Tổng thống Mỹ từng để mất mã phóng hạt nhân như thế nào?

Một sĩ quan Thủy quân lục chiến Mỹ mang theo chiếc vali hạt nhân lên chuyên cơ Không lực Một của Tổng thống Mỹ. Ảnh: Reuters

Theo Bussiness Insider, những thông tin trên được viết trong cuốn tự truyện “Không do dự: Cuộc phiêu lưu của một chiến binh Mỹ” xuất bản năm 2010 của ông Hugh Shelton, cựu Chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng Mỹ giai đoạn 1997-2001.

Câu chuyện được gợi lại sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un tuyên bố sở hữu “nút bấm hạt nhân” trên bàn làm việc. Cuốn sách cho biết, quy trình phóng hạt nhân không đơn thuần là bấm một nút.

“Tất cả các bước phụ thuộc vào một yếu tố tối quan trọng mà không có nó không thể phóng hạt nhân”, cuốn sách giải thích. Yếu tố mà cuốn sách đề cập đến đó là thẻ ghi mã phóng hạt nhân hay còn gọi là “bánh quy” được cất trong một chiếc vali màu đen gọi là “Quả bóng”.

Chiếc vali hạt nhân sẽ do một trong 5 trợ lý quân sự thân cận của tổng thống mang theo bên cạnh mọi lúc, mọi nơi.

Tuy nhiên, ông Shelton cho biết, một sự cố bi hài đã xảy ra. Vào năm 2000, một thành viên thuộc Bộ Quốc phòng Mỹ chịu trách nhiệm về quy trình phóng hạt nhân được cử đến Lầu Năm Góc để kiểm tra định kỳ mã phóng này. Việc kiểm tra này được tiến hành định kỳ hàng tháng và mã phóng hạt nhân sẽ được thay đổi 4 tháng/lần.

Lúc này một trợ lý quân sự của Tổng thống Bill Clinton nói với quan chức kia rằng, ông Clinton vẫn giữ mã phóng nhưng đang trong một cuộc họp quan trọng không thể cắt ngang. Viên trợ lý này khẳng định Tổng thống Clinton giữ mã phóng rất nghiêm ngặt và luôn có trợ lý theo sát. Mặc dù hoài nghi, nhưng cuối cùng quan chức Nhà Trắng cũng chấp nhận lý do và rời đi.

Một tháng sau, trong lần kiểm tra định kỳ tiếp theo, viên trợ lý nói trên nghỉ phép, một trợ lý khác thay thế cũng nói với quan chức Lầu Năm Góc rằng Tổng thống rất bận và khẳng định mã phóng vẫn đảm bảo an toàn.

“Câu chuyện bi hài cứ thế xảy ra mà tôi tin rằng bản thân Tổng thống Clinton khi đó cũng không biết cho tới thời hạn buộc thu hồi và thay mới mã phóng hạt nhân”, ông Shelton viết.

Ông cũng cho biết thêm: “Đến lúc này chúng tôi mới biết rằng viên trợ lý không biết đã để thẻ phóng hạt nhân ở đâu, nó đã biến mất vài tháng nay. Tổng thống không hề giữ nó và vẫn nghĩ trợ lý của mình đang giữ”.

Ông Shelton và Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ lúc đó là ông William Cohen được thông báo về sự việc trên và vấn đề nhanh chóng được khắc phục bằng cách thay mã phóng mới.

Tuy nhiên, để tránh lặp lại sự việc trên, Lầu Năm Góc cũng thay đổi quy trình kiểm soát mã phóng, theo đó quan chức Lầu Năm Góc khi tới Nhà Trắng kiểm tra phải tận thấy những mã phóng, kể cả phải chờ đợi nếu cần thiết.

Ông Shelton và Cohen khi đó lo ngại sự việc bị truyền thông phát hiện và sẽ trở thành câu chuyện đáng xấu hổ của quân đội. Tuy nhiên, sự việc được giữ kín đến khi đích thân ông Shelton kể lại trong cuốn tự truyện năm 2010. Đây có lẽ là lần đầu tiên câu chuyện được tiết lộ.

Đây không phải lần đầu tiên Tổng thống Mỹ bị mất chiếc thẻ hạt nhân. Theo truyền thông Mỹ, trong giai đoạn Chiến tranh Lạnh, Tổng thống Jimmy Carter có thói quen để chiếc thẻ ngay trong túi áo vest. Tuy nhiên, sự cố xảy ra vào một lần ông để quên thẻ trong bộ đồ cũ. Sau đó, nhân viên Nhà Trắng cứ thế đem trang phục của tổng thống bỏ vào máy giặt khô. Theo ABC News, đến nay chưa có người xác nhận câu chuyện, nhưng cũng không lãnh đạo nào phủ nhận thông tin này.