Xã Nậm Cắn: Xây dựng Đảng là then chốt, phát triển kinh tế - xã hội là trọng tâm

Tình hình phát triển

Nậm Cắn là xã vùng cao biên giới của tỉnh Nghệ An, được thành lập ngày 01/7/2025 trên cơ sở sáp nhập xã Phà Đánh và xã Nậm Cắn của huyện Kỳ Sơn cũ. Xã có vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng về quốc phòng – an ninh và đối ngoại, tiếp giáp với nước Cộng hòa DCND Lào.

Trên địa bàn xã có Cửa khẩu quốc tế Nậm Cắn và hai tuyến đường Quốc lộ (Quốc lộ 7A và 16) đi qua, tạo điều kiện thuận lợi trong việc kết nối giao thương, phát triển kinh tế vùng và thúc đẩy hợp tác xuyên biên giới.

Tổng diện tích tự nhiên của xã là 147,7km², dân số 8.808 người với 1.787 hộ, trong đó hộ nghèo chiếm tỷ lệ 44,01%. Toàn xã có 16 bản với 04 dân tộc chủ yếu cùng sinh sống.

Đảng bộ và Nhân dân xã Nậm Cắn triển khai thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ nhiệm kỳ 2020 – 2025 trong bối cảnh chung của tỉnh, của huyện có những thuận lợi và cũng không ít những khó khăn, thách thức. Đầu nhiệm kỳ xảy ra dịch bệnh Covid-19, cuối nhiệm kỳ xảy ra thiên tai, lũ quét, sạt lở đất. Đảng và Nhà nước tiếp tục thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, nâng cao hiệu năng, hiệu lực và hiệu quả; sắp xếp đơn vị hành chính và thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Tuy nhiên, xã Nậm Cắn tiếp tục nhận được sự quan tâm của Trung ương, tỉnh, huyện trong triển khai thực hiện các chương trình, dự án, chính sách ưu tiên vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi. Đảng bộ và Nhân dân các dân tộc trong xã luôn đoàn kết, đồng thuận, quyết tâm phấn đấu vươn lên thoát nghèo, phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, đối ngoại, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị vững mạnh.

Giai đoạn 2020 – 2025, tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất bình quân đạt 5%. Tổng giá trị sản xuất toàn xã năm 2025 ước đạt 120.748 triệu đồng. Thu nhập bình quân trên đầu người đạt 20,4 triệu đồng/người/năm. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng, giảm dần tỷ trọng nông, lâm thủy sản và tăng dần tỷ trọng các ngành phi nông nghiệp.

Về nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới, Nậm Cắn đã từng bước áp dụng dụng khoa học kỹ thuật và công nghệ phù hợp, ổn định diện tích sản xuất thường xuyên, trồng dược liệu có giá trị cao dưới tán rừng như sa nhân, Bobo. Tổng sản lượng lương thực có hạt hàng năm đạt khoảng 650 tấn.

Bên cạnh đó, chăn nuôi là ngành có lợi thế của xã, tổng đàn gia súc, gia cầm hiện nay đạt hơn 23000 con với xu hướng phát triển quy mô các gia trại, trang trại, áp dụng tiến bộ kỹ thuật đối; tăng cường công tác thú y, kiểm soát dịch bệnh hiệu quả. Hiện nay Nậm Cắn đang quản lý, bảo vệ 6.472 ha rừng, độ che phủ rừng là 43,81%.

Tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất công nghiệp - xây dựng đạt khoảng 6%. Các dự án, công trình hạ tầng kỹ thuật, làng nghề, cơ sở sản xuất, sửa chữa nhỏ đã và đang đi vào hoạt động hiệu quả. Thương mại, dịch vụ phát triển nhanh, đồng đều trên các lĩnh vực. Nhóm lĩnh vực phát triển gồm: các dịch vụ bán lẻ, nhà hàng ăn uống, bán thuốc chữa bệnh, vận tải hàng hóa, thức ăn gia súc, thú y... với nhiều cơ sở hoạt động có hiệu quả.

