Gian bếp thiêng - nơi đánh dấu sự trưởng thành của đàn ông Khơ mú

(Baonghean.vn) - Đối với nhiều dân tộc, bàn thờ là nơi quan trọng nhất của ngôi nhà, song đối với cộng đồng người Khơ mú ở Nghệ An, căn bếp là góc “bất khả xâm phạm”. Bởi đây được xem là nơi linh thiêng nhất, nơi lưu giữ hồn vía của người đã khuất và là nơi ghi dấu sự trưởng thành của người đàn ông.
Cộng đồng người Khơ mú ở Nghệ An sinh sống rải rác ở các huyện Tương Dương, Kỳ Sơn, Quế Phong. Cuộc sống còn nhiều khó khăn, chủ yếu dựa vào sản xuất nương rẫy. Tuy nhiên trong đời sống tinh thần, cộng đồng này vẫn còn lưu giữ được nhiều phong tục mang đậm bản sắc văn hóa. Ảnh: Đào Thọ ảnh 1
Cộng đồng người Khơ mú ở Nghệ An sinh sống rải rác ở các huyện Tương Dương, Kỳ Sơn, Quế Phong. Cuộc sống còn nhiều khó khăn, chủ yếu dựa vào sản xuất nương rẫy. Tuy nhiên trong đời sống tinh thần, cộng đồng này vẫn còn lưu giữ được nhiều phong tục mang đậm bản sắc văn hóa. Ảnh: Đào Thọ
Một trong những phong tục ấy chính là việc lưu giữ căn bếp thiêng, nơi đánh dấu sự trưởng thành của một người đàn ông Khơ mú. Ảnh: Đào Thọ ảnh 2
Một trong những phong tục ấy chính là việc lưu giữ căn bếp thiêng, nơi đánh dấu sự trưởng thành của một người đàn ông Khơ mú. Ảnh: Đào Thọ
Một người đàn ông khi trưởng thành phải làm thịt một con trâu cúng sau đó được ngăn ra một gian bếp thiêng để chứng tỏ rằng mình đã đủ vững vàng làm chủ gia đình. Ảnh: Đào Thọ ảnh 3
Một người đàn ông khi trưởng thành phải làm thịt một con trâu cúng sau đó được ngăn ra một gian bếp thiêng để chứng tỏ rằng mình đã đủ vững vàng làm chủ gia đình. Ảnh: Đào Thọ
Từ đó, mỗi năm, gia chủ phải làm thịt một con gà để cúng và lấy lông đuôi của nó gắn lên bếp. Điều đặc biệt hơn, các lông đuôi của các con gà này phải bằng nhau để chứng tỏ được tấm lòng mình qua thời gian không bao giờ thay đổi. Ảnh: Đào Thọ ảnh 4
Từ đó, mỗi năm, gia chủ phải làm thịt một con gà để cúng và lấy lông đuôi của nó gắn lên bếp. Điều đặc biệt hơn, các lông đuôi của các con gà này phải bằng nhau để chứng tỏ được tấm lòng mình qua thời gian không bao giờ thay đổi. Ảnh: Đào Thọ
Phía dưới là các vật dụng để đựng đồ cúng trong các dịp lễ, Tết. Ảnh: Đào Thọ ảnh 5
Phía dưới là các vật dụng để đựng đồ cúng trong các dịp lễ, Tết. Ảnh: Đào Thọ
Bầu nước trong bếp thiêng là vật dụng được dùng để lấy nước tinh khiết cúng tổ tiên. Ảnh: Đào Thọ ảnh 6
Bầu nước trong bếp thiêng là vật dụng được dùng để lấy nước tinh khiết cúng tổ tiên. Ảnh: Đào Thọ
Trong căn bếp thiêng này được đặt một chiếc giường. Chiếc giường này chỉ có gia chủ và các con trai được sử dụng còn những người khác không được đụng đến khi chưa có sự đồng ý của gia chủ. Ảnh: Đào Thọ ảnh 7
Trong căn bếp thiêng này được đặt một chiếc giường. Chiếc giường này chỉ có gia chủ và các con trai được sử dụng còn những người khác không được đụng đến khi chưa có sự đồng ý của gia chủ. Ảnh: Đào Thọ
Ông Cụt Phò Bún ở bản Na Bè (xã Xá Lượng, Tương Dương) cho biết: Căn bếp thiêng này chỉ mỗi lần thực hiện các nghi lễ cúng bái mới cho người ngoài được phép bước chân vào. Ngoài những ngày trên, không ai được phép xâm phạm bởi đây là chốn linh thiêng thờ cúng linh hồn người đã khuất của cộng đồng Khơ mú. Ảnh: Đào Thọ ảnh 8
Ông Cụt Phò Bún ở bản Na Bè (xã Xá Lượng, Tương Dương) cho biết: Căn bếp thiêng này chỉ mỗi lần thực hiện các nghi lễ cúng bái mới cho người ngoài được phép bước chân vào. Ngoài những ngày trên, không ai được phép xâm phạm bởi đây là chốn linh thiêng thờ cúng linh hồn người đã khuất của cộng đồng Khơ mú. Ảnh: Đào Thọ
Bên cạnh căn bếp thiêng là gian bếp nhỏ để nấu nướng của người Khơ mú. Tuy nhiên, căn bếp này cũng chỉ được đỏ lửa mỗi dịp có lễ nghi quan trọng. Ảnh: Đào Thọ ảnh 9
Bên cạnh căn bếp thiêng là gian bếp nhỏ để nấu nướng của người Khơ mú. Tuy nhiên, căn bếp này cũng chỉ được đỏ lửa mỗi dịp có lễ nghi quan trọng. Ảnh: Đào Thọ
Những người chưa đủ điều kiện làm lễ trưởng thành cũng có một gian bếp riêng. Tuy nhiên, gian bếp này không được ngăn tách biệt và phong tục thờ cúng cũng đơn sơ hơn. Ảnh: Đào Thọ ảnh 10
Những người chưa đủ điều kiện làm lễ trưởng thành cũng có một gian bếp riêng. Tuy nhiên, gian bếp này không được ngăn tách biệt và phong tục thờ cúng cũng đơn sơ hơn. Ảnh: Đào Thọ
Ở gian bếp này cũng được trưng bày các lễ vật mang ý nghĩa tượng trưng rằng: Con cháu hứa hẹn trong tương lai sẽ cố gắng chuẩn bị mọi điều kiện tốt nhất để giết trâu cho lễ ngăn bếp. Ảnh: Đào Thọ ảnh 11
Ở gian bếp này cũng được trưng bày các lễ vật mang ý nghĩa tượng trưng rằng: Con cháu hứa hẹn trong tương lai sẽ cố gắng chuẩn bị mọi điều kiện tốt nhất để giết trâu cho lễ ngăn bếp. Ảnh: Đào Thọ
Những lễ nghi quan trọng của người Khơ mú đều được diễn ra ở căn bếp thiêng. Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, nhờ sự tuyên truyền của các cấp chính quyền, nhiều thủ tục cúng bái của cộng đồng này cũng đã hạn chế được sự tốn kém, lãng phí. Ảnh: Đào Thọ ảnh 12
Những lễ nghi quan trọng của người Khơ mú đều được diễn ra ở căn bếp thiêng. Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, nhờ sự tuyên truyền của các cấp chính quyền, nhiều thủ tục cúng bái của cộng đồng này cũng đã hạn chế được sự tốn kém, lãng phí. Ảnh: Đào Thọ

tin mới

Cận cảnh nhan sắc hoa khôi Miss Vinh 2023

Cận cảnh nhan sắc hoa khôi Miss Vinh 2023

(Baonghean.vn) - Thí sinh mang số báo danh 28 - Phạm Thị Thuỳ Trang, người đẹp đến từ Trường THPT Huỳnh Thúc Kháng, đã xuất sắc giành danh hiệu cao nhất của cuộc thi Thanh niên thanh lịch thành phố Vinh - Miss Vinh 2023.

Hàng trăm quà trung thu dành tặng các học sinh dân tộc thiểu số, hoàn cảnh khó khăn

Trao tặng học bổng và quà trung thu đến các học sinh dân tộc thiểu số, hoàn cảnh khó khăn

(Baonghean.vn) -Tối 29/9, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh, Ban Thường vụ Tỉnh đoàn và Hội khuyến học tỉnh tổ chức chương trình  “Nhịp cầu yêu thương - Nâng bước em đến trường”, dành tặng những món quà thiết thực tới các em học sinh dân tộc thiểu số, hoàn cảnh khó khăn nhân dịp đầu năm học mới.

Nghệ An đạt giải Nhất toàn đoàn kiểm tra Phó tham mưu trưởng BĐBP tỉnh thành phố, Đồn trưởng, Chính trị viên Đồn biên phòng năm 2023

Nghệ An đạt giải Nhất toàn đoàn kiểm tra Phó tham mưu trưởng BĐBP tỉnh thành phố, Đồn trưởng, Chính trị viên Đồn biên phòng năm 2023

(Baonghean.vn) - Sáng 29/9, Bộ Tư lệnh Bộ đội biên phòng tổ chức bế mạc và trao giải cho các tập thể và cá nhân có thành tích tốt trong đợt kiểm tra Phó tham mưu trưởng Bộ đội biên phòng tỉnh, thành phố; Đồn trưởng, Chính trị viên Đồn Biên phòng năm 2023.

Chung tay đưa trung thu ấm áp đến trẻ em kém may mắn

Chung tay đưa trung thu ấm áp đến trẻ em kém may mắn

(Baonghean.vn) - Những ngày qua, công tác tổ chức Tết Trung thu cho những trẻ em kém may mắn đã được các tổ chức xã hội, đoàn thể và các nhà hảo tâm quan tâm, giúp các em phần nào vợi đi những thiệt thòi, bất hạnh và tự tin hơn trong cuộc sống.

Chuyện về nhạc sĩ của 'Vinh, thành phố bình minh'

Chuyện về nhạc sĩ của 'Vinh, thành phố bình minh'

(Baonghean.vn) - Trong ngôi nhà nhỏ với ban công rực nắng, nhạc sĩ Lê Hàm đón tôi bằng nụ cười trìu mến. Ông nói rằng, cả đời ông gắn bó với thành Vinh, nên cuối đời được ở đây, trong ngôi nhà nhỏ chỉ cách phố xá nhộn nhịp ngoài kia mấy bước chân, đã đủ để ông mãn nguyện rồi.

Vinh – thành phố của những giao thoa

Vinh - Nơi hội tụ của những giao thoa

(Baonghean.vn) - Không quá ồn ào, náo nhiệt, không quá vắng vẻ, trầm mặc, thành phố Vinh khiến nhiều người lưu luyến bởi sự cân bằng của những sắc thái. Sự cân bằng, vừa đủ đó chính là kết quả của những giao thoa đặc biệt mà chỉ ở Vinh mới có.