Giáo dục

Thắp sáng khát vọng đổi thay trong học trò dân tộc thiểu số

Nội dung: Thanh Quỳnh - Kỹ thuật: Diệp Thanh • 09/09/2025 16:45

Bằng tình yêu nghề, sự kiên trì và những phương pháp giáo dục phù hợp, thầy cô Trường PTTH Dân tộc nội trú Nghệ An đã trở thành điểm tựa vững chắc, giúp nhiều thế hệ học trò dân tộc thiểu số gặt hái được thành tích ấn tượng tại các kỳ thi trong nước và quốc tế.

Nội dung: Thanh Quỳnh - Kỹ thuật: Diệp Thanh

Bằng tình yêu nghề, sự kiên trì và những phương pháp giáo dục phù hợp, thầy cô Trường PTTH Dân tộc nội trú Nghệ An đã trở thành điểm tựa vững chắc, giúp nhiều thế hệ học trò dân tộc thiểu số gặt hái được thành tích ấn tượng tại các kỳ thi trong nước và quốc tế.

Để hiểu rõ hơn về những phương pháp giảng dạy và cách đồng hành hiệu quả cùng học sinh, phóng viên Báo và phát thanh, truyền hình Nghệ An có cuộc trò chuyện với Nhà giáo Ưu tú Nguyễn Thị Kiều Hoa - Hiệu trưởng Trường PTTH Dân tộc nội trú Nghệ An.

P.V: Những năm gần đây, nhiều học sinh đồng bào dân tộc thiểu số của nhà trường không chỉ đạt thành tích tốt tại các kỳ thi cấp tỉnh, cấp quốc gia mà còn xuất sắc giành giải cao tại các kỳ thi quốc tế. Theo cô, đâu là phương pháp hiệu quả mà tập thể nhà trường đã triển khai để đồng hành cùng các em khẳng định mình trên đấu trường quốc tế?

Nhà giáo Ưu tú Nguyễn Thị Kiều Hoa: Những năm qua, các học sinh của Trường PTTH Dân tộc nội trú Nghệ An đã có nhiều trái ngọt đáng ghi nhận. Không chỉ dừng lại ở những giải cao trong các kỳ thi học sinh giỏi tỉnh, quốc gia, mà các em còn mạnh dạn bước ra sân chơi trí tuệ quốc tế và đạt kết quả rất đáng khích lệ khi trong 2 năm học 2023 - 2024 và 2024 - 2025, tại kỳ thi Toán TIMO quốc tế, các em mang về 11 Huy chương Bạc, 1 Huy chương Đồng, 3 giải Khuyến khích.

Ở Cuộc thi “Phát minh và sáng chế” quốc tế INTARG tại Ba Lan, học sinh của trường đoạt 1 Huy chương Vàng, 1 giải Đặc biệt. Tại Olympic phát minh và sáng chế thế giới WICO ở Hàn Quốc, các em tiếp tục ghi dấu ấn với 3 Huy chương Vàng, 3 giải Đặc biệt. Nhiều học sinh còn nỗ lực lấy Chứng chỉ IELTS, Tin học quốc tế, thậm chí có em xuất sắc giành học bổng toàn phần của Đại học Anh quốc Việt Nam.

Để có được những kết quả ấy, chúng tôi luôn phải tính toán chiến lược phù hợp. Thực tế thì xuất phát điểm của học sinh dân tộc thiểu số còn hạn chế, đặc biệt là về tiếng Anh và kỹ năng tiếp cận khoa học, kỹ thuật. Vì vậy, nhà trường kiên trì đồng hành, sáng tạo những cách làm riêng để hỗ trợ các em phát huy nội lực. Ngoài việc dạy các môn học theo chương trình, chúng tôi đặc biệt chú trọng bồi dưỡng cho các em về Toán bằng tiếng Anh, giúp các em có thêm cơ hội tham gia các kỳ thi quốc tế như TIMO. Ngoài giờ học chính khóa, thầy cô tổ chức phụ đạo buổi tối, nhất là cho học sinh lớp 12. Vào dịp Hè, thầy cô vẫn dành thời gian tổ chức những buổi học trực tuyến miễn phí để đồng hành cùng các em.

