Kiểm tra quản lý nhà nước về đất đai ở xã Thanh Hà (Thanh Chương): Yếu kém toàn diện

Nhiều sạn

Để đánh giá công tác quản lý nhà nước về đất đai đối với Đảng ủy xã Thanh Hà, Đoàn kiểm tra theo Quyết định số 3317-QĐ/HU ngày 26/7/2019 của Ban Thường vụ Huyện ủy Thanh Chương thực hiện kiểm tra công tác lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy; chủ trương, giám sát của HĐND xã; việc thực hiện các công tác: tuyên truyền, phổ biến và giáo dục pháp luật về công tác quản lý Nhà nước về đất đai, chấp hành các quy định pháp luật về cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất; cấp giấy chứng nhận QSD đất, việc thực hiện các quy định về trách nhiệm quản lý đất đai...

Qua kiểm tra, trong tổng diện tích đất nông nghiệp 31,01 ha công ích UBND xã trực tiếp quản lý, có 18,89 ha cho người dân thuê có thu tiền thuê đất; 12,12 ha để các xóm quản lý, cho người dân thuê đất sử dụng. Năm 2013, UBND xã Thanh Hà ký hợp đồng cho Trung tâm Viễn thông Thanh Chương thuê 320m² đất trong khuôn viên trụ sở để xây dựng Trạm thu phát sóng Vinaphone, với thời hạn là 10 năm (năm 2013 đến năm 2023), số tiền thuê đất Công ty nộp cho UBND xã là 1.200.000 đồng/tháng.

Công dân Hoàng Văn Nam, người viết đơn tố cáo một số sai phạm lĩnh vực đất đai ở xã Thanh Hà. Ảnh: Nhật Lân

Có 6 trường hợp được UBND xã Thanh Hà xác nhận và cho phép chuyển mục đích sử dụng đất. Gồm các hộ gia đình cá nhân: ông Trần Văn Thắng, xóm 14, chuyển 920m² đất trồng lúa sang đất trồng cây công nghiệp (chè) tại đồng Nhà Cù; ông Nguyễn Văn Sơn (xóm 14) chuyển 929,9m² đất trồng lúa sang đất trồng cây công nghiệp; ông Trần Văn Minh (xóm 14) chuyển 364m² đất trồng lúa sang đất nuôi trồng thủy sản; ông Phạm Đức Sỹ (xóm 4) chuyển 649m² đất trồng lúa sang đất nuôi trồng thủy sản; ông Phạm Đức Nhật (xóm 14) chuyển một phần diện tích thửa đất số 492, tờ bản đồ số 1 là đất rừng sản xuất tại xứ Nhà Lừu sang trồng chè công nghiệp; ông Nguyễn Công Việt (xóm 13) chuyển đổi mục đích sử dụng 2 thửa đất trồng lúa với diện tích 1.064,7m² sang đất nuôi trồng thủy sản tại Đồng Ve Thượng. Việc thực hiện chuyển đổi mục đích sử dụng đất của các trường hợp này đều do công chức địa chính cùng Chủ tịch UBND xã Thanh Hà xác nhận.

Từ năm 2018 đến hết 6 tháng đầu năm 2019, UBND xã Thanh Hà không tổ chức các cuộc họp, hội nghị liên quan để tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật về đất đai.

Ở xã Thanh Hà, có 2.374 hộ sử dụng đất (đất ở 1.254 hộ, đất nông nghiệp 1.120 hộ). Tất cả các hộ đều đã kê khai đăng ký cấp GCN QSD đất. Trong đó, số hộ đã cấp là 702 GCN QSD đất (đất ở 228, đất nông nghiệp 474), số hồ sơ chưa được cấp là 1.672 trường hợp (đất ở 1.026, đất nông nghiệp 646).

Đến tháng 10/2018, Dự án đo đạc, kê khai đăng ký, cấp GCN QSD đất trên địa bàn xã Thanh Hà đã kết thúc, nhưng đơn vị tư vấn chưa bàn giao 1.672 hồ sơ đã kê khai đăng ký, xét duyệt để địa phương quản lý. Cũng tại địa phương này, có 98 trường hợp được giao đất không đúng thẩm quyền trước thời điểm ngày 01/7/2004, hiện nay đã cấp GCN được 55 trường hợp, còn lại 43 trường hợp chưa được cấp GCN...

Theo quy định, UBND xã Thanh Hà có trách nhiệm kiểm tra, giám sát người sử dụng đất để phát hiện, ngăn chặn, xử lý kịp thời các trường hợp vi phạm. Vậy nhưng, UBND xã Thanh Hà không xây dựng kế hoạch kiểm tra công tác quản lý nhà nước về đất đai; chỉ kiểm tra, xử lý khi nhận được thông tin, phản ánh, kiến nghị của công dân và các cơ quan có liên quan đối với 2 trường hợp. Gồm ông Trần Đại Sỹ (xóm 14) xây dựng nhà ở trên đất lâm nghiệp tại Đuồi Gành Vực dài và ông Phạm Đức Thế (xóm 13) xây dựng công trình nhà trên đất lâm nghiệp tại khu vực đồi Mũi Thuyền.

Những ngôi nhà xây dựng trái phép trên đất lâm nghiệp ở xã Thanh Hà. Ảnh: Nhật Lân

Với trường hợp ông Trần Đại Sỹ, sau khi lập Biên bản vi phạm hành chính, UBND xã Thanh Hà đã ra quyết định xử phạt nhưng phải hủy bỏ do ban hành không đúng quy định; sau đó, phải ra quyết định áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả. Tuy nhiên, hộ ông Trần Đại Sỹ chấp hành nộp tiền phạt nhưng không khắc phục trả lại đất như trước khi vi phạm. UBND huyện Thanh Chương đã có nhiều văn bản đôn đốc, nhắc nhở, phê bình nhưng UBND xã vẫn không xử lý dứt điểm.

Đối với trường hợp ông Phạm Đức Thế, năm 2018, tiến hành nâng cấp ngôi nhà tạm và cơi nới mở rộng diện tích nhà trên đất lâm nghiệp tại Mũi Thuyền, nhưng UBND xã Thanh Hà không kịp thời kiểm tra, phát hiện. Đến khi báo chí phản ánh (Báo Nghệ An ra ngày 21/3/2019), UBND huyện có Văn bản số 424/UBND-TNMT ngày 25/3/2019 chỉ đạo thì mới kiểm tra, xác minh và xử lý. Và dù UBND huyện Thanh Chương từng có văn bản giao UBND xã Thanh Hà chấn chỉnh công tác quản lý đất đai, xử lý trường hợp vi phạm này nhưng đến nay vẫn chưa có biện pháp xử lý dứt điểm vi phạm.

Cũng từ đầu năm 2018 đến tháng 6/2019, xã Thanh Hà còn tồn đọng 3 vụ việc tranh chấp, kiến nghị khiếu nại đất đai chưa được giải quyết dứt điểm. Gồm vụ ông Trần Đại Sỹ, xóm 14, xã Thanh Hà xây dựng nhà trái phép trên đất lâm nghiệp tại Đuồi Gành Vực dài; Vụ ông Phạm Đức Thế xây dựng nhà trên đất lâm nghiệp tại khu vực Mũi Thuyền và vụ ông Phạm Đức Thế lấn chiếm ao Bàu Sen...

Liên quan đến thửa đất 517 mà hộ ông Trần Đại Sỹ có vi phạm hành chính về đất đai, UBND huyện Thanh Chương giao UBND xã Thanh Hà tiếp tục kiểm tra, xác minh và kết luận cụ thể về nguồn gốc thửa đất; làm rõ tập thể, cá nhân nào là chủ sử dụng đất hợp pháp. Sau đó, báo cáo UBND huyện để có cơ sở xem xét giải quyết theo quy định.

Đất và nhà ông Trần Đại Sỹ đang sử dụng có vị trí cạnh đường mòn Hồ Chí Minh. Ảnh: Nhật Lân

Rõ nguyên nhân, nghiêm túc chấn chỉnh

Từ Báo cáo của Đoàn kiểm tra, Huyện ủy Thanh chương chỉ rõ nguyên nhân dẫn đến những vi phạm, sai phạm trong quản lý nhà nước lĩnh vực đất đai ở xã Thanh Hà, đó là: Tập thể Ban Thường vụ, Ban Chấp hành Đảng bộ xã và cá nhân các đồng chí trong Ban Thường vụ, đứng đầu là đồng chí Nguyễn Đình Tỉnh, nguyên là Bí thư Đảng ủy - Chủ tịch HĐND xã giai đoạn từ năm 2015 đến tháng 5/2019, do trong lãnh đạo, chỉ đạo thiếu kiểm tra, giám sát, đôn đốc, nhắc nhở dẫn đến để UBND xã có những hạn chế, khuyết điểm, vi phạm nêu trên. Thường trực HĐND xã chưa thành lập Đoàn giám sát chuyên đề về vai trò quản lý nhà nước về đất đai đối với UBND xã Thanh Hà để kịp thời phát hiện, đề nghị xử lý dứt điểm các trường hợp vi phạm hành chính về đất đai và đơn thư tồn đọng.

