(Baonghean.vn) - Mỗi năm khi tháng Chạp về, người dân nhiều vùng quê ở huyện Thanh Chương lại chộn rộn bước vào mùa kéo che, nấu mật đón Tết. Tiếng trâu kéo che ọt ẹt và mùi mật mía thơm lừng dường như càng làm cho Tết đến gần hơn.
Hiện nay ở Thanh Chương có nhiều địa phương còn duy trì nghề trồng mía, nấu mật, như xã Thanh Xuân, xã Thanh Dương, xã Thanh Tiên… Bên cạnh những chiếc máy ép hiện đại, một số hộ dân vẫn còn sử dụng che ép thủ công. Trong ảnh: Trâu kéo che ép mía tại gia đình ông Phạm Văn Hùng ở xóm Kim Sơn, xã Thanh Xuân. Ảnh: Huy Thư
Những cỗ che kéo bằng sức trâu “một thời tấu nhạc cho làng” những tưởng chỉ còn trong ký ức xa xăm, vẫn hiện hữu ở một số vùng quê Thanh Chương như những dụng cụ độc đáo. Ông Phạm Văn Hùng ở xóm Kim Sơn, xã Thanh Xuân chia sẻ: Gia đình tôi đã nhiều đời làm nghề trồng mía nấu mật. Hiện nay, nhiều hộ dân sử dụng máy ép mía năng suất lao động cao, nhưng nhà tôi vẫn tận dụng cỗ che cũ này, phần vì lượng mía trồng được không nhiều, phần vì muốn giữ lại một chút “hương xưa” của nghề thủ công truyền thống. Ảnh: Huy Thư
Che là dụng cụ để ép mía, gồm có 2 bộ phận chính: trục che và dù che. Trục che là 2 khối thép hình trụ cao khoảng 60 cm có bánh răng truyền lực dựng song song với nhau. Khối lớn gọi là “hòn ông” có rãnh ngang thường gắn với dù che là một thanh gỗ dài. Khối nhỏ là “hòn mụ” có rãnh dọc. Khi trâu đi vòng quanh che sẽ kéo trục che quay, ép nước mía chảy xuống bệ che và phát ra tiếng kêu ọt ẹt. Ảnh: Huy Thư
Trung bình 1 mẻ mía phải ép 6 -7 lần mới hết nước (3 lần ép sơ, 3 - 4 lần ép lại). Khi ép sơ, mía được đưa trực tiếp vào 2 hòn che, còn khi ép lại phải xếp mía tuồn vào 1 cái lỗ gọi là “lỗ mõ” để mía không bị vung vãi. Để mỗi cỗ che hoạt động, cần có ít nhất 3 người (điều khiển trâu, cấp mía cho che; nhận bã mía sau khi ép). Người điều khiển trâu nhiều khi kiêm luôn việc di chuyển bã mía. Ảnh: Huy Thư
Kéo che là công việc khá nặng nhọc, nên trâu kéo che phải chọn những con trâu khỏe, làm việc dai sức. Cứ 30 - 45 phút, khi thấy trâu kéo che đã mệt thì phải thay trâu kịp thời. Ông Nguyễn Chân Lý (60 tuổi) ở xóm Kim Sơn, xã Thanh Xuân cho hay: “Những năm gần đây, gia đình tôi không trồng mía, nhưng mỗi mùa kéo che, tôi vẫn thường đưa trâu đi giúp bà con trong làng”. Ảnh: Huy Thư
Việc cấp mía cho che phải đều tay, nếu xếp mía quá nhiều vào "lỗ mõ" sẽ gây nghẽn che, phải dừng trâu sửa che rất mất công. Ảnh: Huy Thư
Nước mía sau khi ép được người dân đổ vào thùng lóng bằng gỗ kê cao bên các chảo mật. Khi đã lắng cặn, người trực bếp sẽ cho nước mía chảy vào các chảo gang. Ảnh: Huy Thư
Người dân xã Thanh Xuân sử dụng lò bằng đất bắc chảo gang để nấu mật. Lò thường được đào ở trên gò đất cao, gần nơi dựng che để tiện bề di chuyển nước mía. Họ dùng xẻng khoét sâu vào lòng đất hình miệng chảo, rồi đào lộng xuống. Mỗi lò thường bắc được 2 -3 chảo tương ứng với 2 - 3 cửa để đun củi và 2 - 3 cửa thoát khí phía sau. Ảnh: Huy Thư