Với những em học lực chưa vững, thầy cô luôn kiên nhẫn dành thêm thời gian, trực tiếp kèm cặp theo hình thức "1 thầy kèm 1 trò", vừa tạo sự gần gũi, vừa giúp các em tiến bộ từng ngày. Thành quả từ sự bền bỉ ấy đã được minh chứng qua nhiều học trò vốn có xuất phát điểm chưa cao nhưng đã vươn lên mạnh mẽ. Điển hình như em Lô Thị Bảy (SN 2007) - người dân tộc Ơ Đu ở bản Na Hỳ, xã Nhôn Mai đã nỗ lực không ngừng và xuất sắc đậu vào Khoa Mầm non, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 với 27,23 điểm. Em là một trong số ít học sinh người Ơ Đu đạt được thành tích cao như thế.

Bên cạnh đó, chúng tôi cũng xây dựng các Câu lạc bộ tiếng Anh trong trường học, tổ chức sự kiện và hoạt động trải nghiệm theo chủ đề để các em rèn kỹ năng giao tiếp. Ngay từ đầu khóa, trường đã khảo sát, phân loại trình độ để thành lập lớp tăng cường. Nhờ vậy, nhiều em đã đạt IELTS 7.0 - 7.5.

“

Tôi tin rằng, mỗi học sinh dù xuất phát điểm thế nào, chỉ cần được yêu thương, quan tâm và định hướng đúng đắn, các em sẽ có đủ sức mạnh để vượt qua mọi thử thách.

Nhà giáo Ưu tú Nguyễn Thị Kiều Hoa

Ngoài việc dạy chữ, thầy cô luôn khuyến khích học sinh biến kiến thức thành sản phẩm thực tiễn qua các dự án khoa học, kỹ thuật. Đồng thời, nhà trường chủ động tìm kiếm nguồn lực xã hội hóa, kêu gọi các doanh nghiệp, nhà tài trợ để tạo điều kiện cho các em tham dự nhiều sân chơi trong nước và quốc tế.

Và có lẽ, yếu tố quan trọng nhất chính là môi trường nội trú ấm áp, thân tình. Ở đây, thầy, cô không chỉ là người dạy học, mà còn như cha mẹ thứ hai, luôn ở bên động viên, chăm lo từng bữa ăn, giấc ngủ, đến cả thói quen tự học buổi tối. Các em lớn lên trong vòng tay ấy, vừa được trang bị tri thức, vừa được nuôi dưỡng niềm tin và ý chí.

Chính tất cả những điều đó đã tạo nên sức bật cho học sinh của chúng tôi, để các em không chỉ giỏi kiến thức, mà còn tự tin, bản lĩnh, sẵn sàng chinh phục những đỉnh cao mới.

P.V: Trong quá trình gắn bó với nhà trường, chắc hẳn cô đã chứng kiến nhiều câu chuyện xúc động về sự vươn lên của học trò. Những câu chuyện ấy mang lại thông điệp ý nghĩa gì cho công tác giáo dục hôm nay?

Nhà giáo Ưu tú Nguyễn Thị Kiều Hoa: Đúng là trong suốt những năm gắn bó với trường, tôi đã chứng kiến rất nhiều câu chuyện cảm động. Những câu chuyện ấy không chỉ tiếp thêm động lực cho học trò mà còn là nguồn cảm hứng để thầy, cô tiếp tục gắn bó và cống hiến trên con đường sự nghiệp của mình.

