Le général Cuong prédit le scénario de guerre commerciale entre les États-Unis et la Chine et son impact sur le Vietnam

PV:Thưa Thiếu tướng, ông có thể cho biết quá trình mâu thuẫn xung đột giữa Mỹ và Trung Quốc trong thời gian Tổng thống Donald Trump cầm quyền?

Général de division Le Van Cuong :Vấn đề này bắt đầu gần 2 năm trong cuộc tranh cử Tổng thống 2016, ứng cử viên Donald Trump đã nhiều lần phê phán Trung Quốc. Ông cho rằng, Trung Quốc là đối thủ cạnh tranh chiến lược của Mỹ khi sử dụng thủ đoạn kinh tế mang tính cướp đoạt để đe dọa láng giềng và quân sự hóa khu vực Biển Đông. Thông qua thủ đoạn cạnh tranh không lành mạnh như định giá đồng nhân dân tệ thấp nhằm phục vụ cho việc xuất khẩu hàng hóa của Trung Quốc sang Mỹ, thế giới. Bên cạnh đó, Trung Quốc bán phá giá hàng hóa và ép buộc các doanh nghiệp Mỹ làm ăn tại Trung Quốc phải chuyển giao toàn bộ hoặc một phần bí quyết công nghệ cho các đối tác Trung Quốc.

Theo ứng cử viên Donald Trump, những thủ đoạn này của Trung Quốc mỗi năm cướp công ăn việc làm của hàng trăm người Mỹ và làm cho Mỹ thiệt hại khoảng 100 tỷ USD/năm. Thậm chí trong quá trình tranh cử, ông Donald Trump còn nói Trung Quốc là kẻ thù của Mỹ, nếu như trúng cử Tổng thống sẽ đánh thuế 45% hàng hóa Trung Quốc vào Mỹ.

Có thể nói riêng về vấn đề kinh tế, Tổng thống Donald Trump là một nhà kinh doanh bất động sản và hơn hẳn những người tiền nhiệm như Tổng thống Obama, George Bush… bởi những người này chưa phát hiện ra được bất cập trong thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc. Chính Tổng thống Donald Trump đã nhìn sâu và nhận ra sự mất cân bằng thương mại trong mối quan hệ Mỹ - Trung. Tôi cho rằng phát hiện của Tổng thống Donald Trump trong vấn đề này rất đáng nể trọng và đúng đắn.

Sau khi lên cầm quyền làm Tổng thống từ đầu năm 2017, với phương châm nước Mỹ là trên hết và quan điểm khôi phục lại sự vĩ đại của Mỹ, Tổng thống Donald Trump quyết tâm giải quyết những mối bất cập về kinh tế đối với Hoa Kỳ và các nước khác. Donald Trump luôn ưu tiên quan hệ song phương và không vừa lòng với quan hệ đa phương vì ông cho rằng quan hệ đa phương gây thiệt hại cho nước Mỹ. Đơn cử như sau 2 ngày làm Tổng thống, Donald Trump rút khỏi Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương TPP, rút khỏi Hiệp định đầu tư và thương mại với Châu Âu; xét lại Hiệp định tự do thương mại Bắc Mỹ…

14 tháng trên cương vị Tổng thống Mỹ, ông Trump tiếp tục thực hiện cam kết triển khai các biện pháp mạnh tay đối với các hoạt động thương mại của Trung Quốc mà ông “dán nhãn” là không công bằng.

Đặc biệt, Trump kiên quyết đánh thuế cao các mặt hàng của các nước khác vào Mỹ như tạm thời đánh thuế pin năng lượng mặt trời và đánh thuế cao máy giặt cỡ lớn của Trung Quốc đầu năm 2018. Bên cạnh đó, chính quyền Donald Trump công bố kết quả điều tra theo điều 232 của đạo luật mở rộng thương mại năm 1962. Theo đạo luật này, cơ quan Hoa Kỳ quyết định đánh thuế 25% đối với thép, 10% đối với nhôm nhập khẩu Hoa Kỳ. Riêng đối với Trung Quốc, ngày 23/3 chính quyền Donald Trump đã thông báo kết quả điều tra theo điều 301 của đạo luật thương mại 1974. Báo cáo này nói rõ hàng hóa Trung Quốc vào Mỹ phải tăng thuế, Hoa Kỳ sẽ hạn chế việc mua bán sát nhập các doanh nghiệp Trung Quốc tại Mỹ.

