Remember the time of eradicating opium poppy in Huoi Poc
(Baonghean) - Cách đây chừng 15 năm, Kỳ Sơn được xem là “thủ phủ” của cây thuốc phiện. Cây thuốc phiện (cây anh túc) là một “đặc sản” của đồng bào Mông, được trồng, chăm sóc, chiết xuất thu hoạch như trồng lúa rẫy. Có lúc cao điểm diện tích lên đến hàng ngàn ha, vào mùa rộ hoa anh túc nở khắp các xã, bản. Nhờ có chương trình hỗ trợ của Liên hợp quốc nên Kỳ Sơn cơ bản đã xoá được loại cây chết người này và thay thế chuyển đổi những cây trồng hợp lý khác.
Tháng 1-2006, lúc này tôi đã là PV Báo Nghệ An đươc 6 năm và “may mắn” được gia nhập đoàn xoá nhổ tái trồng cây thuốc phiện ở Kỳ Sơn. Gọi may mắn bởi cũng đến 5 năm rồi, Kỳ Sơn mới có hiện tượng tái trồng loại cây này. Biết được cơ hội hiếm gặp, tôi đề xuất với đồng chí Bùi Trầm, lúc đó là Phó Chủ tịch UBND huyện, Trưởng đoàn xoá nhổ cây thuốc phiện ghi tên vào danh sách đoàn. Có chút do dự, ái ngại bởi sự khó khăn, phức tạp nhưng trước sự quyết tâm của tôi, anh đã đồng ý.
Kế hoạch xoá nhổ cây thuốc phiện cũng giống như một “trận đánh”. Ban chỉ đạo đã hội ý chuẩn bị các phương án và lực lượng khá thận trọng. Mỗi thành viên trong đoàn đều được trang bị giày chống trơn chuyên dụng có gai, đèn pin, lương khô, nước uống, gậy chống… Đúng 10 giờ sáng, cả đoàn tập trung lực lượng tại trụ sở xã Na Loi để tiến quân lên bản Huồi Pốc (xã Nậm Cắn). Đi đầu là các chiến sỹ biên phòng, có sự yểm trợ của công an, phía sau là các đồng chí trong Ban chỉ huy quân sự huyện chặn hậu để cùng hỗ trợ. “Biên chế” của đoàn khoảng 30 người gồm ban chỉ đạo huyện, ban chỉ đạo xã, một số thầy cô của trường THCS, tiểu học xã Na Loi và cả y bác sỹ trạm y tế xã.
Hiện trường rẫy thuốc phiện.
The working group crossed the forest, crossed the stream, and took a shortcut to go up. According to the experience of some members of the group, to avoid bad situations that could happen, the group did not follow the trail but took a shortcut, because going on the trail is very easy to encounter unexpected events because the replanting households have prepared a "protection" plan. Because I was excited to see the poppy right on the field, I also tried my best to stick with the group to keep up. During the nearly 4-hour journey, we did not know how many mountain slopes we had to cross, there were sections of steep rocks that required us to use our hands to hold on to the forest vines to climb up. In the middle of winter, at an altitude of about 600m-700m above sea level, each member's sweat poured out in streams, soaking their shirts. If you have never gone to eradicate opium poppies, hearing about it is just a story, now participating directly, I have realized that the "three best" is not wrong, the highest, farthest, and most difficult places are where opium poppies are grown.
The whole group was just holding on to the tree branches with their feet and hands, looking up and stretching to get through the steep rocky gorge, some places up to 60 degrees, the feet of the person in front were placed on the heads of the person behind, when a member of the group in front shouted: The opium plantation is here! Immediately, the working group deployed the border guards, military, and police forces, divided into 3 survey teams, searched around the plantation and found it safe, blocked off suspicious locations, then the remaining members were allowed to uproot. Having never seen a poppy plant with my own eyes, I was curious, quickly pulled up a few big plants, the flower buds had sprouted the size of peanuts and brought them up to observe. The poppy plant is very similar to the chrysanthemum plant in the lowlands, with serrated leaves, lush green, and clustered roots. Picking a young leaf and putting it in my mouth, it felt sweet and bitter.
Rẫy tái trồng này nằm trên phần đất của bản Huồi Pốc, xã Nậm Cắn, vùng đất giáp ranh giữa 2 xã Na Loi và Nậm Cắn. Về mặt địa giới rất khó phân định diện tích tái trồng thuốc phiện hơn 1.000 m2 này thuộc xã nào, mặt khác rẫy thuốc phiện nằm lọt giữa một thung lũng rất kín đáo khó phát hiện. Việc phát hiện ra rẫy thuốc phiện do người dân trong xã mất bò đi tìm mới thấy nên về báo với xã.
The author on the opium plantation
To quickly complete the eradication of the entire opium poppy area before sunset, the whole group resolutely used their hands to pull out the large plants, and used sticks to crush the small plants. The sun had set halfway down the hill, and the group's work had basically just finished. The lush opium poppy plantation was now nothing more than a desolate wasteland. At night in the center of Na Loi commune, under the flickering light from a small hydroelectric generator, during dinner, an unforgettable dish of boiled poppy was prepared. The pungent smell and sweet taste of the vegetable, few would have guessed that it was the alluring green color and sweetness through many stages of processing that had sown so much "white death" that this afternoon the whole working group had overcome difficulties to contribute to eradicating it completely.
Hong Son