Trong số rất nhiều câu chuyện về nghị lực vượt khó của học trò, tôi nhớ nhất là em Lang Thị Ái My (SN 2002) ở bản Kẻ Nóc, xã Mậu Thạch. Xuất thân trong một gia đình nghèo, cha mẹ quanh năm lam lũ, cái ăn, cái mặc còn nhiều thiếu thốn, nhưng Ái My luôn nỗ lực học tập và duy trì thành tích cao trong suốt 3 năm học tại trường. Nhờ thế, em thi đậu vào Trường Đại học Kiểm sát (Hà Nội) với số điểm ấn tượng. Được tiếp sức từ thầy cô và các mạnh thường quân để vượt qua những ngày thiếu thốn về mặt vật chất, em đã giữ vững ý chí học tập và tốt nghiệp đại học thành công. Giờ đây, Ái My đã có một công việc ổn định tại Thành phố Hồ Chí Minh, tự tay gây dựng cho mình một cuộc sống tốt đẹp và tự lập.

Không chỉ có Ái My, nhiều em học sinh khác của trường cũng để lại trong tôi ấn tượng sâu đậm. Có em mồ côi cả cha lẫn mẹ, có em gia cảnh nghèo đến mức tưởng chừng như phải bỏ học giữa chừng. Thế nhưng, bằng chính nghị lực và khát vọng, các em đã nỗ lực không ngừng và thi đậu vào những trường đại học lớn. Đằng sau mỗi tấm giấy báo nhập học là cả một hành trình dài đầy gian khó, nơi mà ý chí chiến thắng hoàn cảnh, biến thách thức thành bàn đạp để các em chạm tới ước mơ.

Những câu chuyện này đã gửi gắm một thông điệp vô cùng ý nghĩa. Đó là: Giáo dục không chỉ là dạy chữ, mà còn là thắp lên ngọn lửa của ước mơ và sự tự tin trong mỗi học sinh. Chúng tôi tin rằng, mỗi học sinh dù xuất phát điểm thế nào, chỉ cần được yêu thương, quan tâm và định hướng đúng đắn, các em sẽ có đủ sức mạnh để vượt qua mọi thử thách.

P.V: Được biết, nhà trường không chỉ đồng hành cùng học sinh trong suốt những năm phổ thông mà còn tiếp tục kết nối với doanh nghiệp, các nhà hảo tâm để hỗ trợ các em sau khi tốt nghiệp, nhất là những trường hợp có hoàn cảnh khó khăn đang theo học đại học. Cô có thể chia sẻ cụ thể hơn về hoạt động đầy ý nghĩa này?

Nhà giáo Ưu tú Nguyễn Thị Kiều Hoa: Đây là một trong những việc mà chúng tôi luôn tâm huyết và đã kiên trì thực hiện trong nhiều năm qua. Với chúng tôi, sự đồng hành cùng học trò không dừng lại ở cánh cổng trường THPT, mà còn tiếp nối trên cả hành trình trưởng thành sau này.

Thực tế cho thấy, nhiều em dù đã trúng tuyển đại học nhưng vẫn đối diện muôn vàn khó khăn khi phải học tập, sinh sống ở các thành phố lớn. Bởi vậy, nhà trường chủ động tìm kiếm sự đồng hành từ các doanh nghiệp, các mạnh thường quân và những tấm lòng nhân ái để tiếp thêm động lực cho các em.

Đến nay, đã có hơn 40 sinh viên là cựu học sinh của trường được cộng đồng doanh nghiệp và các nhà hảo tâm hỗ trợ thường xuyên. Riêng trong kỳ thi tuyển sinh 2025, ngay sau khi có kết quả, chúng tôi đã tiếp nhận những chia sẻ từ các em về những khó khăn khi chuẩn bị nhập học, lập tức rà soát, lập danh sách 6 trường hợp cần hỗ trợ khẩn cấp để kịp thời kết nối nguồn lực, giúp các em vững bước đến giảng đường.

Điều đáng quý là sự hỗ trợ ấy không chỉ dừng ở vật chất mà còn là chỗ dựa tinh thần, giúp các em thấy mình không đơn độc, thêm niềm tin và nghị lực để vượt qua thử thách. Với chúng tôi, đây là hành trình dài hơi và chắc chắn sẽ tiếp tục được duy trì, để mỗi học trò, dù ở đâu, cũng cảm nhận được sự nâng đỡ ấm áp từ mái trường xưa.

