Gia đình thật là tuyệt !

(Baonghean) - Hai cậu cháu cùng ngồi đọc cuốn “Tôi là Bêtô” của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh, có một đoạn như thế này: “Chị Ni rất yêu mến và tự hào về bà cố của mình. Lý do là bạn cùng lớp với chị chẳng người nào còn bà cố hay ông cố. Tất cả các bậc lão trượng đó đều đã qua đời (...) “Bà cố” thật là quý hiếm. Cho nên cũng thật là tuyệt.”

Sau một hồi đăm chiêu nghĩ ngợi, bé Bim chất vấn mình cực kỳ nghiêm túc:

- Cậu này, bà cố nhà mình vẫn còn đấy chứ? Sao bà cố không ở với nhà mình hả cậu? Bố thích sưu tầm tem quý hiếm, cậu thích sưu tầm tiền cổ quý hiếm, Bim cũng thích sưu tầm que kem trúng thưởng quý hiếm, thế sao bà cố quý hiếm mà mình lại không sưu tầm nhỉ?

Mình nín cười, trả lời nó bằng một vẻ cũng cực kỳ nghiêm túc:

- Ờ, bà cố ở quê, còn nhà mình ở thành phố...

- Thì mình đưa bà cố về thành phố? Hôm nọ trên tivi người ta còn cho cả một cái đình làng to đùng lên xe ôtô chở đi cơ mà, chẳng nhẽ bà cố nặng hơn cả cái đình hả cậu?

- Ờ thì bà cố thích ở quê hơn. Bim suốt ngày nhảy nhót, la hét, chơi điện tử chíu chíu đến cậu còn đau đầu nữa là bà cố? Hay nhà mình về quê ở với bà cố nhé?

- Nhưng về quê không được chơi điện tử, không được đi công viên, không được ăn kem, Bim buồn chết mất!

Mình nhìn con bé phụng phịu, chợt nghĩ ngợi. Tại sao bây giờ những gia đình 3, 4 thế hệ sống cùng một mái nhà lại “quý hiếm” đến thế? Xét theo khoa học dân số mà nói, do chính sách kế hoạch hoá gia đình “dù gái hay trai, chỉ 2 là đủ” nên gia đình thời đại mới neo người hơn gia đình kiểu cổ. Xét trên góc độ kinh tế, quá trình đô thị hoá đã thay đổi mạnh mẽ phân bố dân cư, thu hút phần lớn dân số trẻ về các thành phố lớn. Ngay ở thành phố, giới trẻ thường thích sống riêng sau khi lập gia đình. Điều này phản ánh đời sống kinh tế được cải thiện và sự mai một dần của những hệ giá trị, tư tưởng phong kiến gia trưởng.

Nói về mô hình gia đình xưa và nay, có thể biểu diễn bằng sơ đồ cây (kiểu như cây gia phả). Gia đình kiểu xưa là một cây lớn, với gốc là tổ tiên, cụ kị xưa lơ xưa lắc, từ đó toả đi các nhánh ông bà, cha mẹ, cô dì, chú bác, anh chị em,...Gia đình ngày nay cũng là một cây phân nhánh, nhưng ít tầng hơn. Ví dụ: Một gia đình thường chỉ có 2 tầng là bố mẹ và con cái, cùng lắm là 3 tầng ông bà - bố mẹ - con cái. Lý do là khi con cái trưởng thành, chúng tách hẳn ra khỏi cây ông bà, bố mẹ để “mọc” thành một cây riêng rẽ. Kết lại bằng cái nhìn toàn cảnh, xã hội xưa là khóm cây cổ thụ - từ đó sinh ra văn hoá dòng tộc, còn xã hội nay là rừng cây con.

Rõ ràng gia đình thời đại mới có tính độc lập cao, năng động và thích ứng với thời đại toàn cầu hoá hơn gia đình kiểu cũ. Nhưng bỏ qua hết mớ lý thuyết kinh tế, dân số trên đây, xin chỉ bàn về gia đình bằng khái niệm nguyên thuỷ nhất. Gia đình được tạo nên khi các cá nhân được gắn kết bằng mối quan hệ máu mủ, bằng thứ tình cảm bản năng, chân thành, bền bỉ nhất mà không vướng bận tính toán, vụ lợi. Gia đình là nhân tố nền tảng của xã hội, bởi cuộc sống gia đình phản ánh cách sống của cá nhân trong cộng đồng.

Cụ thể, đứa trẻ được gia đình yêu thương sẽ biết cách yêu thương mọi người, đứa trẻ sống trong gia đình đoàn kết, nhường nhịn nhau sẽ sống hài hoà, biết hy sinh vì người khác. Như vậy, một gia đình kiểu mới mà sự gắn kết giữa các thế hệ đang dần nhạt nhoà, cảnh báo về viễn cảnh một xã hội rời rạc. Đến một giới hạn nào đó, gia đình có còn là gia đình nữa không, và xã hội có còn là xã hội nữa không, khi không còn mối liên kết nào giữa các cá nhân?