Xã cũng phối hợp với Ngân hàng Chính sách xã hội thực hiện tốt công tác quản lý, hướng dẫn người dân sử dụng đúng mục đích nguồn vốn vay Ngân hàng chính sách xã hội. Tổng dư nợ trên toàn xã là 2.390 triệu đồng với 635 hộ vay vốn, trong đó không có lãi tồn, nợ quá hạn; dư nợ tiết kiệm 1.266,563 triệu đồng.

Phát triển văn hóa, xã hội

Toàn xã có 07 trường học với tổng số lãnh đạo quản lý, giáo viên là 190 người, tổng học sinh là 2.094 em/85 lớp học. Hàng năm huy động 100% các em học sinh trong độ tuổi đến trường. Thường xuyên tập trung chỉ đạo các trường nâng cao chất lượng dạy học và hoạt động ngoại khóa; Quan tâm công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên, lãnh đạo quản lý đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. Mạng lưới trường lớp được duy trì ổn định; cơ sở, vật chất cơ bản đáp ứng được việc dạy và học; thực hiện tốt công tác xóa mù chữ; công tác phân luồng, định hướng nghề nghiệp.

Thực hiện tốt công tác thông tin, tuyên truyền các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, phục vụ tốt yêu cầu nhiệm vụ chính trị của địa phương. Các hoạt động thông tin tuyên truyền, văn hoá, văn nghệ, thể dục, thể thao chào mừng các ngày lễ lớn, các sự kiện chính trị được tổ chức thực hiện tốt. Đến nay toàn xã có 12/16 bản giữ vững danh hiệu văn hóa, tỷ lệ gia đình văn hóa đạt 70,34%; thành lập được được 01 Câu lạc bộ văn nghệ quần chúng bản Tiền Tiêu, 01 Câu lạc bộ Khèn Mông.

-Xã Nậm Cắn cũng xác định công tác giảm nghèo là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, thường xuyên, tập trung triển khai đồng bộ các giải pháp giảm nghèo bền vững, huy động nhiều nguồn lực xã hội để hỗ trợ người nghèo vượt qua khó khăn, cải thiện điều kiện sống. Thực hiện Chương trình xây dựng, sửa chữa nhà ở cho người nghèo giai đoạn 2023–2025, xã đã triển khai hiệu quả các chương trình hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo, hộ có hoàn cảnh khó khăn. Tổng số hộ được hỗ trợ là 418 hộ, trong đó, xây mới 393 hộ, sửa chữa 25 hộ với tổng số tiền hơn 6 tỷ đồng.

Công tác quốc phòng, an ninh, đối ngoại

Là xã biên giới, có cửa khẩu quốc tế, vì vậy việc đảm bảo quốc phòng, an ninh, đối ngoại luôn được coi trọng. Các chế độ sẵn sàng chiến đấu theo quy định được duy trì nghiêm. Thực hiện đồng bộ các giải pháp đảm bảo an ninh dân tộc, tôn giáo, an ninh nông thôn, không để phát sinh điểm nóng về ANTT. Phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc được duy trì và phát triển. Công tác phối hợp giữa lực lượng công an xã với ban, ngành, đoàn thể được mở rộng và chặt chẽ hơn, đó huy động được sức mạnh tổng hợp của các ngành, các cấp trong thực hiện nhiệm vụ đảm bảo an ninh trật tự.

Về công tác đối ngoại, Nậm Cắn thực hiện tốt công tác đối ngoại Đảng, chính quyền, đối ngoại Nhân dân trong quan hệ với một số Cụm bản huyện Noọng Hét, Lào. Chủ động tổ chức các hoạt động giao lưu hữu nghị theo hướng đổi mới nội dung và phương thức, làm cầu nối cho việc phát triển, mở rộng quan hệ đoàn kết hữu nghị.

Tiếp tục thực hiện có hiệu quả phong trào ký kết nghĩa bản - bản 2 bên biên giới Việt – Lào. Làm tốt công tác tuyên truyền cho Nhân dân hai bên thực hiện nghiêm Hiệp định về quy chế biên giới quốc gia Việt Nam – Lào. Phối hợp các cấp, các ngành của tỉnh và Trung ương giải quyết kịp thời các vấn đề liên quan đến cột mốc biên giới nhằm bảo đảm chủ quyền lãnh thổ biên giới quốc gia.

