Dấu ấn khoảnh khắc vàng

Các đại biểu xem triển lãm các tác phẩm đạt giải tại Cuộc thi Ảnh báo chí “Khoảnh khắc vàng” và video clip Báo Nghệ An lần thứ X - năm 2021. Ảnh: Đức Anh

Tìm những khoảnh khắc thật sự “vàng”

Phát động lần đầu tiên vào năm 2011, đến nay, Cuộc thi Ảnh báo chí “Khoảnh khắc vàng” Báo Nghệ An đã 11 mùa giải. 11 mùa giải với hàng trăm tác phẩm được vinh danh là những khoảnh khắc giá trị, những lát cắt đa chiều phản ánh thực tiễn đời sống trên mọi lĩnh vực thời sự, kinh tế, xã hội, văn hóa, giáo dục… Năm nay, thống kê nhanh cho thấy, Ban tổ chức đã nhận được hơn 1.000 tác phẩm (ảnh đơn, chùm ảnh, video clip) của 76 tác giả chuyên và không chuyên trong và ngoài tỉnh; số lượng này tăng nổi bật so với năm 2021. Đặc biệt hơn, các thành viên Ban giám khảo cuộc thi đều chung một nhận định rằng, trong suốt quá trình chấm chọn, họ thật sự phải “căng não” bởi chất lượng ảnh và video clip gửi về cơ bản khá đồng đều.

Nghệ sĩ nhiếp ảnh Lê Quang Dũng - Chi hội trưởng Chi hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam tỉnh Nghệ An, Trưởng ban Ảnh Hội Liên hiệp Văn học nghệ thuật Nghệ An, thành viên Ban giám khảo cho biết, là cuộc thi Ảnh báo chí, nên Ban giám khảo đánh giá rất cao những tác phẩm bám sát các sự kiện thời sự nóng hổi, những chuyển động của đời sống lao động sản xuất… Để tìm ra những khoảnh khắc thật sự “vàng”, ban giám khảo đã làm việc nghiêm túc, công tâm, bám sát tiêu chí giải, với quan niệm một tác phẩm ảnh báo chí giá trị phải có sức hút tự thân, mạnh hơn tất thảy mọi ngôn từ diễn đạt, vượt ra khỏi tính minh hoạ thuần tuý. Ảnh báo chí khác với ảnh nghệ thuật, nó đề cao tính trung thực của khoảnh khắc. Nhiều tác phẩm gửi dự thi năm nay đã thể hiện được điều đó.

Điển hình trong số đó là chùm ảnh “Cùng đồng bào Kỳ Sơn vượt qua lũ dữ” của nhóm PV Báo Nghệ An. Tác phẩm được chụp vào những ngày đầu tháng 10/2022, khi cơn lũ quét kinh hoàng xảy ra tại huyện vùng biên Kỳ Sơn. Trong kết cấu chùm ảnh, có những khung hình ghi lại cảnh tiêu điều, xơ xác, tan hoang của bản làng khi lũ quét vẫn duềnh lên đục ngầu và ẩn chứa những hiểm nguy; có bức ảnh ghi lại cảnh một bà mẹ lom khom nhặt và phơi vài manh quần áo ướt sũng - tài sản còn sót lại sau lũ; có những bức ảnh sáng ngời màu xanh áo lính - lực lượng đi trước về sau, bám trụ cùng đồng bào vực dậy cuộc sống; và còn hình ảnh người đứng đầu chính quyền tỉnh trực tiếp vào tâm lũ để chỉ đạo khắc phục hậu quả lũ quét… Ngắm nhìn chùm ảnh, không khó nhận ra quá trình tác nghiệp khó nhọc của người làm báo: đôi chân bấm bùn, quần áo lấm lem, mồ hôi ướt mặt, quan sát và quyết định chớp lấy những khoảnh khắc hiện thực không bao giờ lặp lại.

Nghề làm trà sen Nam Đàn. (Ảnh tham dự giải năm 2022)

Nhiều tác phẩm khi trình chiếu tạo được ấn tượng thị giác và khơi gợi cảm xúc mạnh mẽ. Tiêu biểu như tác phẩm “Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ trò chuyện cùng người dân xóm 9, xã Nghi Phong, huyện Nghi Lộc” của tác giả Thành Duy, “Mùa vàng Na Ngoi” của tác giả Nhật Thanh, “Vươn cao” của tác giả Nguyễn Trung Kiên, “Dai dẳng nạn săn bắt chim trời ở Diễn Châu” của tác giả Vũ Thanh Hải… Những khoảnh khắc được ghi lại trong các tác phẩm ấy thể hiện rõ sự dấn thân, tận tụy của người cầm máy. Vẻ đẹp của các tác phẩm được chấm chọn không chỉ nằm ở bố cục, ánh sáng, góc độ, mà hơn cả là nội dung, ý nghĩa vượt lên trên cả những diễn đạt ngôn từ.

Công tâm, khách quan và sáng tạo

Nhìn lại 11 mùa giải “Khoảnh khắc vàng”, nhiều thành viên ban giám khảo qua các thời kỳ đều chung nhận định: Năm nào giám khảo cũng phải “cân não”, đau đầu vì phân tích, cân nhắc các tác phẩm. Số lượng tác phẩm mỗi năm đều trên dưới 1.000 bức ảnh, bộ ảnh, ngày càng chất lượng, việc chọn tác phẩm nào vào chung khảo đã khó, mà xếp hạng tác phẩm nhất, nhì, ba lại càng khó hơn.

Đề cao tính trung thực trong khâu tổ chức và chấm chọn, với quan niệm không chạy theo số lượng và thành tích, Ban tổ chức cuộc thi luôn không ngừng trăn trở, đổi mới, sáng tạo để quá trình vận hành giải tốt hơn qua mỗi mùa. Nhiều năm nay, chấm ảnh trên máy và sử dụng phần mềm hỗ trợ chấm giải đã là đặc trưng nổi bật của Cuộc thi Ảnh báo chí “Khoảnh khắc vàng” Báo Nghệ An. Nhiều nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp cho rằng, ngay cả các giải ảnh cấp quốc gia cũng hiếm khi chấm máy, mà vẫn phải chấm qua những tấm ảnh in, vừa lãng phí, vừa có phần hạn chế khi muốn phóng to, thu nhỏ để ngắm kỹ các chi tiết ảnh. Ở Cuộc thi Ảnh báo chí “Khoảnh khắc vàng” Báo Nghệ An, bộ phận kỹ thuật hỗ trợ giải đã làm rất tốt khi hàng năm luôn có những sáng kiến hay, giúp khâu chấm chọn hiệu quả hơn về thời gian và chất lượng; khẳng định quy trình khách quan, công tâm.

Sự uy tín, chuyên nghiệp của giải là động lực khơi dậy hào hứng, đam mê cho nhiều tay máy chuyên và không chuyên. Nhiều tay máy thổ lộ, họ “bén duyên” với nhiếp ảnh một phần cũng xuất phát từ “bệ đỡ” là Cuộc thi Ảnh báo chí “Khoảnh khắc vàng” Báo Nghệ An. Giải vừa đặt ra thử thách, vừa mở ra sân chơi để những người đam mê nhiếp ảnh chuyên và không chuyên có nơi gửi gắm những “đứa con tinh thần”, khuyến khích họ bền bỉ hơn trên con đường sáng tác.

Ông Trần Văn Hùng - Phó Tổng Biên tập Báo Nghệ An, Trưởng Ban tổ chức Giải cho biết: Nhìn vào mỗi mùa giải “Khoảnh khắc vàng” như nhìn thấy bức tranh đa dạng của đời sống chính trị - kinh tế - xã hội tỉnh nhà trong một năm qua, bởi tác phẩm gửi về dự thi rất phong phú, đa dạng và chất lượng, là những lát cắt đẹp nhất, ấn tượng nhất trên mọi lĩnh vực. Qua 11 mùa giải, có thể thấy số lượng và chất lượng ảnh gửi về ngày càng tăng, thể hiện uy tín, vị thế của giải trong cộng đồng nhiếp ảnh trong và ngoài tỉnh. Với mục tiêu nâng cao chất lượng ảnh báo chí trên các ấn phẩm Báo Nghệ An nói riêng, ảnh báo chí cả nước nói chung, Ban tổ chức giải sẽ ngày càng nỗ lực hơn nữa, thẳng thắn nhìn nhận những hạn chế, tiếp tục phát huy sáng tạo để giữ vững và lan toả thương hiệu Cuộc thi Ảnh báo chí và Video clip “Khoảnh khắc vàng” Báo Nghệ An.