Trở lại với bà cố và bé Bim, tự nhiên thấy việc “di dời” bà cố lên thành phố đúng là khó hơn di dời cái đình làng hơn trăm ngàn lần! Bởi vì thứ gắn bó bà cố với làng quê không chỉ thuần tuý là sở thích, thói quen mà là tuổi thơ, kỷ niệm, dòng họ, là tất cả những gì đại diện cho thế hệ bà và cho thế giới xưa cũ đang bên bờ vực đổ vỡ vì cuộc sống hiện đại. Những hệ giá trị đó bám rễ vào con người, nhận thức của cả lớp người, chắc chắn hơn nền móng của bất kỳ ngôi đình nào. Mỗi thế hệ gắn liền với thời đại mà mình sinh ra, bắt buộc ai từ bỏ thế giới, cuộc sống của mình sẽ là phi nhân văn và bất khả thi. Vậy thì cây cầu nào để nối những bờ trẻ - già, mới - cũ? Có lẽ không gì ngoài thứ tình cảm bản năng, chân thành, bền bỉ, thứ tình cảm máu mủ khiến người ta biết cảm thông, chia sẻ và hy sinh bản thân mình. Thứ tình cảm đó, mình trộm nghĩ, thật là quý hiếm, cho nên cũng thật là tuyệt!

Hải Triều

tin mới

Lao động may Nghệ An

Đẩy mạnh các giải pháp nâng cao tay nghề cho người lao động, đáp ứng nhu cầu tuyển dụng của doanh nghiệp

(Baonghean.vn) - Năm 2023, công tác giải quyết việc làm của Nghệ An tiếp tục vượt chỉ tiêu kế hoạch khá cao. Tuy nhiên, việc kết nối cung - cầu về lao động - việc làm giữa doanh nghiệp và người lao động chưa chặt chẽ; mặt bằng trình độ tay nghề người lao động còn thấp...

Những trải nghiệm thú vị ở Cửa Lò lúc rạng đông

Những trải nghiệm thú vị ở Cửa Lò lúc rạng đông

(Baonghean.vn) - Mua hải sản tươi sống ngay khi thuyền vừa cập bến, ghé tay đẩy thuyền cùng ngư dân, dõi mắt nhìn ngư dân nhanh tay gỡ những con cá, con ghẹ trên mắt lưới; thưởng thức món cá nướng thơm lừng ngay bên bếp than nơi bến cá… là những trải nghiệm thú vị của du khách khi đến với Cửa Lò.

Tạo động lực để người trẻ dấn thân và cống hiến

Tạo động lực để người trẻ dấn thân và cống hiến

(Baonghean.vn) - Nhân kỷ niệm 93 năm ngày thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh (26/3/1931 - 26/3/2024), Báo Nghệ An có cuộc trò chuyện với đồng chí Lê Văn Lương - Ủy viên Ban Thường vụ Trung ương Đoàn, Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Bí thư Tỉnh đoàn Nghệ An.

'Phép màu' ở Bệnh viện Ung bướu Nghệ An

'Phép màu' ở Bệnh viện Ung bướu Nghệ An

(Baonghean.vn) - “Trước đây, để tìm đến và hỗ trợ cho những hoàn cảnh khó khăn, chúng tôi thường phải về tận các địa phương, nhất là vùng sâu vùng xa. Nhưng bây giờ, chúng tôi chỉ cần đến Bệnh viện Ung bướu Nghệ An, ở đó luôn có những bệnh nhân khổ nhất, những con người cần hỗ trợ nhất”.

Độc đáo hội thi quăng chài ở miền Tây Nghệ An

Độc đáo hội thi quăng chài ở miền Tây Nghệ An

(Baonghean.vn) - Ngày 24/3, tại xã Châu Kim (Quế Phong) đã diễn ra Hội thi quăng chài lần thứ nhất năm 2024. Đây là hoạt động nhằm duy trì và phát triển nghề chài của địa phương cũng như góp phần làm phong phú thêm các hoạt động trong Lễ hội Đền Chín Gian năm 2024.

Tháng 3 yêu thương nơi biên giới Na Ngoi

Tháng 3 yêu thương nơi biên giới Na Ngoi

(Baonghean.vn) -  Xây dựng đường giao thông, tổ chức bữa cơm yêu thương, tặng quà cho học sinh khó khăn… là những hoạt động của đoàn viên thanh niên xã Na Ngoi và các lực lượng vũ trang đóng quân trên địa bàn, góp phần xây dựng hình ảnh đẹp về màu áo xanh tình nguyện nơi biên cương Tổ quốc.

Nghệ An tham dự Hội nghị 'Gặp gỡ Indonesia 2024'

Nghệ An tham dự Hội nghị 'Gặp gỡ Indonesia 2024'

(Baonghean.vn) - Ngày 22/3, tại thành phố Nha Trang, Bộ Ngoại giao phối hợp với Đại sứ quán Indonesia tại Việt Nam và Ủy ban nhân dân tỉnh Khánh Hòa tổ chức Hội nghị "Gặp gỡ Indonesia năm 2024". Hội nghị là hoạt động hướng tới kỷ niệm 70 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Indonesia.

Vui hội đền Chín Gian

Vui hội đền Chín Gian

(Baonghean.vn) - Đền Chín Gian tọa lạc trên đỉnh Pú Chò Nhàng thuộc bản Khoẳng, xã Châu Kim, huyện Quế Phong, được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng Di tích cấp Quốc gia.

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh thăm, động viên Đội Quy tập mộ liệt sĩ tại tỉnh Xiêng Khoảng

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh thăm, động viên Đội Quy tập mộ liệt sĩ tại tỉnh Xiêng Khoảng

(Baonghean.vn) - Sáng 21/3, đồng chí Lê Hồng Vinh - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh và lãnh đạo một số sở, ngành đã đến thăm, động viên cán bộ, nhân viên Đội Quy tập mộ liệt sĩ Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh tại tỉnh Xiêng Khoảng, nước Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào.