Trăn trở giải pháp cho mục tiêu đưa Nghệ An trở thành trung tâm KH&CN Bắc Trung Bộ

Sáng 7/8, Tỉnh ủy Nghệ An công bố quyết định thành lập đoàn kiểm tra số 4 về kiểm tra, rà soát, đánh giá thực hiện Nghị quyết số 06-NQ/TU, ngày 14/12/2016 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh và tiến hành kiểm tra tại Sở Khoa học và Công nghệ.

Đoàn kiểm tra số 4 do đồng chí Nguyễn Xuân Sơn - Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh làm trưởng đoàn; đồng chí Nguyễn Thị Thu Hường - Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng ban Tuyên giáo Tỉnh ủy làm phó trưởng đoàn. Ảnh: Mai Hoa

Kinh phí hoạt động KHCN chưa đảm bảo 2% tổng chi ngân sách theo quy định

Đoàn kiểm tra Tỉnh ủy đánh giá, sau hơn 2 năm triển khai Nghị quyết số 06-NQ/TU, nhận thức của các sở, ngành và các địa phương về vai trò khoa học công nghệ (KHCN) đã được nâng lên.

Hoạt động KHCN đã có bước chuyển, hướng vào 6 chương trình trọng điểm và trong mỗi chương trình đó có xác định nội dung ưu tiên cho từng năm, khắc phục tình trạng dàn trải.

Hoạt động KHCN lấy doanh nghiệp làm chủ thể, hiện có 80-90% dự án KHCN do doanh nghiệp chủ trì triển khai. Hoạt động KHCN hướng vào đích và địa chỉ cụ thể với chương trình 100 sản phẩm tác động KHCN.

Đồng chí Nguyễn Thị Thu Hường - Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng ban Tuyên giáo Tỉnh ủy đề nghị Sở Khoa học và Công nghệ làm rõ một số vấn đề quan tâm. Ảnh: Mai Hoa

Hiện tại toàn tỉnh đã có 70 sản phẩm có tác động KHCN ở từng khâu, 46 sản phẩm được tác động toàn diện, từ khâu giống, trồng, chế biến, sở hữu trí tuệ, nhãn mác, tham gia hội chợ.

Hoạt động KHCN cũng được tác động theo chuỗi giá trị và được khởi động với một số sản phẩm cam, bưởi và nay là 30 sản phẩm có truy xuất nguồn gốc. KHCN cũng đã tập trung nghiên cứu, bảo tồn và phát huy các nguồn gen quý hiếm như trà hoa vàng, sâm Puxailaileng, cây mú từn…

Hoạt động KHCN trong lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn cũng tạo ra được một số sản phẩm, trên cơ sở đó để tỉnh đưa ra các chủ trương, nghị quyết như về chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh; giải pháp phát triển du lịch cộng đồng gắn với xóa đói, giảm nghèo ở miền Tây Nghệ An; nghiên cứu chữ Thái, đẩy mạnh phong trào học tiếng Thái…

Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Trần Quốc Thành cho rằng, để Nghệ An trở thành trung tâm khoa học và công nghệ vùng Bắc Trung Bộ cần có 3 yếu tố: Hình thành đội ngũ định hướng, tư vấn KHCN mạnh cho các tỉnh; Hình thành trung tâm khởi nghiệp KHCN; Hình thành trung tâm đào tạo nguồn nhân lực KHCN. Ảnh: Mai Hoa

Đoàn kiểm tra cũng ghi nhận một số khó khăn, hạn chế trong quá trình triển khai thực hiện Nghị quyết số 06-NQ/TU. Nổi lên là trình độ công nghệ của các doanh nghiệp hầu hết ở mức trung bình, dẫn đến chất lượng, khả năng cạnh tranh các sản phẩm trên thị trường chưa cao.

Công tác huy động nguồn lực xã hội trong lĩnh vực KHCN chưa cao; trong khi đó nguồn ngân sách đầu tư cho KHCN hạn chế, chưa đảm bảo 2% tổng nguồn chi ngân sách theo Luật Khoa học và Công nghệ (hiện tại chưa đầy 0.5%).

Tính mất cân đối về đội ngũ KHCN chủ yếu tập trung vào ngành nông nghiệp, giáo dục và thiếu đội ngũ chuyên gia, chuyên sâu về quản lý kinh tế, KHCN dược, công nghệ chế biến, công nghệ sinh học…

Chưa có các yếu tố, giải pháp tốt để Nghệ An trở thành trung tâm khoa học và công nghệ vùng Bắc Trung Bộ.

Đồng chí Nguyễn Xuân Sơn - Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh yêu cầu thông qua kiểm tra để đề ra các giải pháp đưa Nghệ An trở thành trung tâm khoa học và công nghệ vùng Bắc Trung Bộ. Ảnh: Mai Hoa

Hướng tới trung tâm KHCN vùng Bắc Trung Bộ

Phát biểu chỉ đạo tại cuộc kiểm tra, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Nguyễn Xuân Sơn nhấn mạnh, KHCN có vai trò rất quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội và thực tiễn thời gian qua, hoạt động KHCN đã có nhiều nỗ lực với nhiều chỉ tiêu đạt và vượt mà nghị quyết đề ra.

Nổi bật là việc đóng góp của KHCN trong tăng trưởng kinh tế đo bằng chỉ số TFP đã đạt 34,9%/35% so với mục tiêu của nghị quyết đến năm 2020.

Trình độ công nghệ của các doanh nghiệp sản xuất các sản phẩm chủ yếu của tỉnh đạt 15/10-15% so với mục tiêu nghị quyết đến năm 2020.

Sản suất tảo xoắn công nghệ Nhật Bản tại Nghệ An. Ảnh tư liệu

Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy cũng cho rằng, so với yêu cầu phát triển KHCN và yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh thì vẫn đang còn nhiều việc cần phải tiếp tục trăn trở, nghiên cứu để đẩy mạnh. Đặc biệt, Bộ Chính trị đặt ra yêu cầu xây dựng Nghệ An trở thành trung tâm KHCN vùng Bắc Trung Bộ, vì vậy phải đặt ra các yêu cầu, giải pháp để đạt được mục tiêu này.

Đáng quan tâm là tốc độ đổi mới công nghệ trong doanh nghiệp. Phải làm sao các doanh nghiệp trở thành đơn vị triển khai ứng dụng, đổi mới KHCN mạnh mẽ; gắn phát triển nhiều doanh nghiệp KHCN và doanh nghiệp công nghệ cao.

Đẩy mạnh, nhân rộng các mô hình nông nghiệp công nghệ cao, công viên công nghệ thông tin, khu công nghệ cao; đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng KHCN trong các lĩnh vực cấp thiết của tỉnh, ví dụ như quản lý đất đai, xử lý rác thải…

Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy yêu cầu Sở Khoa học và Công nghệ quan tâm xây dựng đội ngũ làm khoa học; nghiên cứu, đổi mới cơ chế quản lý KHCN phù hợp với cơ chế thị trường nhằm tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc đang đặt ra, thúc đẩy KHCN của tỉnh phát triển.