Xuất lương thực dự trữ giúp đồng bào ổn định cuộc sống

LTS: Tổng cục Dự trữ Nhà nước (DTNN) là cơ quan trực thuộc Bộ Tài chính, thực hiện chức năng tham mưu, giúp Bộ trưởng Bộ Tài chính quản lý nhà nước về DTNN; trực tiếp quản lý các loại hàng dự trữ được Chính phủ giao để thực hiện mục tiêu sẵn sàng chủ động đáp ứng những yêu cầu cấp bách về phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh; đảm bảo an sinh xã hội, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô. Sau đây là cuộc trò chuyện của phóng viên Báo Nghệ An với Tổng cục trưởng Tổng cục DTNN Phạm Phan Dũng xung quanh hoạt động của ngành.

Cấp phát hỗ trợ gạo cho nhân dân huyện Quỳ Hợp. Ảnh: Huy Nhâm

P.V: Thưa đồng chí Phạm Phan Dũng, đồng chí có thể chia sẻ với độc giả báo Nghệ An về quá trình nhiệm vụ chính trị của đơn vị trong thời gian qua?

Đồng chí Phạm Phan Dũng: Trong thời gian qua, ngành Dự trữ Nhà nước đã vượt qua mọi khó khăn thách thức để từng bước vươn lên, khẳng định vị trí, vai trò quan trọng của mình trong quá trình phát triển bền vững, bảo đảm ổn định KT-XH của đất nước. Trong đó, nguồn lực dự trữ quốc gia đã được phát huy, sử dụng có hiệu quả để hỗ trợ cho nhân dân các địa phương, các chương trình dự án và chương trình mục tiêu quốc gia, từ đó góp phần quan trọng trong công tác bảo đảm an sinh xã hội được nhân dân tin tưởng và đánh giá cao vai trò của ngành.

Trong việc triển khai hỗ trợ các địa phương theo tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, việc triển khai thực hiện xuất cấp gạo dự trữ quốc gia để hỗ trợ cứu đói cho các địa phương là một trong những nhiệm vụ thường xuyên của Tổng cục DTNN.

Việc xuất cấp này tại mỗi thời điểm lại mang ý nghĩa khác nhau. Đây là việc làm hết sức cần thiết, có ý nghĩa lớn lao, đậm chất nhân văn thể hiện tinh thần “tương thân tương ái” sẻ chia của Chính phủ cho bà con vùng đặc biệt khó khăn, vùng thiên tai, mất mùa, thời điểm giáp hạt... đặc biệt là giúp người nghèo, những hộ dân còn thiếu đói được "đỏ lửa" trong những ngày Tết Nguyên đán cổ truyền của dân tộc. Mặc dù số gạo đến với mỗi người dân không nhiều, nhưng đã động viên họ vượt qua thời điểm khó khăn, ổn định đời sống phát triển sản xuất và đón chào một năm mới tràn đầy niềm tin, đầm ấm và hạnh phúc; góp phần bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, bảo đảm sự ổn định cho phát triển KT-XH, tăng thêm niềm tin tưởng của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, của Chính phủ.

Tổng cục DTNN đã tích cực chỉ đạo các đơn vị triển khai kịp thời xuất gạo để hỗ trợ nhân dân trong dịp Tết Nguyên đán, đảm bảo hoàn thành nhiệm vụ được giao: năm 2011, xuất cứu trợ 71.800 tấn gạo; năm 2012, xuất cứu trợ 42.200 tấn gạo; năm 2013, xuất cứu trợ 72.000 tấn gạo; năm 2014, xuất cứu trợ 32.000 tấn; và đầu năm 2015, xuất cứu trợ 13.063 tấn gạo. Bên cạnh đó, để hỗ trợ nhân dân trong thời gian giáp hạt năm 2015, Tổng cục DTNN triển khai xuất 9.605 tấn gạo theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ.

Đối với học sinh dân tộc thiểu số, triển khai xuất gạo dự trữ quốc gia hỗ trợ cho học sinh tại các trường ở khu vực có điều kiện KT-XH đặc biệt khó khăn đã giúp hầu hết học sinh dân tộc thiểu số đi học đúng độ tuổi, tỷ lệ lưu ban và bỏ học giảm. Bắt đầu từ giữa năm 2013, Tổng cục DTNN đã tham mưu Bộ Tài chính trình Thủ tướng Chính phủ quyết định hỗ trợ gạo cho học sinh thuộc đối tượng này. Theo đó, trong năm học 2013 - 2014, Tổng cục DTNN đã xuất cấp trên 58.300 tấn gạo; trong năm học 2014 - 2015, đã xuất cấp số lượng 66.210 tấn gạo cấp cho học sinh 49 tỉnh, thành phố xong trước ngày kết thúc năm học.

P.V: Bên cạnh việc bảo đảm an sinh xã hội, thì nguồn lực dự trữ quốc gia còn hỗ trợ thực hiện dự án trồng rừng, góp phần xóa đói giảm nghèo, cải thiện đời sống người dân phải không ạ?

