Quỳnh Lưu: Giải pháp nào cho công tác giải phóng mặt bằng ?
(Baonghean.vn) - Trên địa bàn huyện Quỳnh Lưu có 22 dự án đầu tư trọng điểm cần phải làm tốt công tác bồi thường giải phóng mặt bằng (GPMB). Trong đó nhiều dự án lớn như nâng cấp Quốc lộ 1A; Quốc lộ 1A đi Cảng nước sâu Đông Hồi, đi Thái Hòa - Nghĩa Đàn; KCN Đông Hồi . . .
Đến tháng 7/12011, không tính Khu công nghiệp Đông Hồi và các dự án giao thông, thủy lợi nội đồng, các hồ đập thì huyện sẽ phải thu hồi khoảng hơn 392 ha đất, nhà ở và công trình để xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật. Sẽ có khoảng trên 10.000 hộ gia đình bị ảnh hưởng và gần 200 hộ phải di chuyển chỗ ở theo các mức độ khác nhau. Áp lực về thu hồi đất, GPMB giải quyết việc làm cho người dân bị thu hồi đất vẫn là vấn đề trọng tâm cần giải quyết.
Tuy nhiên, quá trình GPMB còn những bất cập: Việc xác định giá đất, khâu triển khai... có khi còn bất hợp lý từ chính khâu thực hiện. Những khó khăn, vướng mắc biểu hiện ở việc xác định diện tích, vị trí và phân loại đất (đất ở/đất vườn/đất nông nghiệp; đất hợp pháp và không hợp pháp; đất khai hoang và đất lấn chiếm...), việc xác định giá trị tài sản trên đất và di chuyển mồ mả, xác định giá đền bù, bố trí chỗ ở mới.
Hiện công tác định giá còn bất cập, chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư thay đổi nhiều và thiếu độ đồng bộ, tạo nên những mâu thuẫn lớn. Một số dự án sau GPMB, triển khai đầu tư chậm để đất trống kéo dài gây lãng phí vẫn là hiện trạng gây nhiều bức xúc, ngay cả trong việc xây dựng các khu tái định cư... Trong diện GPMB tái định cư chúng ta mới chỉ dừng lại ở việc đáp ứng về chỗ ở, hay hỗ trợ tái định cư mà chưa có những phân tích về mặt xã hội học, mà tái định cư nhất thiết phải đảm bảo các yêu cầu về nơi sinh hoạt, các dịch vụ xã hội, hạ tầng kỹ thuật và vấn đề mưu sinh cho các gia đình.
Hơn nữa, quản lý đất đai của các cấp chính quyền còn nhiều hạn chế, tình trạng lấn chiếm đất, giao quyền cấp đất trái thẩm quyện còn tồn tại. Lực lượng tham gia công tác GPMB, nhất là ở cấp cơ sở, còn thiếu chiều sâu (do kiêm nhiệm) cũng là một vấn đề bức xúc.
Một vấn đề đặt ra là vốn cho GPMB phải đảm bảo đủ và kịp thời. Thực hiện tạo vốn theo quan điểm khai thác tiềm năng từ đất thông qua việc đẩy mạnh chính sánh đấu giá quyền sử dụng đất để tạo vốn xây dựng cơ sở hạ tầng, ứng trước vốn để xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu tái định cư. Tuy nhiên, vấn đề này nói thì dễ nhưng thực thi được vô cùng khó khăn, khi chúng ta đang nỗ lực mời gọi đầu tư!
Vậy giải pháp nào để tháo gỡ tình trạng này? Thiết nghĩ, vấn đề quan trọng nhất là phải đảm bảo được sự đồng bộ về cơ chế, chính sách sát với thực tiễn. Công tác chuẩn bị quỹ đất ở tái định cư phải theo hướng chủ động, phân bố lại hợp lý dân cư tái ổn định đời sống dân sinh, tái tạo thu nhập bao gồm cả các công trình sản xuất, hạ tầng thương mại, văn hóa, tâm linh... tạo điều kiện cho người dân sớm ổn định cuộc sống.
Nguyễn Anh Tuấn
