Mùa mưa, mùa măng và mùa học mới

(Baonghean.vn) – Cuộc sống hái lượm vẫn ăn sâu trong nếp sống của người miền rừng. Bà con Đan Lai ở bản Mọi (Lục Dạ, Con Cuông, Nghệ An) ngóng mùa măng để vượt qua kỳ đói kém. Có măng đem bán, mùa khai trường đến, các em nhỏ sẽ có áo mới, có cặp sách đến trường. Vì thế dân bản miền rừng mong ngóng mùa măng.

 

Những chuyến luồn rừng hái măng của phụ nữ vùng cao chỉ diễn ra vào mùa mưa. Khi đó rừng tre rừng nứa đua nhau nhú mầm măng tua tủa. Người chăm ở rừng nhiều khi phát hiện mùa măng trước cả loài hoẵng vốn rất khoái khẩu món măng. Những cụ bà miệt rừng chân đất nhận biết mùa măng đã đến khi vô tình giẫm lên chồi mầm đầu tiên nhú lên từ đất và giữ cho riêng mình như là một điều bí mật, rồi lặng lẽ về mài dao sắm gùi. Gùi măng đầu tiên của cụ bà chăm đi rừng về đến bản, người ta mới biết mùa măng mới đã bắt đầu. Mùa măng thường kéo về cùng với mưa rừng, tháng 7 tháng 8 âm lịch.

 

Mùa mưa, mùa măng và mùa học mới ảnh 1

                   Mùa măng, phụ nữ vùng cao bận bịu cả ngày trên rừng.

Bà Lô Thị Nghiêm ở bản Cằng (Môn Sơn, Con Cuông) đã 50 tuổi, thì phải đến 40 năm bà gắn bó với chiếc gùi đi nương và hái măng rừng. Nhà ít ruộng, có đến 7 miệng ăn. Mùa măng về khiến bà vất vả hơn, song lại thấy vui vì ít ra dịp này còn kiếm được thêm chút tiền phụ giúp chồng con. Đàn cháu đang lớn lên từng ngày như bầy chim non há miệng đòi ăn. Nhà bà Nghiêm có đến 4 lao động chính mà vẫn chật vật vì ngoài làm ruộng, hầu như không có nghề phụ nào cho thu nhập ổn định.

 

Đây cũng là tình trạng chung của nhiều thôn bản, thế nên, mùa măng đến có thể gọi là cứu cánh đối với nhiều hộ dân có đời sống khó khăn, ít ra họ cũng có cái ăn cái mặc trước mắt.

 

Tinh mơ thức dậy, ăn sáng xong, phụ nữ Thái ở bản Sơn Khê (Chi Khê, Con Cuông) lại rủ nhau lên rừng. Họ đi từng tốp 2, 3 người. Nhóm nào cũng muốn là người đầu tiên tìm đến những cánh rừng nứa nhiều măng mới mọc. Không ngại rừng xa dốc cao, trèo đèo lội suối, sên vắt, muỗi rừng với họ là điều rất đỗi bình thường, chỉ miễn sao kiếm được nhiều măng. Người khỏe mỗi ngày gùi về nhà 45 – 50kg măng, người yếu cũng gùi được 35 – 40kg.

 

Măng đã về nhà vẫn chưa được ngơi tay. Đặt chiếc gùi xuống, ăn qua quýt cho nguôi cơn đói, lại nhóm bếp bắc nồi luộc. Khâu luộc măng cũng cầu kỳ lắm. Luộc không chín sợ người mua chê mà ép giá. Luộc lâu măng sẽ nát, cân lên nhẹ tếch, đổi màu đỏ quạch, thương lái lại có cớ “măng xấu” để mua rẻ, phần thiệt thòi người bán măng lại chịu.

