Các chuyên gia cho rằng, những khó khăn mà hệ thống giáo dục của chúng ta phải đối mặt trong năm 2023 còn lớn hơn khi mà ChatGPT ngày càng phát triển mạnh mẽ. Các giáo viên từ khắp nơi trên thế giới đã bày tỏ lo ngại rằng ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) mới này sẽ giúp học sinh, sinh viên dễ dàng gian lận trong thi cử và đạo văn khi thực hiện các đề tài nghiên cứu.
 |
Ảnh minh hoạ. |
Khác với các ứng dụng thông thường, ChatGPT có thể trả lời bất cứ câu hỏi nào mà người dùng nêu ra, thậm chí có thể viết một bài văn, bài bình luận về bất cứ chủ đề gì được yêu cầu.
Điểm nổi bật của ChatGPT là khả năng tương tác, giao tiếp như người với người. ChatGPT giúp người dùng tra cứu thông tin bằng cách đặt câu hỏi. Với lượng dữ liệu đầu vào lớn, bao gồm 115 tỷ tham số, 300 tỷ từ, cộng với nhiều nguồn dữ liệu đầu vào khác nhau, ChatGPT có thể xem là chương trình chatbot tốt nhất từ trước đến nay.
Giả sử chúng ta không thích câu trả lời, ChatGPT có thể hỏi thêm chi tiết và có thể đưa ra các phản hồi phù hợp hơn. Chúng ta có thể thay đổi các câu hỏi và vấn đề quan tâm và chatbot này sẽ cung cấp các câu trả lời phù hợp. ChatGPT tự sửa lỗi trong các cuộc thảo luận và phát triển các câu trả lời chính xác hơn.
Bên cạnh đó, ChatGPT giúp chúng ta dễ dàng truy cập vào nhiều bài viết và bài thuyết trình mà các tổ chức giáo dục sử dụng để đánh giá năng lực của học sinh và sinh viên. Các thử nghiệm được tiến hành ở Vương quốc Anh cho thấy, khả năng viết một bài luận của ChatGPT rất nhanh, chỉ mất khoảng 30 phút. Điều này có thể dẫn đến việc các tổ chức giáo dục cần phải xem xét kỹ hơn các phương pháp đánh giá truyền thống.
Thay vì các học sinh, sinh viên phải làm các bài tập được giao trong một thời gian dài từ 2 đến 3 giờ đồng hồ thì với sự hỗ trợ của ChatGPT họ chỉ mất khoảng 10 phút. Bên cạnh các ưu điểm của ứng dụng này đối với người học thì nó cũng đặt ra các thách thức rất lớn cho đội ngũ thầy, cô giáo và các tổ chức giáo dục trong việc thay đổi cách dạy và cách kiểm tra, đánh giá.
Mục đích của giáo dục là dạy con người về cách tư duy, sáng tạo nên việc ra đời của các chatbot thông minh như ChatGPT có thể dẫn đến việc học sinh, sinh viên lười suy nghĩ, thiếu tính sáng tạo. Đây chính là những thách thức cho người làm công tác quản lý giáo dục và nó sẽ tác động đến cả việc dạy và học trực tiếp ở các tổ chức giáo dục.
Có một số cách để tránh lạm dụng ChatGPT trong lĩnh vực giáo dục, bao gồm cả việc sử dụng phần mềm phát hiện đạo văn được thiết kế riêng cho ChatGPT. Tuy nhiên trong thực tế, các nhiệm vụ được giao cho học sinh, sinh viên luôn phụ thuộc vào sự chân thật, liêm chính của họ bởi vì rất khó để phát hiện ra các bài đạo văn trong các lớp học có số lượng người học lớn.
Con đường phía trước của các tổ chức giáo dục là sửa đổi các hình thức đánh giá truyền thống và kết hợp nhiều kỹ thuật khác nhau để đánh giá khả năng sáng tạo, kiến thức và sự phát triển kỹ năng của người học. Hệ thống giáo dục của chúng ta có cơ hội để học sinh, sinh viên tham gia tích cực vào sự phát triển của nền kinh tế tri thức chứ không chỉ là những người thụ động tiếp nhận chương trình giảng dạy.
Các bài kiểm tra chỉ có thể đánh giá khả năng của học sinh trong các lĩnh vực như ghi nhớ, kỹ năng viết, quản lý thời gian và thu thập thông tin. Tuy nhiên, các kỳ thi trực tiếp là cách làm tốt nhất để tránh việc lạm dụng vào các ứng dụng chatbot như ChatGPT.
Để tránh phụ thuộc vào ChatGPT, các tổ chức giáo dục cần đánh giá học sinh, sinh viên thông qua các bài thuyết trình và các bài phân tích, đánh giá trong đó bắt buộc phải trích xuất nguồn tài liệu tham khảo. Ngoài ra, các tổ chức giáo dục sẽ cần chi tiền cho phần mềm nộp bài trực tuyến tiên tiến và hệ thống phát hiện đạo văn. Chúng nên được sử dụng sớm trong giáo dục, chẳng hạn như ở bậc đại học và trường trung học phổ thông.
ChatGPT tác động rất mạnh đến các ngành nghề khác nhau, trong đó giáo dục được coi là lĩnh vực chịu tác động mạnh mẽ nhất. Cùng với những thay đổi tích cực, ChatGPT cũng có những tác động tiêu cực nếu chúng ta không hiểu rõ và có chính sách để hạn chế những tác động đó. Trên cơ sở làm rõ những ảnh hưởng của AI nói chung và ChatGPT nói riêng đến lĩnh vực giáo dục, các tổ chức giáo dục cần có các định hướng, nghiên cứu, rà soát và những điều chỉnh chính sách kịp thời, hợp lý.
Đối với ChatGPT thay vì lo lắng các tác động tiêu cực của công nghệ này tới giáo dục thì các tổ chức giáo dục nên tìm ra các giải pháp để thích nghi và tận dụng sức mạnh của ứng dụng này giúp giảm tải cho công việc của giáo viên và khuyến khích được sự sáng tạo của học sinh, sinh viên, trong đó yếu tố cần phải đào tạo hiện nay là tư duy thích ứng để khi tiếp cận với những công nghệ mới mỗi người sẽ có những đối sách phù hợp.
