Lockheed SR-71 Blackbird : Huyền thoại bay nhanh nhất thế giới

Cận cảnh huyền thoại Mach 3 tại bảo tàng Smithsonian

Lockheed SR-71 Blackbird được coi là một trong những chiếc máy bay phi thường nhất từng bay trên bầu trời. Tốc độ vượt trội cùng thiết kế đẹp mắt khiến nó trở thành kiệt tác hàng không.

Chiếc máy bay trinh sát lừng danh giữ kỷ lục là máy bay phản lực nhanh nhất thế giới, vượt xa hầu hết các phương tiện trinh sát, giám sát và thu thập thông tin tình báo khác.

SR-71 Blackbird thực hiện chuyến bay đầu tiên vào năm 1964, đúng thời điểm căng thẳng nhất của Chiến tranh Lạnh. Máy bay phục vụ suốt 24 năm với thành tích ấn tượng. Theo Bảo tàng Không quân Quốc gia Hoa Kỳ, SR-71 duy trì vị thế là máy bay hoạt động nhanh nhất và bay cao nhất thế giới.

Vào ngày 28/7/1976, SR-71 lập hai kỷ lục thế giới cho hạng mục của mình với tốc độ tuyệt đối 2.193,167 dặm/giờ và độ cao tuyệt đối 85.068,997 feet.

Thiết kế tiên phong của máy bay SR-71 Blackbird

Hình dạng của SR-71 Blackbird không chỉ đơn thuần là sản phẩm yêu cầu khí động học cho nhiệm vụ tốc độ cao, kết hợp với lượng nhiên liệu khổng lồ cần thiết cho các chuyến bay dài. Nhiều đặc điểm chủ yếu là các tính năng tàng hình, được thiết kế để làm lệch hướng sóng radar.

Chính phủ Mỹ thực sự tập trung vào việc tạo ra một máy bay tàng hình. Các chine (phần cạnh), đuôi nghiêng và hình dạng mặt dưới của máy bay đều góp phần vào việc làm lệch hướng năng lượng radar. Tuy nhiên, ngay cả với việc bổ sung RAM, các kỹ thuật thời đó vẫn chưa đủ để làm cho Blackbird thực sự tàng hình. Nhưng các kỹ thuật được tinh chỉnh qua nhiều năm, dẫn đến những chiếc máy bay tàng hình thực sự đầu tiên trong những năm 1970.

Michael Hankins, chuyên gia phụ trách bộ sưu tập 30 máy bay thời hậu Thế chiến II tại Bảo tàng Hàng không và Vũ trụ Quốc gia Smithsonian, chia sẻ về những công nghệ đột phá của SR-71 Blackbird.

Bí mật được bảo vệ nghiêm ngặt nhất của Blackbird chính là các tính năng tàng hình. Phần lớn hình dạng máy bay được thiết kế để làm lệch hướng sóng radar, kết hợp với vật liệu hấp thụ radar (RAM) được bố trí tại các vị trí then chốt để hấp thụ năng lượng radar. Mặc dù chưa đạt được khả năng tàng hình hoàn toàn như công nghệ đầu những năm 1960 chưa cho phép, SR-71 đã đặt nền móng cho các máy bay tàng hình ra đời sau này.

Công nghệ dẫn đường và động cơ độc nhất

Hệ thống Định vị Thiên văn Quán tính (Astroinertial Navigation System) đảm nhận nhiệm vụ phức tạp là theo dõi chính xác vị trí máy bay khi di chuyển tốc độ cao bằng cách sử dụng định vị thiên văn.

Thời điểm đó chưa có GPS, và việc định vị hàng không luôn là thử thách lớn. Hệ thống máy tính đặt ngay phía sau buồng lái RSO, quan sát bầu trời để theo dõi các ngôi sao. Dựa trên chuyển động của chúng, hệ thống tính toán vị trí máy bay với độ chính xác 300 feet khi bay ở tốc độ Mach 3.

Sau khi bộ phim Star Wars ra mắt năm 1977, phi hành đoàn bắt đầu gọi hệ thống ANS bằng biệt danh "R2-D2".

Động cơ và hệ thống ống hút/làm mát của SR-71 Blackbird vô cùng tiên tiến. Động cơ Pratt & Whitney J58 hoạt động như turbojet ở tốc độ thấp, vừa chuyển đổi sang chế độ gần giống ramjet khi đạt tốc độ siêu vượt âm, cho phép máy bay duy trì tốc độ cực đại ổn định.

Trải nghiệm bay tuyệt đẹp ở độ cao cực hạn

Phi hành đoàn SR-71 Blackbird chia sẻ rằng nhiệm vụ đòi hỏi sự tập trung cao độ. Điều khiển máy bay và xử lý các nhiệm vụ trinh sát, định vị đòi hỏi nỗ lực tập trung lớn. Theo lời kể của nhiều phi công, điều khó khăn nhất khi điều khiển SR-71 là duy trì sự tập trung liên tục. Các chuyến bay thường kéo dài hàng giờ với nhiều lần tiếp nhiên liệu trên không.

Hầu như tất cả phi hành đoàn đều nói về trải nghiệm bay tuyệt đẹp. Bay ở độ cao lớn, nhìn thấy độ cong của Trái Đất, nhìn thấy rìa của không gian và bay với tốc độ đó là một trải nghiệm cực kỳ phấn khích theo hầu hết mọi người.

Chi phí vận hành quá cao dẫn đến nghỉ hưu sớm

Yếu tố lớn nhất dẫn đến việc SR-71 Blackbird ngừng hoạt động là chi phí. Chi phí vận hành khổng lồ, ước tính hơn 85.000 USD mỗi giờ bay (tương đương trên 260.000 USD ngày nay). Khi vệ tinh và máy bay không người lái phát triển, việc duy trì một phi đội Blackbird trở nên không khả thi về mặt ngân sách.