 

Vào mùa măng, phụ nữ vùng cao bận rộn từ sáng đến tối mịt. 9, 10 giờ đêm mới chịu ngả lưng, 3 giờ sáng đã thức giấc để xuống chợ bán măng. Gùi măng đã chờ sẵn dưới gầm sàn. Gà gáy sáng lần đầu cũng là lúc những chiếc gùi lại địu trên lưng. Các bà các chị gùi măng xuống chợ, lặng thầm len lỏi qua các nẻo đường núi. Bán xong một gùi măng, lại vội vã về bản cho kịp bữa sáng. Một vòng quay nữa lại bắt đầu: Dao đã được những người đàn ông mài chờ sẵn. Sau bữa sáng, chiếc gùi – một lần nữa – lại trên lưng những phụ nữ. Họ tiếp tục cất bước đến với cánh rừng tre nứa bới tìm cuộc sống.

 

Với nhiều người, mùa măng là dịp để tranh thủ kiếm thêm tiền. Ở bản Khe Nóng (Châu Khê, Con Cuông), nhiều nhà hễ đến mùa măng cả gia đình ở lại trong rừng nhiều ngày, dựng lán trại hái măng. Măng được hái về, luộc chín, phơi trên bếp tại rừng đến khô mới gùi về bản. Dân buôn miền xuôi thường tìm đến tận nhà thu mua với mức giá 30.000 – 40.000đ/kg, còn măng tươi luộc chín mỗi ký từ 4.000 – 6.000đ. Cái giá này, từ vài năm nay chưa hề thay đổi.

 

Bà Lô Thị Nghiêm (bản Cằng, Môn Sơn, Con Cuông) phàn nàn: “Giá cả hàng hóa khác tăng mấy đợt rồi, còn giá măng thì khi lên khi xuống, chú ạ”. Nhưng vì nguồn thu nhập của họ chủ yếu phụ thuộc vào thứ lâm sản này nên đành chịu để tư thương, những kẻ “nắm đằng chuôi” ép giá.

Thế mà không ít người hồn nhiên, cho rằng: Có măng bán, có ít tiền mua sách cho con vào năm học mới là “hạnh phúc” rồi. Mối lo lớn nhất của những người có con cái đang độ tuổi đến trường là phải có tiền đẻ mua sách vở, quần áo cho năm học mới. Thế là cây măng thành “cứu cánh” của nhiều bậc phụ huynh miền núi, vùng cao có con đi học.   

Hữu Vi

tin mới

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương thăm cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Thông Thụ và hộ nghèo ở Quế Phong

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương thăm cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Thông Thụ và hộ nghèo ở Quế Phong

(Baonghean.vn) - Chiều 30/7, trong chương trình công tác tại Nghệ An, Thượng tướng Trần Quang Phương - Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội đã đến thăm, động viên cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Thông Thụ, huyện Quế Phong và hộ nghèo tại xã Thông Thụ, huyện Quế Phong.

Điểm tái định cư

Người dân vùng lũ Kỳ Sơn thấp thỏm chờ tái định cư

(Baonghean.vn) - Cơn lũ quét lịch sử vào tháng 10/2022 đã khiến hàng trăm hộ dân Kỳ Sơn bị mất nhà cửa. Sau gần 1 năm chờ đợi, người dân vùng lũ vẫn chưa có nơi ở mới, nhiều hộ buộc phải dựng nhà tạm để sống trong khi mùa mưa lũ lại sắp cận kề.

Lê rừng

Xã vùng cao Kỳ Sơn vào mùa thu hoạch lê rừng

(Baonghean.vn) - Những ngày này, nhiều hộ dân ở xã Tây Sơn (huyện Kỳ Sơn) đang vào mùa thu hái mắc coọc (lê rừng). Đây là một loại cây ăn quả đặc trưng của đồng bào người Mông nên rất được người mua ưa chuộng.

Lãnh đạo tỉnh Nghệ An dự Lễ khánh thành cầu dân sinh ở bản biên giới

Lãnh đạo tỉnh Nghệ An dự Lễ khánh thành cầu dân sinh ở bản biên giới

(Baonghean.vn) - Sáng 14/7, đồng chí Hoàng Nghĩa Hiếu - Phó Bí thư Tỉnh ủy tới dự Lễ khánh thành cầu dân sinh bản Phà Mựt và khởi công cầu dân sinh bản Nhôn Mai, xã Nhôn Mai, huyện Tương Dương. Đây là các công trình do lực lượng Bộ đội Biên phòng Nghệ An kêu gọi, xây dựng hỗ trợ người dân vùng biên.

Niềm vui của 35 hộ đồng bào Đan Lai ở Con Cuông

Niềm vui của 35 hộ đồng bào Đan Lai ở Con Cuông

(Baonghean.vn) - Giữa những ngày nắng gắt, 35 hộ đồng bào Đan Lai ở bản Bá Hạ, xã Thạch Ngàn, huyện Con Cuông bất ngờ đón niềm vui khi được nhận quà tặng từ đoàn công tác chính quyền các cấp và tấm lòng hảo tâm của Nhóm thiện nguyện Niềm tin.

Nghề 'bế' gừng thuê ở Na Ngoi

Nghề 'bế' gừng thuê ở Na Ngoi

(Baonghean.vn) - Gừng là một trong những loại cây trồng chủ lực ở Na Ngoi (Kỳ Sơn). Trong mùa thu hoạch gừng, lao động trên địa bàn chủ yếu đi làm ăn xa, nhiều hộ đồng bào Mông đã thuê người Thái, Khơ Mú ở các địa bàn lân cận để "bế" (thồ - PV) gừng từ nương rẫy, vận chuyển về bãi tập kết.

Hội Nguyên – điểm du lịch mới ở miền Tây Nghệ An

Hội Nguyên – điểm du lịch mới ở miền Tây Nghệ An

(Baonghean.vn) -  Được đưa vào khai thác từ năm 2022, điểm du lịch Hội Nguyên ở xã Yên Thắng, huyện Tương Dương có sức hút đối với nhiều người. Về đây, du khách được hòa mình vào sông nước, núi rừng và có được những giờ phút thư giãn, trải nghiệm thú vị.
Hơ-Mông (H’mông), Mông, Mèo: Đọc, viết sao cho đúng?

Hơ-Mông (H’mông), Mông, Mèo: Đọc, viết sao cho đúng?

(Baonghean.vn) -  Là tộc người đã định cư ở Việt Nam hơn 400 năm, với số dân gần 1,4 triệu người, đông thứ 8 trong các dân tộc ở Việt Nam, nhưng tộc danh của người Mông vẫn chưa được công chúng hiểu và đọc , viết cho đúng. Ở Việt Nam, người Mông thường được gọi là “Hơ-Mông” hoặc “Mèo” ; còn trên các văn bản viết, người ta có khi viết “H’mông”, HMông, có khi lại viết Mông, Mèo. Như vậy, đâu mới là cái tên đúng nhất về dân tộc này và vì sao lại có những cách gọi , đọc, viết khác nhau như vậy? Bài viết dưới đây của một người Mông giải thích rõ về điều này.
Mùa nước đổ dưới chân Puxailaileng

Mùa nước đổ dưới chân Puxailaileng

(Baonghean.vn) - Thời điểm này đang vào mùa nước đổ ở Puxailaileng. Bà con bước vào vụ sản xuất mới trên những thửa ruộng bậc thang. Cuộc sống, sinh hoạt và cảnh sắc dưới “nóc nhà” miền Tây xứ Nghệ hiện lên như tranh vẽ, làm xao xuyến bất cứ ai khi ghé thăm.
ff

'Trốn nắng' ở vùng sinh thái Con Cuông

(Baonghean.vn) - Dòng sông Giăng xanh mát, thác nước Khe Kèm như mát xa vào thân người tắm ở giữa vùng rừng Con Cuông (Nghệ An) là những điểm đến lý thú để du khách "trốn nắng" hiệu quả trong mùa Hè. Đến đây du khách còn được thưởng thức nhiều món ăn đặc sắc do đồng bào chế biến và hòa mình vào tiếng khèn, khắc luống cùng điệu múa sạp sôi động.
Động lực mới phát triển miền Tây

