Phát huy di sản tinh thần Cách mạng Tháng Tám trong thời đại số

Khi lịch sử “sống” trong lòng người trẻ

Những ngày này, chứng tích đình Trung (khối Tân Nam, phường Trường Vinh) trở thành điểm hẹn của nhiều bạn trẻ và người dân yêu lịch sử tìm về.

Phải chăng, khi dừng chân dưới mái đình xưa, lòng người lại bồi hồi nhớ về mùa Thu Cách mạng Tháng Tám năm nào. Khi đình Trung là chứng nhân lịch sử, lưu giữ ký ức hào hùng của quê hương trong những ngày sục sôi khí thế giành chính quyền.

Giữa dòng người về thăm di tích, Nguyễn Anh Thư (SN 2006), ở khối Văn Tiến, phường Trường Vinh nhẹ nhàng mở điện thoại, quét mã QR đặt ngay trước đình. Chỉ sau vài giây, những thông tin phong phú và giá trị về di tích hiện ra.

Chỉ vào mã QR vừa quét, Thư cùng các bạn trẻ hào hứng thử xem mình đoán đúng bao nhiêu chi tiết về địa điểm này. Theo đó, đình được xây dựng từ năm 1843 (thời Nguyễn). Tại đây, trong cao trào Xô viết Nghệ Tĩnh là nơi diễn ra các hoạt động đấu tranh cách mạng dưới sự lãnh đạo của Đảng. Đặc biệt, trong cuộc Tổng khởi nghĩa Tháng Tám năm 1945, vào ngày 17/8, Việt Minh đã lãnh đạo nhân dân làng Yên Dũng khởi nghĩa giành chính quyền và chọn đình Trung làm trụ sở làm việc.

Sau Cách mạng Tháng Tám, theo lời kêu gọi diệt giặc dốt của Chủ tịch Hồ Chí Minh, đình Trung trở thành điểm học văn hóa xóa mù chữ của nhân dân. Qua nhiều thời kỳ cách mạng, đình Trung còn là nơi tập trung tiễn đưa lớp lớp thanh niên địa phương lên đường nhập ngũ bảo vệ Tổ quốc.

Góp lời trong câu chuyện, anh Lê Đăng Sáng - Phó Bí thư Đoàn phường Trường Vinh cho biết, để di tích và những giá trị lịch sử, văn hóa của nó được lan tỏa sâu rộng, các tổ chức chính trị - xã hội trên địa bàn đã thường xuyên tổ chức các lớp “về nguồn”, kết hợp sinh hoạt chuyên đề, lồng ghép lễ kết nạp đoàn viên, đảng viên mới ngay tại khuôn viên di tích.

Những hoạt động ấy không chỉ giúp thế hệ trẻ hiểu rõ hơn về truyền thống cách mạng của quê hương, mà còn tạo sự gắn kết giữa kiến thức lịch sử với trải nghiệm thực tế, khơi dậy niềm tự hào và ý thức, trách nhiệm gìn giữ, phát huy di sản.

Để cảm nhận rõ hơn sự quan tâm của đông đảo tầng lớp nhân dân với giá trị lịch sử nói chung, Cách mạng Tháng Tám nói riêng, không thể bỏ qua không gian trưng bày tại Bảo tàng Nghệ An - Xô viết Nghệ Tĩnh.

Tại đây, bên cạnh những tấm ảnh tư liệu và trang sử vàng son, nhiều người dừng chân lâu hơn trước những hiện vật gắn liền với cuộc Tổng khởi nghĩa Tháng Tám năm 1945. Trong đó, đáng chú ý là các loại vũ khí thô sơ như đao, kiếm mà các đội Tự vệ đỏ ở Nghệ An đã sử dụng để bảo vệ làng, xã, tiến tới giành chính quyền.

Cùng với đó, bảo tàng còn lưu giữ một hiện vật đặc biệt quý giá: Lá cờ mà nhân dân đã giương cao trong ngày đầu giành chính quyền Cách mạng Tháng Tám. Mỗi hiện vật vẫn mang dấu ấn của một thời lửa đạn và khí phách quật cường của cha ông.

Ngoài những di tích và hiện vật trên, Nghệ An còn có nhiều di tích thu hút sự quan tâm của đông đảo người dân và du khách như nhà cụ Hoàng Viện ở xã Lam Thành (xã Châu Nhân, huyện Hưng Nguyên cũ). Đây là căn cứ của Đảng trong cao trào Xô viết Nghệ Tĩnh và Tổng khởi nghĩa năm 1945. Hay như đình Võ Liệt, xã Kim Bảng (xã Võ Liệt, huyện Thanh Chương cũ) - nơi ghi dấu nhiều sự kiện lịch sử và từng là điểm tập hợp lực lượng giành chính quyền trong Cách mạng Tháng Tám.

Các địa danh ấy đã trở thành sợi chỉ đỏ bền chặt trong nhịp sống hiện thời, kết nối quá khứ với hiện tại, để lịch sử không chỉ nằm trong trang sách mà còn hiện hữu, đồng hành cùng sự phát triển của quê hương

Những giá trị còn mãi với thời gian

Mùa Thu lịch sử năm 1945 đã diễn ra sâu rộng trên khắp địa bàn Nghệ An, trở thành dấu mốc chói sáng trong hành trình đấu tranh giành độc lập của quê hương. Ngược dòng thời gian qua những tư liệu quý của Hội Sử học Nghệ An cùng Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy, không khí sục sôi của những ngày giành chính quyền được thể hiện rõ nét.

Vào ngày 8/8/1945, Đại hội đại biểu Việt Minh liên tỉnh Nghệ Tĩnh đã được tổ chức để bàn kế hoạch lãnh đạo chuẩn bị tổng khởi nghĩa giành chính quyền. Trước sự chuyển biến mau lẹ của tình hình, Ban Thường vụ Việt Minh Nghệ Tĩnh đã nhạy bén lập ngay Ủy ban Khởi nghĩa và chủ trương “cướp chính quyền bắt đầu từ xã hội đến huyện lỵ”.

Ngày 15/8/1945, Ban Thường vụ Việt Minh Nghệ Tĩnh ra Chỉ thị khởi nghĩa. Khắp các địa phương, Ủy ban Khởi nghĩa, Ủy ban Nhân dân cách mạng lâm thời được thành lập cấp tốc. Truyền đơn, biểu ngữ xuất hiện khắp nơi, cờ đỏ sao vàng rực rỡ tung bay trên các đình làng. Nhiều cuộc mít tinh, diễn thuyết, biểu tình, tuần hành, thị uy... nổ ra liên tiếp, tạo khí thế tấn công cách mạng.

80 năm đã trôi qua, nhưng bài học và ý nghĩa lịch sử của cuộc Tổng khởi nghĩa giành chính quyền năm 1945 vẫn vẹn nguyên giá trị thời đại. Đó là việc vận dụng kết hợp rất thành công và hiệu quả “thời thế, thời cơ, thời gian”; là tinh thần đoàn kết, gắn bó, muôn người như một của toàn dân ta dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Những bài học ấy là điểm tựa vững chắc để Nghệ An đạt được những thành tựu quan trọng trong sự nghiệp đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, phấn đấu xây dựng tỉnh nhà trở thành tỉnh kiểu mẫu như mong muốn của Chủ tịch Hồ Chí Minh lúc sinh thời.