Ông Phan Thái Xuân (55 tuổi) - một người dân có kinh nghiệm lâu năm trong nghề nấu mật mía ở xã Thanh Xuân cho hay: Công việc quan trọng nhất khi nấu mật là phải vớt cho sạch bọt bẩn. Mía càng bẩn thì bọt càng nhiều. Lúc đầu là bọt đen được vớt bằng vợt, sau chuyển dần sang bọt trắng thì vớt bằng lá chuối. Nếu vớt bọt kỹ thì mật thành phẩm sẽ sáng, đẹp. Ảnh: Huy Thư
Công đoạn nấu mật kéo dài trong 5 - 6 tiếng đồng hồ, người nấu mật phải túc trực để “dội mật”, vớt bọt và dục lửa, đảm bảo lửa trong lò luôn cháy ổn định. Ảnh: Huy Thư
Khi chảo mật vơi cạn, sôi bì bụp, chuyển màu cánh dán và tỏa ra mùi thơm ngào ngạt, là công việc nấu mật đã hoàn thành. Trung bình 1 chảo nước mía, người dân ở đây sẽ nấu được 20 kg mật. Mùa kéo che nấu mật đang đem lại thu nhập, niềm vui cho người dân địa phương và mang hương vị Tết ngọt ngào đến với mọi nhà: “Tháng Chạp về tiếng che kêu rộn rã/Bã mía phơi thơm nức lối về”. Ảnh: Huy Thư
Trâu kéo che ép mía nấu mật ở xã Thanh Xuân (Thanh Chương). Video: Huy Thư
(Baonghean.vn) - Chiều 29/1, tại sân phụ sân Vinh, Sông Lam Nghệ An có cuộc tập dượt cuối cùng với Hồng Lĩnh Hà Tĩnh trước thềm mùa giải 2023. Đây cũng là trận đấu đầu tiên của ngoại binh Vytas trong màu áo SLNA.
(Baonghean.vn) - Gây tai nạn khiến một người tử vong, xe ô tô chở khách bỏ lại nạn nhân trên đường. Vụ tai nạn giao thông vừa xảy ra tại xã Võ Liệt, huyện Thanh Chương.
(Baonghean.vn) - Phát huy tinh thần vì nước, vì dân qua công tác tuyển quân; Nghệ An tập trung triển khai các nhiệm vụ, giải pháp chống khai thác hải sản bất hợp pháp IUU... là những tin tức nổi bật trên baonghean.vn ngày 29/1.
(Baonghean.vn) - Sau khoảng thời gian im ắng, Sông Lam Nghệ An đã chốt được 2 ngoại binh mới để hoàn thiện đội hình tham dự V.League 2023. Nhìn vào bản lý lịch của 2 tân binh này, người hâm mộ xứ Nghệ phần nào yên tâm về lực lượng của đội bóng xứ Nghệ ở mùa giải mới.
40 cảnh sát đột kích vào sới bạc tại một xưởng cơ khí ở xã Thượng Cốc, bắt quả tang 32 người đang say sưa sát phạt nhau trên chiếu bạc, dưới hình thức chơi xóc đĩa.
(Baonghean.vn) - Thời điểm hiện tại có 2 cuộc bầu chọn thu hút sự quan tâm của người hâm mộ bóng đá khu vực và trong nước, là “Đội hình tiêu biểu AFF Cup 2022” và “Quả bóng Vàng Việt Nam 2022”.
Dự báo thời tiết ngày 29/1, không khí lạnh đã ảnh hưởng hầu khắp khu vực từ Bắc vào đến Nam Trung Bộ. Miền Bắc và Bắc Trung Bộ tiếp tục rét đậm, rét hại dù trời có nắng.
(Baonghean) - Trải qua nhiều giai đoạn lịch sử hào hùng, thành phố Vinh ngày một khẳng định vị thế đầu tàu của tỉnh, trung tâm phát triển trên một số lĩnh vực của vùng Bắc Trung Bộ. Đặc biệt, Vinh đang hướng tới trở thành một thành phố biển trong tương lai gần...
(Baonghean.vn) - Có thể nói hai chữ “Tết mà…” được sử dụng với mật độ dày đặc từ 23 tháng Chạp cho tới tận ngày Rằm tháng Giêng. Từ chuyện tra tấn âm thanh, ăn nhậu thả ga, say xỉn, cờ bạc, thậm chí đánh nhau…và biết bao tệ nạn khác đều được bao biện bằng “Tết mà…”.
Thực thi Hiệp định Paris 1973, lần đầu tiên trong lịch sử một cuộc hành quân thần tốc của phái đoàn Việt Nam từ Hà Nội đi vào lòng địch (Tân Sơn Nhất, Sài Gòn) bằng chính phương tiện của địch.
(Baonghean.vn) - Chuyến tàu 490 khởi hành mang theo hơi ấm từ đất liền, là tình cảm của cả nước đến với quân và dân trên quần đảo Trường Sa. Dù đối mặt với nhiều gian khó nơi đầu sóng ngọn gió, quân và dân trên đảo vẫn đoàn kết, kiên cường bảo vệ vùng biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc.
Chương trình giao lưu nghệ thuật chào mừng Kỷ niệm 93 năm ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (3/2/1930 - 3/2/2023) với chủ đề "Mãi mãi niềm tin theo Đảng" diễn ra tối 28/1, tại Nhà hát Lớn Hà Nội.
(Baonghean.vn) - UBND tỉnh Nghệ An yêu cầu các sở ngành địa phương triển khai, thực hiện tốt các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, trước mắt chống khai thác IUU để làm việc với EC lần thứ 4.
Nga tố Ukraine tập kích một bệnh viện ở Novoaidar thuộc vùng Luhansk, khiến 14 người thiệt mạng. Chủ tịch Ủy ban châu Âu nói EU ủng hộ Kiev 'vô điều kiện'.
(Baonghean.vn) - Chiều 28/1, đại diện Công ty cổ phần Bóng đá chuyên nghiệp Việt Nam và HAGL đã có buổi gặp gỡ xoay quanh nhà tài trợ; Khánh Hòa sẽ phải chờ nỗ lực rất lớn từ cầu thủ, cùng với đó là những tính toán của HLV Võ Đình Tân. Đó là những thông tin thể thao nổi bật trong 24h qua.
Từng được tuyên dương vì thi đỗ đại học lúc mới ra tù song Phan Hợi không vượt qua được cám dỗ sau khi tốt nghiệp, hai lần vướng lao lý do trộm cắp và lừa đảo.
(Baonghean.vn) - Ngày 28/1, tại TP. Vinh (Nghệ An), đồng chí Phạm Minh Chính - Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ đã trực tiếp đi kiểm tra, chủ trì cuộc họp kiểm điểm tình hình thực hiện dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam đoạn từ tỉnh Ninh Bình đến tỉnh Quảng Trị.
(Baonghean.vn) - Tối 28/1, tại TP. Vinh (Nghệ An), đồng chí Phạm Minh Chính - Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ chủ trì cuộc họp kiểm điểm tình hình thực hiện dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam đoạn từ tỉnh Ninh Bình đến tỉnh Quảng Trị.
(Baonghean.vn) - Do cuộc sống vợ chồng mâu thuẫn lại nóng lòng tìm việc làm, Mây theo nhóm đối tượng xuống thành phố. Nhưng các đối tượng đã nhẫn tâm bán chị cho người đàn ông Trung Quốc lấy làm vợ dù chị đã có chồng con. 5 năm bị bán, người phụ nữ này mất tất cả, chỉ còn lại ký ức tủi nhục.
(Baonghean.vn) - Các bạn thân mến, tiếp theo seri Bêu nắng của tác giả Lê Hồng Tuân, trong chương trình đêm nay, xin gửi tới các bạn tạp văn mang tên Một cuộc chiếu bóng, qua giọng đọc Huyền Nga.
(Baonghean.vn) - On January 28, Prime Minister Pham Minh Chinh and the Government's delegation examined and urged speeding up the implementation of the North-South expressway project which run through Nghe An province.
(Baonghean.vn) - Chiều 28/1, trong chương trình làm việc tại Nghệ An, đồng chí Phạm Minh Chính - Uỷ viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ cùng đoàn công tác của Chính phủ đã về Khu Di tích Quốc gia đặc biệt Kim Liên dâng hoa, dâng lễ, dâng hương tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh.