Nuôi hàu sinh lợi nhưng lại 'hại' luồng lạch ở TX Hoàng Mai

Sông Hoàng Mai và kênh Nhà Lê thuộc hạ du của hệ thống tiêu thoát lũ hồ Vực Mấu, là luồng lạch lưu thông của tàu thuyền trên địa bàn TX. Hoàng Mai. Đặc biệt nó trở thành con đường độc đạo cho tàu thuyền vào neo đậu, tránh, trú ẩn khi mùa mưa bão. Trên hệ thống sông này, UBND TX. Hoàng Mai không quy hoạch nuôi hàu và các hình thức nuôi trồng thủy sản lồng bè khác.

Tuy nhiên, trong thời gian qua nhiều hộ dân ở các xã, phường trên địa bàn, nhất là các xã Quỳnh Lập, phường Quỳnh Phương, Quỳnh Dị, Mai Hùng, Quỳnh Thiện đã làm dàn, bè nuôi hàu, trái phép, làm ảnh hưởng lớn đến khả năng tiêu thoát lũ, giao thông đường thủy và các hoạt động khai thác hải sản.

Người dân Quỳnh Lập kiểm tra các bè nuôi hàu. Ảnh: Tiến Đông

Mặc dù UBND TX. Hoàng Mai đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, tổ chức làm việc với UBND các xã, phường để chỉ đạo xử lý. Tuy nhiên, hiện nay ở nhiều địa phương việc tháo dỡ rất khó khăn. Chưa kể, nghề nuôi hàu là nghề truyền thống có từ lâu của người dân địa phương, việc tháo dỡ đồng loạt khiến cho người dân rất băn khoăn.

Ông Nguyễn Phúc Bé, thôn Tân Hải, xã Quỳnh Lập cho biết: Gia đình ông có 10 bè, mỗi bè có diện tích khoảng 20m². Năm ngoái gia đình ông cũng như nhiều hộ nuôi hàu khác đã nhận được văn bản yêu cầu tháo dỡ bè nuôi hàu từ chính quyền địa phương, tuy nhiên điều ông băn khoăn là các hộ dân nuôi tại khu vực góc khuất, không phải nuôi giữa dòng sông, không làm ảnh hưởng đến dòng chảy, vì thế mong rằng sẽ được tiếp tục nuôi, hoặc thị xã nên quy hoạch một khu vực nào đó được phép nuôi để tạo điều kiện cho người dân phát triển kinh tế.

Hàu giống được cấy vào vỏ hàu cũ, sau đó treo lên dây cước và thả xuống lồng bè, sau 6 tháng nuôi thì cho thu hoạch. Ảnh: Tiến Đông

Tương tự ông Bé, hộ ông Hồ Sĩ Chính cũng trú tại xã Quỳnh Lập, có 10 bè nuôi hàu, thì cho rằng: Nuôi hàu mang lại lợi ích kinh tế rõ ràng, và trở thành nghề cho thu nhập chính của rất nhiều gia đình. Nếu cấm triệt để việc nuôi hàu thì sẽ rất khó khăn cho người dân.

Hiện tại Quỳnh Lập có khoảng 15 hộ dân đang tham gia nuôi hàu, chủ yếu là hàu đại dương, nuôi trên bè nổi. Ông Nguyễn Văn Nho - Chủ tịch UBND xã Quỳnh Lập cho biết, thực hiện theo ý kiến chỉ đạo của thị xã, địa phương đã gặp gỡ vận động người dân tháo dỡ bè nuôi hàu, tuy nhiên đến nay vẫn chưa tháo được.

Từ khoản tiền giống bỏ ra ban đầu khoảng 5.000 đồng, sau 6 tháng nuôi mỗi dây có thể cho thu hoạch hơn 1kg hàu vỏ. Ảnh: Tiến Đông

Tại phường Quỳnh Phương, có 19 hộ nuôi trồng thủy sản, trong đó có 4 hộ nuôi cá lồng và 15 hộ nuôi hàu tại khu vực cồn hàu, khối Tân Hải. Diện tích phần nổi khoảng hơn 20.000m2, các hộ dân bắt đầu tổ chức nuôi hàu từ năm 2013, sau đó phát triển thêm như hiện nay.

Ông Phan Thế Huy – Phó Chủ tịch UBND phường Quỳnh Phương cho biết: về phía chính quyền địa phương cũng đã nhiều lần vận động bà con tháo dỡ, nhưng có một thực tế là nghề nuôi hàu có từ lâu rồi, để bỏ ngay là rất khó. Vì thế, trước mắt phường cũng đã yêu cầu người dân cam kết không mở rộng thêm.

Có lực lượng nuôi hàu đông đảo nhất phải kể đến phường Mai Hùng, hiện tại địa phương này có đến 164 hộ tham gia nuôi với tổng diện tích nuôi hàu lên đến 30.020m², chủ yếu theo phương pháp dàn tre đóng xuống hai bên bờ sông. Ông Lê Hữu Trung - Chủ tịch phường Mai Hùng cho biết: Mặc dù phường đã vận động người dân tháo dỡ hệ thống nuôi hàu, nhưng do đây là kế sinh nhai của người dân nên rất khó khăn. Tạm thời phường đang thống kê số hộ nuôi và khoanh vùng lại không cho phát triển thêm. Đồng thời đề xuất cơ chế hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp để cho người dân tự động tháo dỡ.

Theo thị trường hiện tại, mỗi kg hàu vỏ có giá từ 25.000-30.000 đồng/kg. Ảnh: Tiến Đông

Để chấm dứt tình trạng nuôi hàu, nuôi cá lồng bè tràn lan, UBND TX. Hoàng Mai đã nhiều lần ban hành văn bản chỉ đạo các xã, phường tháo dỡ. Tuy nhiên, trên thực tế việc tháo dỡ không thực hiện được một cách dứt điểm.

Hiện tại, nhiều lồng bè trên vùng cửa sông, cửa lạch vẫn chưa được tháo dỡ hết. Ảnh: Tiến Đông

Ông Hoàng Ngọc Thủy - Trưởng phòng Kinh tế hạ tầng, TX. Hoàng Mai cho rằng: Việc tháo dỡ lồng bè nuôi thủy sản cần phải được thực hiện một cách triệt để. Hiện tại thị xã đang tập trung khoanh vùng và vận động người dân tháo dỡ từ từ.

Riêng việc quy hoạch vùng nuôi hàu một cách hợp lý, ông Thủy cho rằng, do sông Hoàng Mai không có diện tích mặt nước đủ rộng, lại là đoạn sông thẳng, không có nhiều eo, vịnh. Vì thế dù biết bỏ đi một nghề mang lại lợi ích kinh tế to lớn, kế sinh nhai của nhiều người nhưng để đảm bảo lưu thông cho luồng lạch thì bắt buộc phải làm.