Sau hơn 5 năm đi vào đầu tư và xây dựng, Dự án Khu Công nghiệp, Đô thị và Dịch vụ VSIP Nghệ An với tổng diện tích 750 ha tại huyện Hưng Nguyên đã dần trở thành khu công nghiệp kiểu mẫu với hạ tầng được đầu tư khang trang, hiện đại, chuẩn mực, đồng thời thu hút được nhiều dự án, nhà đầu tư nước ngoài lớn vào đầu tư, phát triển sản xuất.
Dự án do Singapore đầu tư, đồng thời, cũng là dự án thu hút đầu tư trọng điểm trên địa bàn tỉnh trong những năm vừa qua. Mặc dù vậy, đến thời điểm này, việc giải phóng mặt bằng để bàn giao cho chủ đầu tư tại một số vị trí quy hoạch đang gặp khó khăn do người dân địa phương phản đối. Điều này đòi hỏi chính quyền địa phương các cấp cũng như các sở, ban, ngành liên quan cần phải quyết liệt hơn nữa trong công tác giải phóng mặt bằng, đảm bảo bàn giao mặt bằng đúng tiến độ cho chủ đầu tư để triển khai, thi công các dự án.
Tại phạm vi quy hoạch giai đoạn 1B, Khu công nghiệp và Khu đô thị trên địa phận xóm Phúc Long (xã Hưng Tây) có diện tích 52,65 ha, với 330 hộ bị ảnh hưởng, tuy nhiên, đến nay, còn 17 hộ vẫn chưa nhận tiền bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng. Điều này khiến cho tiến độ chung của dự án bị ảnh hưởng, đồng thời, khiến nguy cơ bị bỏ lỡ các nhà đầu tư có tiềm năng ngày càng tăng cao.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, ngày 17/2/2023, UBND huyện Hưng Nguyên đã có Quyết định số 174/QĐ-UBND về việc phê duyệt phương án chi tiết bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện Dự án Xây dựng Khu Công nghiệp, Đô thị và Dịch vụ VSIP Nghệ An (Khu công nghiệp, giai đoạn 1B), tại xóm Phúc Long. Theo quyết định này, tổng diện tích đất thu hồi là 21.105,2m2, với tổng kinh phí hơn 3,8 tỷ đồng và tổng cộng có 17 hộ có đất tại khu vực này.
Sau khi có quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư cũng như quyết định phê duyệt phương án chi tiết bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng tại đây, Hội đồng Giải phóng mặt bằng huyện Hưng Nguyên và UBND xã Hưng Tây, Ban Cán sự xóm Phúc Long cũng đã nhiều lần tổ chức tuyên truyền, giải thích về chế độ, chính sách cho người dân, đến từng hộ gia đình vận động để tạo sự đồng thuận, nhưng 17 hộ gia đình vẫn không đồng tình, tiếp tục có kiến nghị không có căn cứ thực hiện.
Phía UBND huyện Hưng Nguyên cũng đã có nhiều văn bản trả lời, cũng như trả lời trực tiếp tại các buổi đối thoại, nhưng người dân vẫn không đồng tình. Cụ thể, trong buổi đối thoại ngày 22/3/2023, tại Nhà Văn hoá xóm Phúc Long, ông Phan Văn Bình và đại diện các hộ gia đình, cá nhân đã kiến nghị: lập hồ sơ bồi thường đất nông nghiệp với mức giá là 285.000 đồng/m2 theo Nghị quyết số 22/2020/NQ-HĐND ngày 13/12/2020 của Hội đồng nhân dân tỉnh liên quan đến điều chỉnh bảng giá đất trên địa bàn tỉnh Nghệ An giai đoạn từ 1/1/2020 đến 31/12/2024; hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp 5 lần.
