Tâm huyết dân ca, ví giặm của lão nghệ nhân 80 tuổi

(Baonghean.vn)- Nghệ nhân Nguyễn Trọng Đổng (80 tuổi) ở xã Thanh Tường, huyện Thanh Chương vừa được phong tặng danh hiệu "Nghệ nhân Ưu tú".

Nguyễn Trọng Đổng sinh ra trong một gia đinh nông dân nghèo, từ thuở còn nằm nôi, ông đã được đắm mình trong những lời dân ca sâu lắng, đậm đà ý tứ.

Clip lão nghệ nhân Nguyễn Trọng Đổng hát dân ca:

.

Tuổi thơ lớn dần theo câu hát, năm 1954 ông rời làng Vinh Ân, xã Thanh Tường theo học tại trường Sư phạm Liên Khu Bốn rồi làm thầy giáo. Nhưng dường như là định mệnh, những ký ức tuổi thơ với câu hò điệu ví đã thôi thúc ông sớm tìm về và gắn bó với những làn điệu dân ca Nghệ - Tĩnh.

Năm nay đã 80 tuổi nhưng cụ Nguyễn Trọng Đổng vẫn say sưa với dân ca, ví, giặm.

Hoạt cảnh "Rừng - Biển thắm tình" ra đời và đạt giải Nhất Hội diễn nghệ thuật quần chúng tỉnh Nghệ An năm 1965 đã chính thức hướng cuộc sống và sự nghiệp của Nguyễn Trọng Đổng sang một lối rẽ khác.

Từ Hiệu trưởng trường Tiểu học, ông được điều về Phòng Văn hoá huyện. Lòng đam mê cùng với tài hoa trời phú đã tạo nên một Trọng Đổng - nhà biên kịch với hàng trăm tác phẩm, hàng ngàn câu hát dân ca; trong đó nhiều tác phẩm đoạt huy chương vàng hội diễn nghệ thuật quần chúng toàn quốc như: Sức kéo, Phần rơm đầu mùa, Một chứng từ, Chuyện sau quầy hàng, Hào khí Điện Biên, Nghiã tình đồng đội…

Đa số các tác phẩm của ông đã được dàn dựng, biểu diễn và được phát sóng trên đài phát thanh, truyền hình.

Cùng với sáng tác, Nguyễn Trọng Đổng còn có rất nhiều đóng góp trong lĩnh vực sưu tầm, nghiên cứu và giới thiệu dân ca.

Ông đã cùng các đồng nghiệp lăn lộn khắp mọi vùng quê, sưu tầm trên 100 câu hát dân ca lời cổ, ghi chép được nhiều tư liệu về ca trù, xẩm chợ và sưu tầm được hàng chục chuyện trạng.

Đêm đêm, ông vẫn nghiên cứu, sưu tầm và sáng tác lời mới.

Từ trong vốn cổ, ông đã viết được 18 khúc Ca trù với các chủ đề về Đảng, Bác Hồ và quê hương đất nước; nhiều hạt nhân hát ca trù đoạt giải cao ở các hội diễn cấp tỉnh là do ông phát hiện, bồi dưỡng.

Với những đóng góp của mình ông đã được kết nạp vào hội VHNT, Hội văn nghệ dân gian Nghệ An, trở thành bè bạn tâm giao với nhiều người nổi tiếng, thành bạn vong niên với lớp hậu sinh tài năng...và mới đây ông là một trong số 39 nghệ nhân của Nghệ An đã được Nhà nước phong tăng danh hiệu "Nghệ nhân ưu tú" đợt 1.

Hơn qua tuổi 80, thời gian qua Ông vẫn miệt mài với cương vị chủ nhiệm CLB Dân ca huyện, tích cực cộng tác cùng ngành giáo dục Thanh Chương đưa dân ca vào trường học, đang say sưa giúp nhiều địa phương, nhà trường tổ chức và duy trì hoạt động các CLB dân ca cơ sở.

Trong số các tiết mục của 3 câu lạc bộ dân ca huyện Thanh Chương tham dự liên hoan Dân ca ví dặm xứ Nghệ vừa qua, số tác phẩm mà ông sưu tầm, sáng tác chiếm hơn một nửa. Kịch bản Giá đời phải trả của ông vừa ra đời trong năm qua và đạt giải Hồ Xuân Hương càng làm nhiều người cảm phục

Cả một đời đam mê gắn bó, Nguyễn Trọng Đổng rất tâm đắc và vui mừng khi ví dặm xứ Nghệ đã được UNESSCO công nhận là di sản văn hóa của nhân loại. Bởi vì, đến tuổi của ông, càng thấm thía câu nói của Bác Hồ kính yêu "Đã yêu Tổ quốc mình, càng yêu tha thiết những khúc hát dân ca".

Năm nay đã 80 tuổi, sức khỏe không còn được tốt nữa nhưng ông luôn tâm niệm, còn sức, còn hát và sáng tác dân ca ví, giặm, tất cả vì sự trường tồn dân ca ví giặm xứ Nghệ…

Trần Đình Hà