4 dấu hiệu cảnh báo iPhone đang bị theo dõi

Dù hệ điều hành iOS của Apple được đánh giá là một trong những nền tảng di động an toàn nhất hiện nay, điều đó không có nghĩa người dùng hoàn toàn miễn nhiễm trước nguy cơ bị tin tặc tấn công.

Trên thực tế, kẻ xấu thường khai thác những lỗ hổng đến từ hành vi bất cẩn, chẳng hạn như nhấp vào liên kết chứa mã độc, tải về tài liệu giả mạo hoặc mở tin nhắn từ người lạ. Tuy nhiên, các cuộc tấn công tinh vi và có chủ đích thường không nhắm đến người dùng phổ thông mà tập trung vào những cá nhân có ảnh hưởng lớn, ví dụ chính trị gia, nhà báo hay người nổi tiếng.

Tuy vậy, nếu bạn lo ngại iPhone của mình có thể đang bị theo dõi, việc nhận diện sớm các dấu hiệu bất thường là hết sức cần thiết. Các cảnh báo này bao gồm những biểu hiện như máy nóng bất thường, pin tụt nhanh, cho đến tình huống nghiêm trọng hơn như thiết bị tự khởi động lại liên tục.

Cần lưu ý rằng không phải lúc nào những dấu hiệu này cũng đồng nghĩa với việc bị theo dõi, chúng cũng có thể xuất phát từ phần cứng cũ hoặc thiết bị bị khai thác quá mức. Dù vậy, chủ động cảnh giác và tìm hiểu thêm về các dấu hiệu cảnh báo phổ biến sẽ giúp bạn có thêm lớp bảo vệ an toàn cho dữ liệu cá nhân.

1. Pin iPhone tụt một cách bất thường

Một trong những tín hiệu âm thầm nhưng đáng chú ý nhất cho thấy iPhone có thể gặp rủi ro an ninh chính là tình trạng pin tụt bất thường. Hãy hình dung chiếc điện thoại vốn hoạt động ổn định bỗng nhiên tiêu hao pin nhanh chóng mà bạn không tìm thấy lý do rõ ràng. Trong nhiều trường hợp, nguyên nhân có thể xuất phát từ phần mềm gián điệp đang âm thầm chạy ngầm, liên tục gửi dữ liệu vị trí hoặc thông tin cá nhân của bạn về cho kẻ xấu.

Để xác định, bạn có thể vào mục Pin trong ứng dụng Cài đặt để kiểm tra xem ứng dụng nào đang tiêu thụ năng lượng nhiều bất thường. Nếu phát hiện dấu hiệu khả nghi, việc xóa ứng dụng đó ngay lập tức là bước đi cần thiết.

Ngoài ra, tính năng Đèn báo Bảo mật mà Apple tích hợp gần đây cũng là một lớp phòng vệ hữu ích. Khi biểu tượng đèn báo xuất hiện ở góc trên màn hình như xanh lá cây cho camera, cam cho micrô và xanh dương cho vị trí thì bạn nên cảnh giác, bởi đó có thể là dấu hiệu cho thấy các quyền truy cập này đang bị lợi dụng trái phép.

Dù vậy, pin tụt nhanh không phải lúc nào cũng đồng nghĩa với việc bị theo dõi. Những yếu tố như tín hiệu mạng yếu, ứng dụng chạy nền quá nhiều, hoặc lỗi từ bản cập nhật iOS gần đây cũng có thể là thủ phạm. Do đó, việc theo dõi thói quen sử dụng và kiểm tra kỹ nguyên nhân sẽ giúp bạn phân biệt được đâu là dấu hiệu cảnh báo thực sự.

2. iPhone nóng lên một cách bất thường

Hiện tượng iPhone nóng bất thường, ngay cả khi không sử dụng, có thể là dấu hiệu cảnh báo quan trọng. Nguyên nhân có thể xuất phát từ phần mềm độc hại hoặc ứng dụng ẩn chạy nền, đặc biệt là các phần mềm gián điệp tinh vi, khiến thiết bị luôn trong trạng thái hoạt động. Để kiểm tra, bạn nên vào mục Pin trong ứng dụng Cài đặt, chú ý đặc biệt đến phần Hoạt động nền dưới mỗi ứng dụng để xác định đâu là tác nhân tiêu hao năng lượng và gây nóng máy.

Tuy nhiên, không phải lúc nào hiện tượng này cũng đồng nghĩa với việc bị theo dõi. iPhone có thể nóng lên do sạc pin, chơi game, phát trực tuyến, dùng bản đồ ở chế độ nền hoặc chạy ứng dụng mạng xã hội nặng.

Ngoài ra, các quy trình tự động của Apple như lập chỉ mục ảnh hoặc sao lưu iCloud cũng khiến máy hoạt động nhiều hơn. Người dùng cũng cần chú ý đến môi trường xung quanh, bởi việc sạc trong điều kiện nóng hoặc dùng ốp lưng quá kín cũng dễ khiến máy quá nhiệt.

3. Xuất hiện các cửa sổ lạ bật lên

Những cửa sổ lạ bật lên trên iPhone, đặc biệt khi không liên quan đến việc duyệt web, có thể là dấu hiệu đáng lo ngại. Đây có thể là chiêu thức tin tặc sử dụng để dụ người dùng cài đặt cấu hình độc hại thông qua trang web giả mạo, mã QR nguy hiểm hoặc các cuộc tấn công lừa đảo được thiết kế riêng.

Một khi cấu hình trái phép được cài đặt, iPhone của bạn có nguy cơ bị theo dõi, bởi chúng thường đi kèm chứng chỉ bảo mật giả mạo và có thể đăng ký thiết bị vào hệ thống Quản lý thiết bị di động (MDM). Điều này mở đường cho kẻ tấn công cài ứng dụng từ xa, truy cập dữ liệu và giám sát hoạt động của bạn.

Để tự bảo vệ, hãy vào Cài đặt > Cài đặt chung > VPN & Quản lý thiết bị và kiểm tra các hồ sơ. Nếu phát hiện mục nào lạ, không thuộc công việc hoặc VPN quen thuộc, hãy xóa ngay lập tức. Tuy nhiên, hãy chắc chắn đó không phải là hồ sơ hợp pháp do doanh nghiệp hoặc cơ quan của bạn cài đặt để quản lý thiết bị.

4. iPhone khởi động lại ngẫu nhiên

Một trong những dấu hiệu nghiêm trọng nhất của phần mềm gián điệp nâng cao là tình trạng iPhone tự khởi động lại ngẫu nhiên hoặc iOS bị sập mà không rõ nguyên nhân. Điều này thường liên quan đến các lỗ hổng “zero-click”, chẳng hạn như một tin nhắn độc hại qua iMessage cho phép kẻ tấn công xâm nhập mà bạn không cần thao tác gì.

Dù các cuộc tấn công dạng này khá hiếm, nếu bạn thuộc nhóm người có nguy cơ cao như chính trị gia, nhà báo hoặc doanh nhân, sự cảnh giác là cần thiết. Trong trường hợp nghi ngờ thiết bị đã nhiễm gián điệp, giải pháp triệt để nhất là khôi phục cài đặt gốc bằng cách vào Cài đặt > Cài đặt chung > Chuyển hoặc đặt lại iPhone > Xóa tất cả nội dung và cài đặt.

Tuy nhiên, không phải lúc nào hiện tượng này cũng xuất phát từ tấn công mạng. Pin xuống cấp, lỗi iOS, hay thậm chí sự cố phần cứng như bo mạch chủ lỏng hoặc hư hỏng do chất lỏng cũng có thể gây khởi động lại bất thường. Nếu nghi ngờ phần cứng, bạn nên liên hệ trực tiếp bộ phận Hỗ trợ Apple để được kiểm tra.

5.Cách bảo vệ iPhone trước các cuộc tấn công mạng

Việc khai thác và theo dõi iPhone là mối đe dọa nghiêm trọng, nhưng trong phần lớn trường hợp, người dùng hoàn toàn có thể tự bảo vệ mình nếu duy trì thói quen sử dụng cẩn trọng.

Trước hết, bạn nên chỉ tải ứng dụng từ App Store, tránh cài đặt các tệp tin, cấu hình hoặc chứng chỉ không rõ nguồn gốc. Bên cạnh đó, việc kiểm tra định kỳ mục Pin trong ứng dụng Cài đặt sẽ giúp bạn phát hiện những ứng dụng bất thường tiêu hao năng lượng, từ đó kịp thời xử lý trước khi rủi ro trở nên nghiêm trọng hơn.

Đối với những người thuộc nhóm có nguy cơ cao như nhà báo, chính trị gia hay nhà hoạt động xã hội, Apple cung cấp tính năng Chế độ khóa (Lockdown Mode) trong phần Quyền riêng tư & Bảo mật.

Khi được kích hoạt, chế độ này sẽ hạn chế nhiều ứng dụng, trang web và tính năng iOS nhằm giảm tối đa khả năng bị khai thác. Dù một số trải nghiệm sẽ bị giới hạn, đây là lựa chọn đáng cân nhắc nếu bạn nghi ngờ mình trở thành mục tiêu của phần mềm gián điệp.

Ngoài ra, đừng quên cập nhật iOS thường xuyên để vá các lỗ hổng bảo mật, theo dõi sát sao các ứng dụng đã cài đặt, và cân nhắc nâng cấp lên iPhone thế hệ mới để tận dụng các tính năng bảo mật tiên tiến, giúp bạn an toàn hơn trước các mối đe dọa ngày càng tinh vi./.