Nhận diện thủ đoạn, kịp thời ngăn chặn tội phạm mua bán người

Thủ đoạn tinh vi của tội phạm mua bán người

Nạn nhân mua bán người đa phần là những phụ nữ và trẻ em còn thiếu kỹ năng sống, thiếu những thông tin để nhận diện những thủ đoạn của tội phạm mua bán người. Họ thường là người có hoàn cảnh éo le, ở vùng sâu, vùng xa, thiếu việc làm... Tội phạm mua bán người phần lớn đều hoạt động theo các đường dây có sự cấu kết chặt chẽ của các đối tượng trong nước và ngoài nước thực hiện. Rất nhiều đối tượng mua bán người là người thân quen, thậm chí là người nhà của các nạn nhân.

Phòng CSHS Công an Nghệ An phát hiện, giải cứu và đưa trở về địa phương 3 phụ nữ mang thai vượt biên sang nước ngoài bán con, tháng 4/2021. Ảnh: Trọng Tuấn

Chúng còn thông qua các mối quan hệ xã hội, thân tộc, hàng xóm láng giềng… để lợi dụng sự khó khăn về kinh tế, sự nhẹ dạ, cả tin của nạn nhân để lừa bán người ra nước ngoài. Chúng lừa gạt, dụ dỗ phụ nữ có thai ngoài ý muốn, phụ nữ có hoàn cảnh gia đình khó khăn xuất cảnh trái phép ra nước ngoài để bán bào thai, hoặc sinh con và bán trẻ sơ sinh.

Hoặc chúng thông qua các trang mạng xã hội để làm quen, giả yêu, kết bạn nhằm môi giới hôn nhân nước ngoài trái phép hoặc khống chế, đe dọa nạn nhân, sau đó bán ra nước ngoài. Ngoài ra, chúng còn dụ dỗ, lôi kéo những người có nhu cầu xuất khẩu lao động với mức chi phí thấp, lương cao, thủ tục đơn giản, tổ chức xuất cảnh trái phép ra nước ngoài, sau đó bán để cưỡng bức lao động... Nhất là trong thời điểm hiện nay tội phạm mua bán người lại càng lợi dụng tình cảnh khó khăn về kinh tế do dịch bệnh để thực hiện hành vi phạm tội.

Nguy hiểm hơn, với nhiều mánh lới, thủ đoạn che mắt nạn nhân, các đối tượng này dễ dàng dụ dỗ hoặc tổ chức để nạn nhân tự trốn khỏi gia đình, che giấu thông tin với người thân và cơ quan chức năng, tự đến địa điểm do chúng yêu cầu sau đó lừa bán nạn nhân qua biên giới hoặc đưa sang các tỉnh khác để bán. Điều này gây ra rất nhiều khó khăn cho lực lượng chức năng trong quá trình phát hiện, đấu tranh. Trong thực tế, có nhiều nạn nhân còn không biết bản thân mình đang bị lừa vào đường dây buôn bán người.

Tại Nghệ An, trong 6 tháng đầu năm 2021, lực lượng công an đã phối hợp tổ chức Trẻ em Rồng Xanh, các lực lượng chức năng các tỉnh, thành giáp biên giới với Trung Quốc giải cứu, tiếp nhận, hỗ trợ ban đầu cho 08 phụ nữ, trẻ em. Riêng lực lượng Công an Nghệ An đã phát hiện, điều tra, làm rõ, bắt giữ 07 vụ, 10 đối tượng liên quan đến tội phạm mua bán người. Trong đó: Mua bán người: 05 vụ, 07 đối tượng, liên quan 05 nạn nhân. Mua bán trẻ em (mua bán người dưới 16 tuổi): 02 vụ, 03 đối tượng, liên quan 02 nạn nhân. Ngoài ra, lực lượng Công an đã phát hiện, giải cứu, đưa về Việt Nam 01 vụ, 03 phụ nữ mang thai người huyện Kỳ Sơn đã sang đến Trung Quốc ý đồ sinh con rồi bán con cho người Trung Quốc.

Kiên quyết đấu tranh, ngăn chặn

Xác định nhiệm vụ, vai trò nòng cốt của mình trong đấu tranh phòng chống tội phạm, Công an Nghệ An đã chủ động xây dựng kế hoạch, chỉ đạo các đơn vị địa phương triển khai thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả đối với công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm mua bán người.

Điển hình như tháng 12/2020, Công an huyện Kỳ Sơn phá chuyên án, bắt Ven Thị Thủy, SN 1992, trú tại bản Phà Khảo, xã Phà Đánh (Kỳ Sơn) về hành vi mua bán người. Trước đó, năm 2014, Thủy móc nối với một đối tượng lấy chồng ở Trung Quốc để lừa bán 03 phụ nữ đều trú tại xã Bắc Lý sang Trung Quốc. Tháng 1/2021, Phòng Cảnh sát hình sự Công an Nghệ An chủ trì, phối hợp Công an huyện Quế Phong phá chuyên án, bắt Sầm Văn Biên, SN 1984 và Lang Thị Xuân, SN 1983 đều trú tại xã Quang Phong về hành vi mua bán người. Trước đó, năm 2014, các đối tượng này đã lừa bán 01 phụ nữ trú tại xã Quang Phong (Quế Phong) sang Trung Quốc. Sau đó được Phòng Cảnh sát Hình sự Công an tỉnh phối hợp Tổ chức Trẻ em Rồng Xanh giải cứu, đưa về Việt Nam.

