Trung Quốc gia tăng 'sức mạnh mềm' tới Trung Đông & Mỹ Latin

Từ việc hòa giải mâu thuẫn ở Trung Đông

Vào ngày 10 tháng 3, Iran và Ả-rập Xê-út tuyên bố khôi phục quan hệ ngoại giao sau khoảng 4 ngày đàm phán giữa các nhà ngoại giao hàng đầu của hai nước tại Bắc Kinh. Trung Quốc thông báo Ả-rập Xê-út và Iran đã đạt được thỏa thuận, bao gồm việc đồng ý khôi phục quan hệ ngoại giao giữa hai bên, mở lại đại sứ quán và văn phòng đại diện của hai nước trong vòng tối đa 2 tháng, cũng như tăng cường quan hệ song phương. Bên cạnh đó, cả Trung Quốc và Iran - Ả-rập Xê-út đều bày tỏ sẵn sàng nỗ lực hết sức để củng cố hòa bình và an ninh quốc tế và khu vực.

Từ trái sang: Cố vấn an ninh quốc gia Saudi Arabia Musaad bin Mohammed al-Aiban, Chủ nhiệm Văn phòng Ủy ban Công tác đối ngoại Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc Vương Nghị và Thư ký Hội đồng An ninh Quốc gia Tối cao Iran Ali Shamkhani. Ảnh: Reuters

Chúng ta biết rằng, giữa Ả-rập Xê-út và Iran có những mâu thuẫn trong lịch sử về sắc tộc, giáo phái, đặc biệt là sự tranh giành quyền lực lãnh đạo khu vực. Hai bên không chỉ đối đầu với nhau mà còn tham gia vào các cuộc chiến tranh ủy nhiệm hoặc cạnh tranh phức tạp xung quanh các nước láng giếng như Yemen, Syria, Iraq, Lebanon, Bahrain ... Vì vậy, việc Iran và Ả-rập Xê-út nối lại giao lưu ngoại giao sau hơn 7 năm đứt gãy quan hệ ngoại giao chắc chắn sẽ làm dịu đi những mâu thuẫn và cạnh tranh giữa hai bên, từ đó mang lại những chuyển biến mới cho an ninh của vùng Vịnh cũng như toàn bộ khu vực Trung Đông.

Iran và Ả-rập Xê-út đều là những nước có vị thế lớn tại khu vực Trung Đông, và khu vực này xưa nay vốn là phạm vi chịu ảnh hưởng từ Mỹ. Lần này, tại Bắc Kinh, dưới sự trung gian của Trung Quốc, hai bên đã hòa giải ân oán lịch sử, để bắt tay giảng hòa, cuối cùng đi đến quyết định nối lại quan hệ ngoại giao. Đây chắc chắn là điều thu hút sự chú ý của thế giới, cũng như tạo cho Trung Quốc một thắng lợi lớn về mặt ngoại giao. Từ đây, vai trò và ảnh hưởng của Trung Quốc ở Trung Đông ngày càng được củng cố và phát triển.

...tới việc hợp tác với Brazil sử dụng đồng Nhân dân tệ

Ngày 29/3, Chính phủ Brazil cho biết, họ đã đạt được thỏa thuận với Trung Quốc về việc không sử dụng đồng Đô la Mỹ làm tiền tệ trung gian nữa mà sử dụng đồng tiền của chính mình để thanh toán thương mại, đồng thời Brazil sẽ thành lập một phòng thanh toán bù trừ bằng đồng Nhân dân tệ nhằm hỗ trợ các công ty từ hai nước giải quyết các giao dịch và cho vay bằng đồng Nhân dân tệ.

Như vậy, bên cạnh việc nâng cao hình ảnh quốc tế trong việc thúc đẩy hòa bình thế giới, thì Trung Quốc cũng đang cố gắng thách thức trật tự quốc tế do Hoa Kỳ thiết lập, mà một trong số đó là giảm sự phụ thuộc vào đồng USD và sử dụng đồng Nhân dân tệ cho các sáng kiến ​​​​thương mại và quan hệ quốc tế.

Trung Quốc và Brazil có thể tiến hành thương mại quy mô lớn trực tiếp mà không bị ảnh hưởng bởi sự biến động của đồng Đô la Mỹ. Ảnh: Google

Trung Quốc và Brazil có thể tiến hành thương mại quy mô lớn trực tiếp mà không bị ảnh hưởng bởi sự biến động của đồng Đô la Mỹ.