Với UBND xã Thanh Hà, đã để xảy ra những hạn chế, khuyết điểm, sai phạm trong quản lý Nhà nước về đất đai trên địa bàn, cụ thể như: cho Trung tâm Viễn thông Thanh Chương thuê đất trong khuôn viên trụ sở UBND xã; không thực hiện áp dụng các biện pháp ngăn chặn và xử lý dứt điểm trường hợp vi phạm về đất đai; làm trái quy định khi xác nhận, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất đối với 6 trường hợp hộ dân; để cho các xóm trực tiếp quản lý 12,12 ha đất công ích, cho các hộ dân thuê và thu tiền sử dụng đất công ích; cấp đổi Giấy chứng nhận QSD đất sau đo đạc bản đồ địa chính đạt tỷ lệ thấp, số lượng hồ sơ chưa đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận còn quá cao (1.672 hồ sơ, chiếm tỷ lệ 70,4%)...

Trách nhiệm chính thuộc về tập thể UBND xã Thanh Hà, trước hết là trách nhiệm ông Phan Văn Lân - Chủ tịch UBND xã Thanh Hà nhiệm kỳ 2015 - 2020, ông Hoàng Cao Phơn - Chủ tịch UBND xã Thanh Hà nhiệm kỳ 2010 - 2015; ông Đặng Hữu Biền - Phó Chủ tịch UBND xã Thanh Hà chịu một phần trách nhiệm liên đới; nguyên công chức địa chính, ông Hoàng Văn Luyện và công chức địa chính ở thời điểm hiện tại, ông Lê Văn Đại chịu trách nhiệm một phần trong tham mưu thực hiện.

Chủ tịch UBND xã Thanh Hà - ông Phan Văn Lân "bất ngờ" khi xem hình ảnh tình trạng xây dựng trái phép trên đất lâm nghiệp (ảnh chụp tháng 3/2019). Ảnh: Nhật Lân

Huyện ủy Thanh Chương yêu cầu Ban Chấp hành Đảng bộ xã Thanh Hà tổ chức hội nghị kiểm điểm làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm đối với tập thể Ban Thường vụ, Ban Chấp hành Đảng bộ xã và các cá nhân có liên quan về những hạn chế, khuyết điểm nêu trên để xem xét, xử lý theo quy định của Đảng; bàn và đưa ra các giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo UBND xã khắc phục kịp thời những hạn chế, khuyết điểm, sai phạm nêu trên (hoàn thành trước ngày 30/11/2019).

Yêu cầu UBND xã Thanh Hà tập trung khắc phục các khuyết điểm, vi phạm, sai phạm; đồng thời tổ chức hội nghị kiểm điểm làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm đối với tập thể UBND xã và các cá nhân có liên quan về những hạn chế, khuyết điểm, vi phạm nêu trên để xem xét xử lý theo đúng quy định của pháp luật (hoàn thành trước ngày 30/11/2019). Tăng cường công tác kiểm tra, phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời các trường hợp vi phạm hành chính về lĩnh vực đất đai trên địa bàn; kiểm tra, rà soát và quản lý chặt chẽ quỹ đất lâm nghiệp chưa giao, không để bị lấn, chiếm và sử dụng sai mục đích...

Liên quan đến công tác quản lý Nhà nước về đất đai ở xã Thanh Hà, dịp tháng 3/2019, từ xác minh đơn thư công dân, Báo Nghệ An đã đăng tải loạt bài điều tra “Xã Thanh Hà, “nóng” từ một lá đơn tố cáo”. Tại đây, ngoài nêu rõ những vi phạm, sai phạm thì khẳng định chính quyền xã Thanh Hà thiếu trách nhiệm trong công tác quản lý Nhà nước, đề nghị huyện Thanh Chương kiểm tra, làm rõ, chấn chỉnh kịp thời.