Đồng chí Phạm Phan Dũng: Với mục tiêu tổng quát là xóa đói, giảm nghèo, cải thiện đời sống người dân nhằm ổn định dân cư và ổn định cuộc sống cho đồng bào các dân tộc, trong những năm gần đây Thủ tướng Chính phủ đã phê duyêt một số chương trình dự án, trong đó có việc sử dụng nguồn gạo dự trữ quốc gia để hỗ trợ cho đồng bào các dân tộc thiểu số nhận khoán, khoanh nuôi bảo vệ và phát triển rừng. Có thể kể đến dự án đầu tư bảo vệ và phát triển rừng tại 68 xã thuộc 4 huyện vùng cao núi đá tỉnh Hà Giang trong giai đoạn 2008 - 2015. Ngoài nguồn kinh phí từ Chương trình 661, từ ngân sách đầu tư, từ vốn tự có, Thủ tướng Chính phủ quyết định hỗ trợ cho 4 huyện vùng cao núi đá tỉnh Hà Giang số lượng 12.896 tấn gạo (trong thời gian 7 năm) từ nguồn dự trữ quốc gia để thực hiện Dự án.

Việc tiếp nhận gạo từ nguồn DTQG thực hiện theo kế hoạch phân bổ hàng năm của UBND tỉnh và được chia thành nhiều đợt trong năm. Đến nay Tổng cục đã thực hiện được trên 11.000 tấn gạo của Dự án; số gạo còn lại sẽ cấp tiếp trong năm 2015 là 1.547 tấn. Hay như Dự án hỗ trợ gạo cho huyện Mường Lát, tỉnh Thanh Hóa được hỗ trợ 3.000 tấn gạo/năm với thời gian là 6 năm từ nguồn dự trữ quốc gia để hỗ trợ cho đồng bào dân tộc thiểu số tự nguyện trồng, chăm sóc, bảo vệ rừng trong thời gian chưa tự túc được lương thực giai đoạn 2013 - 2018. Theo đó, đồng bào dân tộc thiểu số tham gia trồng rừng, mỗi tháng sẽ được hỗ trợ 10 kg gạo/khẩu/tháng; sau khi kết thúc thời gian thực hiện Dự án, người dân sẽ được hưởng lợi toàn bộ giá trị rừng cây do gia đình trồng. Theo báo cáo đánh giá của Dự án, thông qua việc hỗ trợ gạo cho đồng bào dân tộc thiểu số huyện Mường Lát sẽ tạo việc làm, xóa đói, giảm nghèo cho đồng bào dân tộc thiểu số, bảo đảm môi trường sinh thái cho lưu vực sông Mã. Đến nay tại huyện Mường Lát đã có hơn 2.000 hộ nhận trồng được 2.500 ha rừng và đã có 2.000 hộ đăng ký tham gia trồng 3.000 ha rừng.

Bà con huyện Tương Dương đóng bầu ươm cây giống trồng rừng. Ảnh: Hồ Phương

P.V: Như vậy, việc sử dụng nguồn lực dự trữ quốc gia đã mang lại hiệu quả rất thiết thực từ đồng vốn ngân sách Nhà nước, thưa đồng chí Tổng cục trưởng?

Đồng chí Phạm Phan Dũng: Đúng là như vậy, và chúng tôi tự hào về điều này. Nhìn chung, việc sử dụng nguồn lực dự trữ quốc gia để hỗ trợ nhân dân theo mỗi thời điểm, thời gian khác nhau có ý nghĩa khác nhau; tuy nhiên thông qua chính sách hỗ trợ gạo dự trữ quốc gia cho nhân dân các địa phương đã phần nào giúp các địa phương bảo đảm công tác an sinh xã hội trên các lĩnh vực. Đối với công tác an sinh xã hội, người dân vùng cao, vùng dân tộc thiểu số, vùng có điều kiện khó khăn được hỗ trợ gạo, có lương thực đủ ăn đã làm thay đổi tập quán của họ từ trước tới nay chỉ biết dựa vào rừng tự nhiên khai thác gỗ, củi phục vụ nhu cầu đời sống. Đến nay đã biết trồng, giữ rừng, sử dụng sản phẩm từ rừng trồng để thay thế cây rừng tự nhiên; đồng thời đã thu hút được các hộ gia đình trên địa bàn huyện tham gia vào các hoạt động sản xuất lâm nghiệp, tạo thêm việc làm cho người lao động, từng bước cải thiện đời sống cho đồng bào, góp phần xóa đói giảm nghèo trên địa bàn huyện, góp phần bảo đảm an sinh xã hội; giảm tình trạng di cư tự do gây mất trật tự tại một số địa phương vùng biên giới.

Đối với công tác giáo dục, các em học sinh dân tộc thiểu số được hỗ trợ gạo, có lương thực đủ ăn trong thời gian theo học là một trong những yếu tố quan trọng, quyết định giúp các em tập trung học tập, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, cung cấp nguồn nhân lực tại chỗ cho địa phương, góp phần xây dựng quê hương đất nước. Đối với công tác bảo vệ môi trường, khi người dân tham gia trồng và giữ rừng đã góp phần nâng độ che phủ rừng, phát huy chức năng phòng hộ rừng đầu nguồn, hạn chế xói mòn, rửa trôi đất và duy trì được nguồn nước phục vụ sinh hoạt; thông qua việc thực hiện dự án trồng rừng đã từng bước cải thiện môi trường sinh thái, thay đổi môi trường sống có lợi cho con người; hệ thống rừng được tạo lập sẽ tạo nên môi trường xanh, góp phần bảo tồn và phát huy được những giá trị văn hóa phục vụ cho phát triển du lịch, phát triển kinh tế. Đối với công tác bảo vệ an ninh quốc phòng, việc hỗ trợ nguồn lực dự trữ nhà nước cho nhân dân, ngư dân các địa phương đã góp phần củng cố lực lượng ngư dân bám biển; không những chỉ phát triển kinh tế mà còn góp phần giữ vững chủ quyền, biển đảo.

P.V: Xin cảm ơn đồng chí Tổng cục trưởng!

Sông Hồng

(Thực hiện)