P.V: Nhìn về chặng đường sắp tới, theo cô, để tiếp tục nâng cao chất lượng đào tạo và đồng hành hiệu quả với học sinh dân tộc thiểu số, nhà trường sẽ đặt ra những mục tiêu gì và có những cách làm nào để hiện thực hóa các mục tiêu ấy?

Nhà giáo Ưu tú Nguyễn Thị Kiều Hoa: Đây là điều mà ban giám hiệu và các thầy, cô trong trường luôn trăn trở. Chúng tôi nhìn về tương lai với rất nhiều hy vọng, nhưng cũng ý thức được những thử thách cần phải vượt qua.

Mục tiêu lớn nhất của chúng tôi là nâng cao chất lượng toàn diện cho học sinh, giúp các em không chỉ vững kiến thức mà còn có đủ kỹ năng để tự tin hòa nhập. Chúng tôi mong muốn các em sau này trở về xây dựng quê hương, đóng góp vào sự phát triển của cộng đồng.

Để thực hiện điều đó, chúng tôi sẽ tập trung vào 3 việc chính. Thứ nhất, là đổi mới cách dạy và học. Chúng tôi sẽ không ngừng cập nhật phương pháp dạy học hiện đại, khuyến khích các em tự tìm tòi, sáng tạo. Đồng thời, nhà trường cũng đặc biệt chú trọng việc tư vấn hướng nghiệp ngay từ đầu, giúp các em lựa chọn tổ hợp môn học phù hợp với năng lực và sở thích của mình. Điều này đảm bảo các em có một định hướng rõ ràng ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Thứ hai, là mở rộng các nguồn lực hỗ trợ. Chúng tôi sẽ tiếp tục kết nối với các doanh nghiệp, các nhà hảo tâm để tìm kiếm học bổng và hỗ trợ tài chính cho các em học sinh có hoàn cảnh khó khăn. Và thứ ba, và quan trọng nhất, là xây dựng một môi trường nội trú vừa kỷ luật, vừa ấm áp. Các em sống xa nhà, thầy, cô chính là gia đình thứ hai. Chúng tôi sẽ tiếp tục chăm lo cho các em từ bữa ăn, giấc ngủ, đến việc tự học và sinh hoạt hằng ngày. Đồng thời, chúng tôi cũng sẽ tổ chức nhiều hơn các hoạt động để các em phát triển kỹ năng sống, kỹ năng hội nhập như tiếng Anh, Tin học, các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao... để các em luôn tự hào về bản sắc dân tộc mình.

Chúng tôi tin rằng, với sự nỗ lực của cả thầy và trò, cùng sự giúp sức của cộng đồng, con đường phía trước của các em sẽ rộng mở hơn và nhà trường sẽ tiếp tục là nơi thắp sáng ước mơ cho các thế hệ học sinh vùng cao Nghệ An.

P.V: Cảm ơn cô về cuộc trò chuyện!

Trường PTTH Dân tộc nội trú Nghệ An hiện có 735 học sinh là con em đồng bào dân tộc thiểu số. Năm học 2023 - 2024, điểm trung bình tốt nghiệp THPT của trường xếp thứ 4 toàn tỉnh; Tỷ lệ đậu vào đại học những năm gần đây luôn đạt trên 90%, trong đó có nhiều em đậu vào các trường đại học uy tín, thuộc tốp đầu của hệ thống giáo dục đại học.

Trường đã vinh dự được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba 2 lần (1994, 2023), Huân chương Lao động hạng Nhì (1999) và Huân chương Lao động hạng Nhất (2004). Đặc biệt, trong Lễ kỷ niệm tối nay, Trường PTTH Dân tộc nội trú Nghệ An vinh dự đón nhận Huân chương Lao động hạng Ba năm 2024.