Nouvelle initiative du président Trump concernant la Syrie : réunion de haut niveau, appel à la réconciliation avec Israël

M. Trump a rencontré le Syrien Ahmed al-Sharaa avant un sommet entre les États-Unis et les États arabes du Golfe. Des images diffusées à la télévision publique saoudienne les ont montrés se serrant la main en présence du prince héritier saoudien Mohammed ben Salmane (MBS).

Le président turc, Tayyip Erdogan, a rencontré Trump et le prince héritier MbS lors d'une réunion virtuelle, a rapporté l'agence de presse turque Anadolu. Le porte-parole de la Maison Blanche a publié sur X que Trump avait appelé Sharaa à rejoindre les Émirats arabes unis (EAU), Bahreïn et le Maroc, qui ont normalisé leurs relations avec Israël dans le cadre des accords d'Abraham négociés par les États-Unis en 2020.

Les États-Unis espèrent également que l'Arabie saoudite adhérera aux accords d'Abraham. Les négociations sur ce sujet ont été bloquées après le déclenchement de la guerre à Gaza, le royaume insistant sur le fait qu'il ne peut y avoir de normalisation sans un État palestinien.

M. Trump a déclaré le 13 mai que l’Arabie saoudite rejoindrait l’accord au moment opportun.

Bất chấp những lo ngại trong một số bộ phận của chính quyền về mối liên hệ trước đây của các nhà lãnh đạo Syria với Al Qaeda, ông Trump hôm 13/5 trong một bài phát biểu tại Riyadh cho biết, ông sẽ dỡ bỏ các lệnh trừng phạt đối với Syria, đánh dấu một sự thay đổi chính sách lớn.

Ông cũng cho biết, Washington đang xem xét việc bình thường hóa quan hệ với chính phủ Syria, bắt đầu bằng cuộc gặp của ông với ông Sharaa.

Động lực cho các nhà lãnh đạo mới của Syria

Việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt diễn ra bất chấp sự nghi ngờ sâu sắc của Israel đối với chính quyền của ông Sharaa, những lo lắng ban đầu cũng được một số quan chức Mỹ chia sẻ. Các quan chức Israel tiếp tục mô tả ông Sharaa là một phần tử thánh chiến, mặc dù ông đã đoạn tuyệt quan hệ với al Qaeda vào năm 2016. Văn phòng Thủ tướng Israel chưa trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận.

Quyết định này là một sự thúc đẩy lớn cho ông Sharaa, người đã phải vật lộn để đưa đất nước đặt dưới sự kiểm soát của chính phủ Damascus sau khi lật đổ cựu Tổng thống Bashar al-Assad vào tháng 12/2024.

Việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt của Mỹ, vốn đã cắt đứt Syria khỏi hệ thống tài chính toàn cầu, sẽ mở đường cho sự tham gia nhiều hơn của các tổ chức nhân đạo làm việc tại Syria, tạo thuận lợi cho đầu tư nước ngoài và thương mại khi đất nước tái thiết.

Đồng minh của Mỹ là Israel đã phản đối việc dỡ bỏ trừng phạt cho Syria và đã leo thang các hoạt động quân sự kể từ khi ông Assad bị lật đổ, nói rằng họ sẽ không dung thứ cho sự hiện diện của lực lượng Hồi giáo ở miền Nam Syria.

Israel đã chiếm đóng lãnh thổ ở phía Tây Nam đất nước, cảnh báo Chính phủ Syria không triển khai lực lượng ở đó, và đã phá hủy phần lớn vũ khí hạng nặng cũng như trang thiết bị của Quân đội Syria trong những ngày sau khi ông Assad sụp đổ.

Những thách thức mà Chính phủ mới của Syria phải đối mặt cũng đã lộ rõ vào tháng 3 khi những người trung thành với Assad tấn công lực lượng Chính phủ, dẫn đến các cuộc tấn công trả đũa trong đó các tay súng Hồi giáo đã giết chết hàng trăm dân thường thuộc cộng đồng thiểu số Alawite, gây ra sự lên án mạnh mẽ từ Mỹ.

Ông Sharaa trong nhiều năm là lãnh đạo của nhánh chính thức của al Qaeda trong cuộc xung đột Syria. Ông lần đầu tiên gia nhập nhóm này ở Iraq, nơi ông đã ở tù 5 năm tại một nhà tù của Mỹ. Mỹ đã gỡ bỏ lệnh treo thưởng 10 triệu USD cho việc bắt giữ ông Sharaa vào tháng 12/2024.

Le ministre syrien des Affaires étrangères a déclaré dans un communiqué le 14 mai que la rencontre entre Trump et Sharaa comprenait des discussions sur la lutte contre le terrorisme et la coopération pour éliminer l'influence des acteurs non étatiques et des groupes armés qui menacent la stabilité de la Syrie, y compris l'EI.

Cette rencontre sera suivie d'une autre rencontre entre le ministre syrien des Affaires étrangères et son homologue américain Marco Rubio.

accords commerciaux

Le premier jour de la tournée de quatre jours de M. Trump dans la région du Golfe a été marqué par des cérémonies somptueuses et des accords commerciaux, notamment un engagement de 600 milliards de dollars de l’Arabie saoudite à investir aux États-Unis et 142 milliards de dollars de ventes d’armes américaines au royaume.

Plus tard dans la journée du 14 mai, M. Trump se rendra à Doha, la capitale du Qatar, où il effectuera une visite d'État auprès de l'émir cheikh Tamim ben Hamad al-Thani et d'autres responsables. Le Qatar, allié clé des États-Unis, devrait annoncer des investissements de plusieurs centaines de milliards de dollars aux États-Unis.

La visite de M. Trump à Doha fait suite à l'annonce faite cette semaine par la Maison Blanche de son intention de recevoir un Boeing 747-8, qui sera aménagé pour servir d'Air Force One, en cadeau du Qatar.

Le jet de luxe, l'un des cadeaux les plus précieux jamais reçus par le gouvernement américain, sera finalement donné à la bibliothèque présidentielle de M. Trump, suscitant l'indignation des démocrates et des inquiétudes en matière de sécurité des deux partis.

Bien que les détails exacts des investissements que Qatar prévoit d'annoncer le 14 mai ne soient pas clairs, Qatar Airways devrait annoncer un accord pour acheter environ 100 gros-porteurs à Boeing, selon une source proche du dossier.

Après sa visite au Qatar, M. Trump s'envolera pour Abou Dhabi pour rencontrer les dirigeants des Émirats arabes unis le 15 mai. Il devrait ensuite retourner à Washington le 16 mai, mais il a déclaré qu'il pourrait plutôt se rendre en Turquie pour une éventuelle rencontre entre le président russe Vladimir Poutine et le président ukrainien Volodymyr Zelensky.