Công an Nghệ An truy bắt thành công đối tượng Sầm Văn Biên có hành vi mua bán người sau 5 năm lẩn trốn, tháng 1/2021. Ảnh: Trọng Tuấn

Và gần đây nhất, tháng 4/2021, Công an huyện Tương Dương đã phá chuyên án, bắt Cụt Văn Xúc, SN 1991 và Lữ Văn Dung, SN 1983 cùng trú tại bản Đỉnh Sơn 1, xã Hữu Kiệm, huyện Kỳ Sơn về hành vi mua bán người. Trước đó, năm 2014, Xúc, Dung và 01 đối tượng nữa cùng trú tại bản Đỉnh Sơn 1, xã Hữu Kiệm đã lừa bán 01 phụ nữ trú tại xã Yên Na, huyện Tương Dương bán sang Trung Quốc.

Bên cạnh công tác phát hiện, đấu tranh với tội phạm, cơ quan điều tra hai cấp trong Công an Nghệ An cũng đã tiếp nhận, giải quyết 100% các tin tố giác, tin báo tội phạm về mua bán người, làm tốt công tác điều tra, không bỏ lọt tội phạm. Trong 06 tháng đầu năm 2021, Cơ quan Cảnh sát điều tra 2 cấp đã điều tra, làm rõ, khởi tố 07 vụ, 10 bị can phạm tội mua bán người, mua bán người dưới 16 tuổi, mua bán trẻ em...

Công an Nghệ An cũng đã điều tra, làm rõ, khởi tố điều tra 01 vụ, 02 đối tượng có hành vi “Tổ chức cho người khác xuất cảnh trái phép”; 01 vụ, 04 đối tượng có hành vi “Tổ chức cho người khác nhập cảnh hoặc ở lại Việt Nam trái phép”. Xác minh, làm rõ 03 vụ, 07 đối tượng nghi vấn có hành vi tổ chức đưa người xuất cảnh trái phép. Phối hợp lực lượng Bộ đội Biên phòng khởi tố điều tra 01 vụ, 03 bị can về tội “Tổ chức cho người khác xuất cảnh trái phép”...

Song song với công tác đấu tranh với tội phạm, lực lượng công an cũng phối hợp triển khai hơn 30 đợt tuyên truyền phòng, chống mua bán người, tập trung tại các địa bàn trọng điểm như Tương Dương, Kỳ Sơn, Con Cuông, Quế Phong, Quỳ Châu... thu hút hơn hàng ngàn lượt người dân tham gia. Phối hợp tổ chức hàng chục cuộc gặp gỡ để tư vấn, động viên, giúp đỡ các nạn nhân bị mua bán trở về hòa nhập cộng đồng, ổn định cuộc sống.

Công an Nghệ An phối hợp với các lực lượng chức năng bàn giao nạn nhân bị mua bán trở về cho gia đình. Ảnh: Trọng Tuấn

Các mô hình, điển hình tiên tiến trong phòng, chống tội phạm, nhất là mô hình trong phòng chống mua bán người cũng đã và đang được xây dựng, duy trì và nhân rộng trên nhiều địa bàn cơ sở, tạo được tiếng vang và hiệu quả thiết thực như: Mô hình “Làng quê an toàn cho phụ nữ và trẻ em” ở xã Tân Sơn, huyện Đô Lương; “Câu lạc bộ tuyên truyền phổ biến pháp luật” tại xã Hoa Thành, huyện Yên Thành; Các mô hình “Hỗ trợ cộng đồng phòng, chống mua bán người” ở 02 xã Tam Quang, Nga My, huyện Tương Dương và “Câu lạc bộ phòng chống mua bán người” ở Kỳ Sơn...

Thời gian tới, Công an Nghệ An sẽ tiếp tục tăng cường thực hiện các cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm, trong đó có tội phạm mua bán người ở các tuyến, địa bàn trọng điểm. Truy tố, xét xử kịp thời các vụ án mua bán người, đảm bảo đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, vừa trừng trị, răn đe, vừa tuyên truyền giáo dục phòng ngừa chung.

Tăng cường triển khai các hoạt động phối hợp trong công tác phòng, chống mua bán người với lực lượng chức năng các ngành, địa phương khác trên cả nước và với lực lượng chức năng các nước, nhất là với nước CHDCND Lào, CHND Trung Hoa, các tổ chức quốc tế về trao đổi thông tin, hợp tác xác minh, điều tra, bắt giữ, dẫn giải, chuyển giao, truy nã đối tượng phạm tội mua bán người và giải cứu, tiếp nhận, bảo vệ nạn nhân bị mua bán...

Phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm nói chung, tội phạm mua bán người nói riêng luôn là cuộc chiến nhiều cam go, cần sự chung tay của cả cộng đồng. Vì vậy, không chỉ kiên quyết trong điều tra, đấu tranh, xử lý nghiêm các vụ án, các đường dây tội phạm mua bán người, mà còn cần làm tốt những giải pháp đồng bộ trong công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật của cả hệ thống chính trị. Đồng thời, tổ chức tốt các hoạt động tái hòa nhập cộng đồng cho những nạn nhân bị mua bán người để giúp họ ổn định cuộc sống.