Cuộc đối đầu giữa Mỹ và Trung Quốc. Ảnh: Internet

Nhiều nguồn tin cho rằng ngày 23/3/2018 chính là "phát súng" đầu tiên "khai hỏa" chiến tranh thương mại Mỹ - Trung đối với việc chính quyền Donald Trump công bố kế hoạch áp thuế mới đối với các hàng hóa nhập khẩu trị giá lên tới 60 tỷ USD từ Trung Quốc và các biện pháp hạn chế khác đối với Bắc Kinh.

Vào ngày 6/7/2018, Mỹ áp thuế 25% lên 800 mặt hàng có tổng kim ngạch 34 tỷ USD từ Trung Quốc nhập khẩu vào Mỹ mỗi năm. Phần 16 tỷ USD còn lại trong kế hoạch đánh thuế 50 tỷ USD hàng hóa này sẽ được triển khai sau 2 tuần.

Ngay lập tức, Bắc Kinh tuyên bố áp thuế tương tự lên 545 mặt hàng nhập khẩu từ Mỹ, bao gồm các mặt hàng nông sản, xe cộ và hải sản. Tổng giá trị nhập khẩu các mặt hàng này nhập từ Mỹ vào Trung Quốc hàng năm cũng là 34 tỷ USD

Theo quan điểm của tôi đây chưa hẳn là cuộc chiến tranh thương mại mà đây chỉ mới là khúc nhạc dạo đầu giữa Mỹ - Trung, chứ chưa phải chính thức.

PV:Thưa Thiếu tướng, mục tiêu thực sự của chính quyền Donal Trump áp thuế và "khai hỏa" thương mại Trung Quốc là gì?

Général de division Le Van Cuong :Theo tôi, mục tiêu chính quyền Donald Trump áp thuế hàng hóa Trung Quốc có 2 loại mục tiêu, đó chính là mục tiêu trực tiếp hướng vào Trung Quốc và mục tiêu nội bộ nước Mỹ.

Pour la Chine, l’imposition de droits de douane sur les marchandises par les États-Unis a trois objectifs :

Le premier,Réduire le déficit commercial de la Chine avec les États-Unis. En 2017, le déficit commercial des États-Unis avec la Chine a atteint environ 375 milliards de dollars. M. Trump a également demandé à la Chine de réduire son excédent commercial avec les États-Unis de 100 milliards de dollars en 2018 ; d'augmenter ses importations d'énergie américaine, comme le gaz naturel liquéfié ; de réduire ses contrats d'achat avec l'Iran et l'Irak, afin de privilégier les importations de gaz naturel liquéfié.

On peut voir à travers cela qu’il s’agit d’une demande adressée à la Chine de réduire son excédent commercial avec les États-Unis par tous les moyens, en particulier en réduisant de 100 milliards de dollars de marchandises pour équilibrer les échanges commerciaux entre les États-Unis et la Chine.

LundiL'administration Donald Trump a critiqué la Chine pour avoir favorisé les entreprises nationales et discriminé les entreprises étrangères, notamment américaines. De plus, la Chine a instauré des réglementations strictes qui entravent les activités des entreprises américaines. Par conséquent, les États-Unis exigent de la Chine qu'elle ouvre son marché et ne force pas les entreprises américaines implantées en Chine à transférer tout ou partie de leur savoir-faire technologique à des partenaires chinois.

MardiWashington vise également « Made in China 2025 », un programme du gouvernement chinois visant à remplacer les produits importés dans dix secteurs stratégiques par des produits nationaux. L'objectif principal de « Made in China 2025 » est de rendre l'industrie continentale « autosuffisante », avec des plans spécifiques tels que l'autosuffisance de 70 % en matières premières et accessoires de base pour des secteurs tels que la fabrication d'équipements aéronautiques et de télécommunications.

En conséquence, les investissements supérieurs de la Chine dépasseront ceux des États-Unis, de sorte que M. Trump est plus préoccupé par les avancées technologiques de la Chine dans un avenir proche que par le déséquilibre commercial entre les deux pays en ralentissant la mise en œuvre du « Made in China 2025 ».

