Thực phẩm 'vạn người mê' tiềm ẩn nguy cơ gây ung thư nhưng ít người biết
Thực phẩm nướng hay dưa muối, cá muối đều là những món ăn được mọi người ưa chuộng, nhưng chúng đều tiềm ẩn nguy cơ gây ung thư rất lớn. Tuy nhiên, làm thế nào để biết một loại thực phẩm có thể gây bệnh ung thư?
Theo phân tích thực nghiệm của Trung tâm nghiên cứu ung thư Quốc tế (IARC) đã phân các chất gây ung thư thành 5 loại: loại 1, loại 2A, loại 2B, loại 3 và loại 4.
- Các chất loại 1: Có bằng chứng xác thực liên quan rõ ràng đến sự xuất hiện ung thư.
- Các chất loại 2A: Có bằng chứng tương đối mạnh minh chứng có thể bị ung thư.
- Các chất loại 2B: Có thể gây ung thư
- Các chất loại 3: Không cần phải lo lắng quá nhiều, bao gồm trà, cà phê và cholesterol.
- Các chất loại 4: Không thể gây ung thư, ví dụ như axit amin.
Dưới đây các chuyên gia y tế chủ yếu xem xét các loại thực phẩm có liên quan chặt chẽ đến tất cả mọi người thuộc loại 1 và loại 2A.
1. Các chất gây ung thư loại 1
- Rượu: ung thư miệng, ung thư họng, ung thư thanh quản, ung thư thực quản, ung thư gan, ung thư vú sau mãn kinh.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người uống nhiều rượu (hơn 3 cốc mỗi ngày) dễ bị ung thư đường tiêu hóa, ung thư phổi, ung thư vú, ung thư đại trực tràng và ác tính nhiều hơn những người không uống rượu.
Cũng có nghiên cứu cho thấy uống rượu có liên quan đến ung thư vòm họng, ung thư bàng quang, ung thư tuyến tiền liệt và ung thư tuyến tụy.
- Thịt chế biến sẵn: Ung thư đại trực tràng, ung thư tuyến tụy, ung thư dạ dày
Theo Tổ chức Nghiên cứu Ung thư Quốc tế, thịt chế biến sẵn là thịt đã được hun khói, ướp, sấy khô hoặc các loại thịt đã được tẩm ướp gia vị để có lợi cho việc bảo quản. Các loại thịt đó bao gồm: thịt khô, giăm bông, thịt hộp, lạp xưởng và các loại cá khác.
Có nhiều bằng chứng rõ ràng cho rằng việc ăn các sản phẩm thịt được chế biến sẵn có thể gây ung thư ruột kết và việc ăn 50g sản phẩm thịt đã qua chế biến mỗi ngày sẽ làm tăng nguy cơ ung thư ruột kết lên 18%.
- Cá muối: Ung thư biểu mô mũi họng.
Cá muối bị rút hết nước do được ướp muối nồng độ cao và phơi khô, là món ăn được nhiều người ưa chuộng. Tuy nhiên trong quá trình chế biến, sẽ sản sinh ra hợp chất nitrososamin đã được chứng minh qua các thực nghiệm lâm sàng là có thể gây ung thư.
- Chất Aflatoxin: Ung thư gan, ung thư thận.
Phổ biến nhất của các chất này là đậu phộng và ngô đã bị nhiễm Aspergillus flavus. Ngoài ra, trong một số loại thực phẩm chế biến có sử dụng nguyên liệu đậu phộng như bơ đậu phộng cũng có thể gây ung thư do nấm mốc.
- Thực phẩm loại 1 khác: Hiện tại, có 118 chất gây ung thư loại 1. Ngoài các loại thực phẩm trên, còn có thuốc lá, benzen, asen, polycyclic hydrocacbon (thường được tìm thấy trong khói nấu ăn và khí thải ô tô) và các bức xạ ion hóa khác nhau, ô nhiễm không khí ngoài trời,…
2. Loại chất gây ung thư 2A
- Thịt đỏ: Ung thư đại trực tràng, ung thư tuyến tụy, ung thư dạ dày
Trung tâm Nghiên cứu Ung thư Quốc tế ban đầu đề xuất rằng thịt đỏ rất có khả năng gây ung thư, tạo nên hoang mang cho người dân.
Gọi là thịt đỏ là vì khi sống, có màu đỏ, sau khi nấu chín biến thành màu sẫm, ví dụ như thịt đỏ tươi sống của các động vật có vú như: thịt bò, thịt cừu, thịt lợn. Theo nghiên cứu, nếu ăn nhiều thịt đỏ sẽ làm tăng nguy cơ bị ung thư trực tràng, ung thư phổi, ung thư tuyến tụy...
Ăn thịt đỏ với số lượng lớn và trong một thời gian dài sẽ dẫn đến nguy cơ bị ung thư. Mặc dù thịt đỏ được phân loại là chất gây ung thư loại 2A và không có nghĩa là không thể ăn được.
Tổ chức nghiên cứu ung thư thế giới khuyến cáo rằng lượng thịt đỏ ăn hàng tuần không được vượt quá 1kg. Tuy nhiên ăn ít hơn thì càng tốt cho sức khỏe.
- Ăn thức ăn quá nóng: Ung thư miệng, ung thư vòng họng, ung thư thực quản.
Thường xuyên tiêu thụ thực phẩm trên 65°C dễ gây ung thư thực quản do niêm mạc thực quản bị tổn thương ở nhiệt độ cao và niêm mạc bị kích thích lặp đi lặp lại nhiều lần.
- Nitrat và Nitrit: Ung thư thực quản, ung thư gan.
Dưa chua và các sản phẩm ngâm chứa nhiều nitrit hơn gây ung thư gan và ung thư thực quản. Ngoài ra còn có một loạt các loại thực phẩm sử dụng phương thức chiên rán nhiều dầu mỡ, sấy khô, quay nướng,… cùng nằm trong nhóm 2A. Thói quen thức khuya cũng được đưa vào những chất gây ung thư này.
Nói chung, đối với các chất gây ung thư loại 1 và loại 2A, chúng ta phải tránh chúng càng xa càng tốt. Nhưng nó không có nghĩa là những thực phẩm này chắc chắn sẽ gây ung thư khi chúng ta ăn một lượng nhỏ, bởi vì sự xuất hiện của ung thư thường là kết quả của những tác động lâu dài của nhiều yếu tố.