Mục tiêu phát triển trong nhiệm kỳ tới

Bước vào nhiệm kỳ 2025–2030, xã Nậm Cắn đứng trước nhiều thời cơ, thuận lợi mới; cơ hội từ các chủ trương, chính sách mới của Đảng, Nhà nước, của tỉnh; tiềm năng đất đai, đường giao thông, hạ tầng tiếp tục được đầu tư nâng cấp. Các chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững và phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số được triển khai mạnh mẽ. Chính sách hợp tác, giao thương biên giới giữa Việt Nam – Lào ngày càng được mở rộng.

Tuy nhiên, xã vẫn đối mặt với không ít khó khăn, thách thức: kinh tế phát triển chưa bền vững, tỷ lệ hộ nghèo còn cao; cơ cấu kinh tế chuyển dịch chậm; chất lượng nguồn nhân lực chưa đáp ứng yêu cầu; tình hình an ninh trật tự khu vực biên giới tiềm ẩn những yếu tố phức tạp như tệ nạn xã hội, hôn nhân cận huyết, tảo hôn vẫn có thể xảy ra; biến đổi khí hậu, dịch bệnh có thể tiếp tục diễn biến khó lường.

Bối cảnh đó đòi hỏi Đảng bộ xã Nậm Cắn phải tiếp tục phát huy tinh thần đoàn kết, sáng tạo, đổi mới phương thức lãnh đạo, tranh thủ thời cơ, vượt qua khó khăn, thách thức, quyết tâm thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ của Nghị quyết Đại hội Đảng bộ xã nhiệm kỳ 2025–2030.

Nậm Cắn xác định phương châm: Phát triển kinh tế - xã hội là trọng tâm; xây dựng Đảng là then chốt; xây dựng văn hóa, con người là nền tảng tinh thần và động lực phát triển; tăng cường quốc phòng, an ninh là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên. Giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo toàn diện của Đảng đối với mọi lĩnh vực của đời sống xã hội; phát huy sức mạnh đại đoàn kết các dân tộc. Vận dụng sáng tạo, hiệu quả các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, chủ trương, chính sách của Nhà nước.

Theo đó, thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội theo hướng bền vững: khai thác tiềm năng, lợi thế về đất đai, khí hậu, vị trí địa lý biên giới để phát triển nông - lâm nghiệp hàng hóa chất lượng cao; đẩy mạnh dịch vụ thương mại, du lịch cộng đồng gắn với bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc. Giảm nghèo bền vững, nâng cao thu nhập; bảo đảm an sinh xã hội.

Quan tâm phát triển giáo dục, y tế, văn hóa, thể thao; cải thiện môi trường sống, bảo vệ rừng và nguồn nước. Tạo điều kiện để các doanh nghiệp tiếp tục đầu tư vào các lĩnh vực: nông lâm nghiệp, chế biến nông lâm sản, dược liệu, vật liệu xây dựng, dịch vụ và du lịch. Tập trung xây dựng hạ tầng nông thôn để tạo đột phá phát triển kinh tế - xã hội theo hướng bền vững.

Tăng cường liên kết, hợp tác với cụm bản, huyện và khu vực biên giới Lào để mở rộng giao lưu, phát triển kinh tế - xã hội; huy động tối đa các nguồn lực đầu tư từ Nhà nước, doanh nghiệp và cộng đồng, kết hợp nguồn vốn trong nước và quốc tế.

Bắt tay ngay vào kiến tạo giai đoạn phát triển mới, Đảng bộ và nhân dân Nậm Cắn đang từng bước triển khai phát huy tiềm năng, lợi thế của địa phương; đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội theo hướng thương mại, dịch vụ liên kết vùng gắn với bảo vệ vững chắc quốc phòng, an ninh biên giới và trật tự an toàn xã hội. Nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân; bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của đồng bào các dân tộc, tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh toàn diện, đội ngũ cán bộ, đảng viên đủ phẩm chất, năng lực, uy tín, ngang tầm nhiệm vụ; chăm lo sự nghiệp giáo dục, y tế đáp ứng yêu cầu phát triển, đưa xã Nậm Cắn phát triển bền vững, trở thành xã biên giới kiểu mẫu, góp phần bảo vệ vững chắc chủ quyền biên giới quốc gia.