Động lực mới phát triển miền Tây Nghệ An

(Baonghean) - Động lực mới với chính quyền và người dân nơi miền Tây Nghệ An khi Quốc hội phê duyệt Nghị quyết về “Đề án tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030” và Chính phủ cũng đã ban hành nghị quyết triển khai thực hiện.
Món rêu đá ngày Tết

Hấp dẫn, thơm ngon món mọc rêu đáy sông gói lá chuối ngày Tết

(Baonghean) - Từ nhiều đời nay, rêu đá ở dưới đáy các sông, suối trên thượng nguồn sông Lam được người dân miền núi xứ Nghệ xem như một loại thực phẩm phục vụ đời sống hằng ngày. Đặc biệt đối với đồng bào người Thái, rêu đá còn được dùng để chế biến ra nhiều món ăn truyền thống, ngon và đặc sắc trong dịp lễ, Tết.
Người có uy tín vùng đồng bào DTTS.

Tuyên dương 200 người có uy tín tiêu biểu vùng đồng bào DTTS ở Nghệ An

(Baonghean.vn) - Những người có uy tín trong đồng bào các dân tộc thiểu số đã phát huy vai trò tích cực, có nhiều đóng góp cho công cuộc xây dựng hệ thống chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh, quốc phòng của tỉnh nói chung và các huyện miền núi nói riêng. Họ chính là cầu nối giữa Đảng, chính quyền với đồng bào các DTTS, nhân dân vùng miền núi.
ảnh đại diện ý kiến

Những thủ lĩnh nơi bản làng miền Tây xứ Nghệ

(Baonghean.vn) - Người có uy tín vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) luôn tiên phong, đi đầu trong việc thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; tuyên truyền, vận động đồng bào áp dụng các tiến bộ KHKT vào sản xuất, chăn nuôi; giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa tốt đẹp, xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc. Về dự Hội nghị tuyên dương người có uy tín tiêu biểu trong vùng đồng bào DTTS tỉnh Nghệ An lần thứ 2, năm 2019 diễn ra vào chiều 15/10, các đại biểu gửi gắm nhiều tâm nguyện từ thực tiễn.
Có không gian vừa thoáng mát, vừa yên tĩnh dường như đã tạo cảm hứng đọc sách cho các em học sinh

Dãy nhà chờ độc đáo cho giáo viên và học sinh vùng cao Nghệ An

(Baonghean.vn) - Điểm Trường Tiểu học bản Khổi, thuộc Trường Tiểu học Tam Thái (Tương Dương - Nghệ An) chỉ có 2 phòng học, không có phòng chờ cho giáo viên và phòng đọc sách cho học sinh. Phụ huynh nơi đây đã cùng nhau góp tre, nứa, lá cọ để dựng lên những nhà chờ đẹp mắt, thân thiện.
học sinh tựu trường

Những đứa trẻ người Mông ở Nghệ An rời bản, xuống núi đến trường

(Baonghean.vn) - Cuộc sống vất vả đã “cuốn” những đứa trẻ người Mông ở Tri Lễ (Quế Phong) sớm lên nương, vào rẫy... Tuy nhiên năm gần đây, nhận thức người dân được nâng lên, người Mông đã xem việc đưa trẻ xuống núi theo học là để tiếp thu kiến thức mới, góp phần nâng cao cuộc sống, xây dựng bản làng.
Trải nghiệm chợ phiên vùng cao Tương Dương với các loại rau củ độc đáo

Trải nghiệm chợ phiên vùng cao Tương Dương với các loại rau củ độc đáo

(Baonghean.vn) - Đã từ lâu người dân khắp nơi đều biết đến chợ phiên Tam Thái (Tương Dương) là phiên chợ chuyên bày bán rất nhiều loại rau, củ, quả do bà con tự trồng hoặc thu hái ở trên nương rẫy hay khe suối. Đây không chỉ là những loại nông sản "sạch" mà còn là những vị thuốc rất tốt cho sức khỏe, nên được người dân rất ưa chuộng.