Je pense que c’est le principal objectif des États-Unis lorsqu’ils imposent des droits de douane à la Chine.

Sur le plan interne aux États-Unis, on peut dire qu'en 16 mois de mandat, l'administration Donald Trump a mis en œuvre de nombreuses politiques intérieures et extérieures qui ont sapé la confiance de la population. Il est donc risqué d'obtenir une majorité écrasante au Sénat et à la Chambre des représentants lors des élections de mi-novembre. Par conséquent, outre l'imposition de droits de douane sur les produits chinois, l'administration Donald Trump souhaite démontrer sa capacité à tenir ses promesses afin de rallier le soutien des électeurs qui ont voté pour lui, notamment lors des élections de mi-mandat prévues à la fin de l'année. Parallèlement, elle permettra au Parti républicain, lors des élections de cette législature, de conserver la majorité au Sénat et à la Chambre des représentants.

PV:Cher général de division,,Pouvez-vous nous dire quelle a été et quelle sera probablement la réponse de la Chine ?

Général de division Le Van Cuong :Nous savons déjà qu'immédiatement après que les États-Unis ont instauré une taxe sur 34 milliards de dollars d'importations chinoises chaque année, la Chine a également annoncé publiquement une augmentation du prix des marchandises américaines importées en Chine d'une valeur équivalente à 34 milliards de dollars. En conséquence, à la fin du mois, elle augmentera de 16 milliards de dollars pour égaler celle des États-Unis. Cette réponse peut être considérée comme totalement publique, transparente et proportionnée.

Les secteurs chinois taxés comprennent l'aérospatiale, les technologies de l'information et de la communication, la robotique et les machines. Sur la photo : Un bras robotisé sur une chaîne de montage à Wuhan, en Chine. Photo : Reuters

Un tel scénario entraînerait les scénarios suivants :

Le premierLa Chine a continué à négocier, chaque partie a fait un pas en arrière pour faire des concessions et des compromis.

LundiLes États-Unis incitent l’UE, le Japon et l’Inde à coopérer pour se concentrer sur la confrontation avec la Chine, forçant cette dernière à ouvrir son marché et à mettre en œuvre strictement ses engagements envers l’OMC.

MardiSi elle subit des pressions, la Chine pourrait être retirée de l’OMC et un nouveau marché commercial pourrait être créé.

MercrediLa confrontation sino-américaine continue de s’intensifier et d’impacter le marché boursier mondial, entraînant le monde entier dans une nouvelle spirale.

JeudiLes États-Unis continuent de punir résolument à plus grande échelle et de forcer la Chine à faire des concessions partielles, répondant ainsi aux exigences américaines.

PV:Pouvez-vous nous dire comment cette guerre commerciale affecte le Vietnam ?

Général de division Le Van Cuong :Tout d'abord, cette guerre commerciale a un impact mondial. Puisqu'il s'agit des deux plus grandes économies mondiales, elle aura certainement un impact sur l'économie mondiale, en fonction du degré de confrontation entre les États-Unis et la Chine. Or, jusqu'à présent, la confrontation commerciale entre les États-Unis et la Chine n'a pas eu d'impact majeur sur le monde.

Comme beaucoup d'autres pays, le Vietnam bénéficie directement de cette guerre commerciale. Lorsque la porte d'entrée des produits chinois aux États-Unis se fermera progressivement avec une taxe à l'importation pouvant atteindre 25 %, le pays pourra exploiter les opportunités du marché américain pour des produits d'exportation similaires. Cependant, les États-Unis et la Chine étant également ses deux principaux marchés d'exportation, la Chine étant son principal marché d'importation, les tensions commerciales entre les deux grandes économies affecteront certainement le Vietnam.

Dans cette guerre, le Vietnam continue de tirer profit des tensions entre les États-Unis, le Japon et l'Union européenne face à la Chine. Ces derniers se tourneront alors vers d'autres marchés, comme l'ASEAN. Le Vietnam aura ainsi l'opportunité de s'intéresser aux investissements, aux échanges commerciaux, à la science et à la technologie. En bref, la guerre commerciale entre les États-Unis et la Chine représente à la fois une opportunité et un défi pour le Vietnam.

PV:Merci, Général !