28.920 kg so với quy định...

Cảnh sát giao thông Công an tỉnh cho biết, từ Km86 Quốc lộ 7 (thuộc địa giới huyện Con Cuông) trở lên, do Công an các huyện chịu trách nhiệm; Với những diễn biến trên các tuyến quốc lộ khác, sỹ quan này nói rằng "Công an giao thông và các cơ quan chức năng đã xử lý rất nhiều. Tuy nhiên, phải khẳng định là chưa triệt để, vẫn có chỗ này, chỗ nọ...".

Tại Công văn số 2770/KHPH-GTVT-CAT ngày 16/12/2013 của Sở GTVT - Công an tỉnh về kế hoạch tuần tra kiểm soát, xử lý vi phạm chở hàng quá trọng tải của xe ô tô vận chuyển hàng hóa trên đường bộ, nhấn mạnh: "Vị trí tuần tra kiểm soát, xử lý hành vi vi phạm chở hàng quá trọng tải: Tập trung tại nơi xuất phát hoặc gần khu vực kho cảng, bến bãi, nhà ga, nơi tập kết hàng hóa lên ô tô vận tải, nhất là Cảng Cửa Lò, Cảng Bến Thủy, cửa biển Quỳnh Lưu, các cảng than, cảng vật liệu xây dựng, khu vực các mỏ than, khoáng sản, nhà máy xi măng...". Vậy nhưng với những gì chúng tôi đã được chứng kiến ở các bãi gỗ tại xã Tam Thái (Tương Dương), khu công nghiệp Châu Quang (Quỳ Hợp), trạm cân Cảng Cửa Lò..., nhất là những trao đổi của người sỹ quan cảnh sát giao thông thì những kế hoạch Sở GTVT và Công an tỉnh đề ra tại Công văn số 2770 vẫn chưa thực hiện nghiêm túc.

Không phủ nhận những kết quả đã thực hiện của các lực lượng chức năng trong quá trình xử lý vấn nạn xe quá khổ, quá tải, nhưng để bảo vệ những tuyến đường, không để ngân sách Nhà nước phải gánh chịu những khoản chi vô lý, và nhất là bảo vệ sự an toàn trong đi lại của người dân, sự vào cuộc như vậy là chưa đủ!.

NHÓM P.V