Bài 3: Cuối thời Âu Lạc và khởi nghĩa Mai Thúc Loan

(Baonghean) -Cette période a profondément marqué l'histoire du pays, témoignant de l'esprit indomptable et de la résilience de notre peuple face à la domination féodale du Nord pendant plus de mille ans. Les vestiges historiques et culturels de cette période ont contribué à immortaliser cette empreinte.

Des sédiments du temple de Cuong

En 257 av. J.-C., Thuc Phan, chef du peuple Au Viet au nord de Van Lang, vainquit le 18e roi Hung du peuple Lac Viet, intégra Van Lang à son territoire et devint le pays Au Lac. Il se proclama An Duong Vuong et établit sa capitale à Co Loa (Dong Anh - Hanoï). En 179 av. J.-C., Trieu Da mena son armée pour envahir notre pays. Selon la légende, après de nombreuses attaques infructueuses, Trieu Da dut faire la paix et complota pour marier la fille d'An Duong Vuong, My Chau, à son fils, Trong Thuy. L'objectif était de laisser Trong Thuy vivre avec lui et de trouver un moyen de voler « l'arbalète magique », vainquant ainsi l'armée Au Lac. La légende se termina sur la montagne Mo Da, commune de Cao Xa, préfecture de Dien Chau (aujourd'hui commune de Dien An, district de Dien Chau).

La dynastie Thuc s'est établie à Co Loa et s'est achevée à Nghe An de 275 à 208 av. J.-C. Malgré son échec, Thuc An Duong Vuong a étendu son territoire, promu sa volonté d'indépendance, son esprit héroïque et son talent stratégique pour vaincre l'armée Qin, ce qui lui a valu le respect du peuple. En souvenir de ses contributions, l'un des rois de notre pays aux premiers jours de sa fondation, outre son temple de Co Loa, on le vénère également au temple de Cuong, situé à mi-hauteur du mont Mo Da, une montagne de la chaîne de Dai Hai, dernière chaîne d'une branche de la chaîne de Truong Son.

Temple du roi An Duong Vuong

Le temple de Cuong est un vestige historique classé par l'État et un lieu célèbre que quiconque l'a visité aura du mal à oublier grâce à l'harmonie de son architecture et de son paysage naturel. Les constructions, massives et solides, dégagent une beauté douce et sacrée grâce à leurs détails décoratifs délicatement sculptés. Les montagnes de la chaîne de Dai Hai et les rochers sont tous couverts de légendes sur Thuc An Duong Vuong. Le rocher en forme d'échiquier est l'endroit où Thuc An Duong Vuong s'est assis et a joué aux échecs avec le dieu Kim Quy, venu de la mer. On trouve également les monts Kiem et Dau Can dans la commune de Nghi Thiet (Nghi Loc), Mua (montagne Mu) dans la commune de Dien Phu, Ma Yen (Yen Ngua) dans la commune de Dien Tho (Dien Chau)… chaque montagne porte le nom d'un objet présent sur le corps de Thuc An Duong Vuong. Non loin du temple de Cuong, se trouve un petit temple dédié au culte de la princesse My Chau. À Nghe An, on trouve également d'autres vestiges liés à Thuc An Duong Vuong, comme la relique de la Pagode du Dragon à Quy Chau, qui serait le lieu de culte du fils de Thuc An Duong Vuong. On trouve également le temple de la famille Cao et la maison communale de Xuan Ai à Dien Tho.

Avant la Révolution d'août 1945, chaque année au temple de Cuong se déroulait une grande cérémonie appelée « Internationale » le 15e jour du deuxième mois lunaire, au lieu d'une fête comme à Co Loa. Durant les années de résistance, le temple fut détruit et endommagé, limitant ainsi de nombreuses activités rituelles.

Au tombeau du roi Mai

Après la conquête d'Au Lac, Trieu Da divisa notre pays en deux districts. Durant la longue nuit de domination chinoise, le peuple souffrit beaucoup. De nombreux soulèvements éclatèrent durant cette période. Au début du VIIIe siècle, un grand soulèvement éclata dans le pays de Hoan Chau (aujourd'hui Nghe An) : le soulèvement de Mai Thuc Loan.

Lễ hội Vua Mai được tổ chức vào tháng Giêng hàng năm.

Mai Thúc Loan sinh ra ở xóm Ngọc Trừng, gần rú Dẻ (huyện Nam Đàn). Hiều rõ nỗi khổ nhục của người dân mất nước và căm ghét quân cướp nước, ông đã vận động nhân dân đứng lên khỏi nghĩa chống lại nhà Đường, vào tháng 4 năm Quý Sửu 713. Năm 722, thất bại trước cuộc vây đánh ồ ạt, bất ngờ của tướng nhà Đường Dương Tư Húc, Mai Thúc Loan bị thương nặng và qua đời tại núi Đụn Sơn kết thúc 10 năm khởi nghĩa. Đây là cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất cho tinh thần yêu nước của nhân dân xứ Nghệ. Sau cuộc khởi nghĩa này, nhà Đường đã phải bỏ lệ tiến cống nạp và thay đổi một số chính sách cai trị dân ta.

Khi Mai Thúc Loan mất, nhân dân đã xây mộ tại núi Đụn Sơn, hậu cứ của nghĩa quân và là nơi ông trút hơi thở cuối cùng (nay thuộc xã Vân Diên) huyện Nam Đàn. Đền Vua Mai lúc mới xây chỉ là ngôi đền nhỏ, kiến trúc đơn giản, đến năm Minh Mệnh thứ 2 (1812) mới được xây to đẹp, uy nghi. Hiện nay, qua nhiều lần trùng tu, tôn tao, dẫu chưa được uy nghi, bề thế như xưa nhưng những gì hiện có ở đền đã thể hiện lòng biết ơn, sự ngưỡng vọng của hậu thế đối với Mai Thúc Loan.

Từ đền thờ Vua Mai, du khách theo đê 42 hoặc du thuyền theo tả ngạn sông Lam khoảng 3km về phía Tây là đến khu mộ Vua Mai nằm giữa một thung lũng hẹp, dưới chân núi Đụn Sơn. Theo huyền sử, đây là nơi lưu giữ hài cốt của Vua Mai và con trai ông, Mai Thúc Huy. Trải qua chiến tranh, từ năm 1997, và đặc biệt là những năm gần đây khu mộ Vua Mai được trùng tu, tôn tạo lại công phu, bề thế tương xứng với tên tuổi và vị thế của người anh hùng dân tộc.

Có một điều khá thú vị là nằm rải rác xung quanh đền Vua Mai, trong vòng bán kính chưa đầy 4km, có khá nhiều di tích, địa danh đã từng gắn liền với tên tuổi, công tích của Vua Mai, tạo thành một quần thể di tích độc đáo, có nhiều lợi thế về mặt khai thác tiềm năng du lịch như của ông, mộ thân mẫu Vua Mai nằm trên núi Giẻ (xã Nam Thái), đền Nậm Sơn thượng tướng - nơi thờ vị tướng trong tứ trụ triều đình của Vua Mai (xã Vân Diên), Ngọc Đại Sơn - nơi đóng quân của bộ chỉ huy thống lĩnh toàn bộ các đạo quân thủy bộ của nghĩa quân Vua Mai (xã Vân Diên), Núi Voi - nơi quân Đường đóng đại bản doanh và tổ chức các đợt tấn công vào thành Vạn An (xã Nam Tân). Hiện nay các di tích này đã được huyện Nam Đàn bảo tồn, gìn giữ để phát huy.

Thanh Thủy - Thanh Lê