Brazil là quốc gia có nền kinh tế mạnh nhất Mỹ Latin. Hiện nay, Brazil là nước nhận đầu tư lớn nhất từ Trung Quốc chủ yếu ở lĩnh vực đường dây tải điện cao thế và thăm dò dầu khí. Bên cạnh đó, kim ngạch thương mại song phương giữa Trung Quốc và Brazil sẽ đạt 171,49 tỷ USD vào năm 2022, tăng 4,9% so với cùng kỳ năm ngoái. Xưa nay hai nước đã hình thành mô hình giao dịch bằng đồng USD. Chế độ giao dịch này là một yếu tố bên ngoài không thể kiểm soát đối với cả hai nước. Đặc biệt, trong giai đoạn gần đây, khi đồng USD liên tục tăng giá khiến doanh thu xuất khẩu của Brazil bị ảnh hưởng tương đối tiêu cực.

Nắm bắt được tình hình đó, Trung Quốc đã cố gắng giảm bớt ảnh hưởng của Mỹ trong chính trị và kinh tế toàn cầu và giảm sự phụ thuộc vào đồng USD. Đây được cho là phương cách hữu hiệu để tránh các biện pháp trừng phạt chung của các nước phương Tây, đồng thời, nâng cao vị thế của đồng Nhân dân tệ trong các hợp đồng thương mại. Như vậy, với việc bắt tay được với nền kinh tế lớn nhất Nam Mỹ vừa qua đã thúc đẩy tiến trình quốc tế hóa Nhân dân tệ.

Với cách làm này của Trung Quốc, các giao dịch bằng nội tệ đã dần trở thành “trend” và được nhiều quốc gia đang cân nhắc việc lựa chọn các loại tiền tệ (nào đó) ngoài đồng USD theo nhu cầu và sự phát triển của chính họ. Đồng thời, nó cũng cho thấy ở một mức độ nhất định rằng, ảnh hưởng và sự chấp nhận của Nhân dân tệ trên bình diện quốc tế đang được gia tăng. Việc này thực sự có lợi cho việc giảm tác động của biến động tài chính, mang lại môi trường thương mại ổn định và kỳ vọng của thị trường cho cả hai bên.

Nguồn cơn của mọi sự hợp tác

Một câu hỏi được đặt ra là, tại sao những nước vốn gần Mỹ, thân Mỹ lại chọn Trung Quốc làm trung gian hòa giải ngoại giao cũng như hợp tác kinh tế? Đầu tiên, cuộc chiến giữa Nga và Ukraine đã ngày càng lộ rõ sự bá quyền của Mỹ mà việc trừng phạt kinh tế đối với Nga là minh chứng điển hình nhất. Nhiều quốc gia dù không lên tiếng nhưng vẫn thấy rõ ràng Mỹ hoàn toàn không tôn trọng luật pháp quốc tế và sự liêm chính.

Bên cạnh đó, sự xung đột năng lượng giữa Ả-rập Xê-út và các nước phương Tây ngày càng sâu sắc. Kể từ khi xảy ra chiến sự Nga - Ukraine, các nước phương Tây đã nối gót Mỹ áp đặt nhiều đợt trừng phạt đối với Nga khiến cho ngành năng lượng Nga bị ảnh hưởng nghiêm trọng khiến giá dầu biến động theo chiều hướng tiêu cực trên toàn thế giới. Để giải quyết tình trạng trên, các nước phương Tây đã kêu gọi các thành viên của tổ chức OPEC+ tăng sản lượng khai thác dầu nhằm đạt mục tiêu kiểm soát giá dầu toàn cầu. Tuy nhiên, các quốc gia thành viên mà đại diện là Ả-rập Xê-út đã từ chối tăng sản lượng khai thác dầu với lý do bảo vệ lợi ích của mình, bất chấp việc Mỹ liên tục gây áp lực. Qua những sự việc như vậy, nhiều quốc gia đã tỏ rõ sự thất vọng với Mỹ và ngày càng nghi ngờ về vai trò của Mỹ. Chính vì vậy mà họ muốn tìm đến những “cực” khác để trung hòa những vấn đề căng thẳng trong khu vực và trên thế giới.

Như vậy, từ góc độ gia tăng sức mạnh mềm ở phạm vi toàn thế giới trên 2 phương diện ngoại giao và kinh tế trong thời gian gần đây, Trung Quốc đã làm rất tốt việc hòa giải tranh chấp quốc tế thông qua tham vấn và đối thoại, đồng thời tăng tỷ lệ đồng Nhân dân tệ trong giao dịch thương mại ở thị trường quốc tế. Nhờ nắm thế chủ động ở cả ngoại giao và kinh tế mà Trung Quốc ngày càng khẳng định được vị thế “cường quốc có trách nhiệm” của mình, cũng như chủ động được việc tìm kiếm nguồn năng lượng vững bền trong phát triển kinh tế. Đây có lẽ là một bài học không riêng ở bất kỳ một quốc gia nào./.