Tuy nhiên, sau khi kiểm tra, rà soát hồ sơ, đối chiếu với các quy định của pháp luật, UBND huyện Hưng Nguyên đã trả lời rằng, việc đề nghị lập hồ sơ bồi thường đất nông nghiệp với mức giá là 285.000 đồng/m2 là không có cơ sở, không đúng quy định của pháp luật, bởi vì mức giá này được HĐND tỉnh Nghệ An xác định tiền thuê đất trong khu công nghiệp thuộc Khu Kinh tế Đông Nam, không phải là giá đất nông nghiệp để tính bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất.
Bên cạnh đó, Dự án Xây dựng Khu Công nghiệp, Đô thị và Dịch vụ VSIP Nghệ An được chấp thuận chủ trương đầu tư từ năm 2015, là dự án thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất quy định tại Điều 62, Luật Đất đai 2013. Giá đất để tính tiền bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất là giá đất cụ thể quy định tại Khoản 3 và Điểm đ, Khoản 4, Điều 114, Luật Đất đai 2013. UBND huyện Hưng Nguyên đã áp dụng giá đất cụ thể tại đây là 57.000 đồng/m2.
Bên cạnh đó, người dân yêu cầu được hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp 5 lần cũng không có cơ sở và không đúng với quy định của pháp luật. Việc UBND huyện Hưng Nguyên áp dụng hình thức hỗ trợ bằng tiền mặt, hỗ trợ 2 lần giá đất nông nghiệp cùng loại là đúng với các quy định của Pháp luật.
Dù vậy, cho đến nay, 17 hộ dân của xóm Phúc Long, xã Hưng Tây, vẫn kiên quyết không nhận tiền đền bù, hỗ trợ giải phóng mặt bằng. Đây là điều hết sức phi lý, ảnh hưởng đến tiến độ bàn giao mặt bằng, ảnh hưởng đến môi trường đầu tư và tính nghiêm minh của pháp luật.
Cũng theo tìm hiểu của chúng tôi, việc chưa giải phóng mặt bằng được khu đất nói trên đã làm ảnh hưởng đến nhà đầu tư lắp ráp linh kiện điện tử đã đầu tư vào Khu Công nghiệp VSIP Nghệ An. Và hiện tại, một nhà đầu tư FDI khác (có vốn đầu tư nước ngoài) cũng đã tới khảo sát đầu tư tại vị trí đất này và dự kiến sẽ ký cam kết đầu tư ngay khi có đất sạch. Nếu việc giải phóng mặt bằng không được triển khai sớm thì chắc chắn sẽ làm ảnh hưởng đến việc thu hút đầu tư của cả dự án này nói riêng và ảnh hưởng chung đến việc thu hút đầu tư của tỉnh nói chung.
Liên quan đến vấn đề này, ngày 6/4/2023, UBND huyện Hưng Nguyên đã ban hành Quyết định số 277/QĐ-UBND về việc thành lập Ban thực hiện cưỡng chế thu hồi đất đối với các hộ gia đình, cá nhân tại xóm Phúc Long, xã Hưng Tây. Đến ngày 31/7/2023, UBND huyện Hưng Nguyên cũng đã ban hành Kế hoạch số 37/KH-UBND về việc Tổ chức cưỡng chế thực hiện Quyết định thu hồi đất để thực hiện Dự án Xây dựng và Kinh doanh hạ tầng Khu Công nghiệp, Đô thị và Dịch vụ VSIP Nghệ An tại xóm Phúc Long, xã Hưng Tây. Theo kế hoạch này, việc cưỡng chế sẽ được thực hiện trong sáng 8/8/2023.
Phải khẳng định, việc thu hồi đất, giải phóng mặt bằng để bàn giao cho chủ đầu tư thực hiện Dự án Xây dựng và Kinh doanh hạ tầng Khu Công nghiệp, Đô thị và Dịch vụ VSIP Nghệ An, tại xã Hưng Tây, huyện Hưng Nguyên là một chủ trương đúng đắn, phù hợp với chủ trương thu hút đầu tư của tỉnh nhà. Đồng thời, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp sớm triển khai xây dựng nhà máy, bắt tay vào sản xuất, kinh doanh theo đúng kế hoạch đề ra.
