U23 Việt Nam thua đậm ở Doha Cup 2023, vì sao?

Đó là 2 hiệp đấu đem đến kết quả trái ngược nhau: hiệp 1 chấp nhận được, nhưng hiệp 2 lộ rõ nhiều khiếm khuyết, nhiều tử huyệt khiến đội bóng thất bại như một kết cục tất yếu, không thể khác.

Không có được đội hình mạnh nhất do thẻ phạt, do tính chất thử nghiệm, U23 Việt Nam vào trận mà không có thủ thành Văn Chuẩn (thay bằng Huy Hoàng), không có trung vệ Vũ Tiến Long (thay bằng Quang Thịnh), không có Đức Việt, Văn Khang ở hàng tiền vệ. Những gương mặt lần đầu xuất trận như Nhật Nam, Văn Thắng... tuy không tránh khỏi bỡ ngỡ ở một sân chơi châu lục nhưng nhìn chung đã góp sức làm nên một hiệp đấu tạm ổn khi không để thủng lưới và cũng đã phát động được vài lần lên bóng chất lượng.

U23 Việt Nam gây thất vọng trong giải đấu đầu tiên dưới thời HLV Troussier. Ảnh: VFF

Hiệp 1 trận gặp U23 UAE, trên thực tế ông Troussier cho học trò chơi với sơ đồ 5 hậu vệ khi phòng ngự, gồm: Tuấn Tài, Duy Cương, Quang Thịnh hợp cùng 2 biên Minh Trọng và Nhật Nam. Đội hình này buộc phải hình thành khi chơi thấp, cự ly với tuyến trên đảm bảo nhưng chưa đủ sức để tăng tốc, phản công từ 2 biên như cách vận hành thường thấy của các đội bóng thiên về phòng ngự-phản công. Nguyên nhân chính là đối thủ chơi nhanh, áp sát, “đè” 2 biên nên cơ hội cho U23 Việt Namthường rất ít. Tình huống phản công đáng nói nhất ở hiệp 1 xuất phát từ tiền vệ Văn Đô và sự phối hợp khá hay với Văn Trường, tiếc rằng cơ hội hiếm hoi này không được cụ thể hóa bằng bàn thắng.

Việc giữ nguyên được mành lưới trong hiệp 1 nhờ Huy Hoàng chơi khá ổn, nhờ đủ sức bật, sự tỉnh táo của hàng thủ và hỗ trợ phòng ngự của tuyến trên. Dù không chủ động về thế trận nhưng một hiệp đấu ít sai sót, có những đường lên bóng sáng nước cho thấy những thất bại ở trận ra quân đã được thầy trò ông Troussier đúc rút, khắc phục mau chóng. Đến đây, có thể nói những gì ông Troussier mong muốn về kiểm soát bóng, về chơi bóng ngắn, nhanh… chỉ là mong muốn, là bài vở trên lý thuyết. Còn khi bước vào thực tế với các đối thủ đẳng cấp, sự linh hoạt, thích ứng mới là điều tối quan trọng. Khi đội bóng bị mất người, bị thủng lưới, đội bóng đã liên tục thay đổi sơ đồ, cách vận hành. Và thực tế sinh động, yêu cầu từng trận đấu, từng tình huống cụ thể mới là “sơ đồ” cần thiết nhất sau này.

Bảng xếp hạng Doha Cup 2023. Ảnh: VFF

Vấn đề của bất cứ đội bóng nào cũng như U23 Việt Nam là sức bền thể lực, là khắc phục bất lợi về thể hình, là kinh nghiệm chinh chiến đỉnh cao. Trước U23 UAE hay U23 Iraq trước đó, U23 Việt Nam không có bất cứ lợi thế nào, nếu không nói là hoàn toàn bất lợi khi trận đấu bước sang hiệp 2. Khi U23 Việt Nam khắc phục được những sai lầm cá nhân như kiểu chuyền bóng hỏng của Tuấn Tài, phạm lỗi nguy hiểm và tai hại kiểu Duy Cương, Tiến Long hay Minh Khoa…thì lỗi tập thể, lỗi hệ thống lại bộc lộ khi họ càng thi đấu càng xuống sức, càng bộc lộ điểm yếu để đối thủ khai thác. Việc các cầu thủ không được thi đấu ở V-League hay giải hạng Nhất, được tuyển chọn “vượt cấp” từ U17 hay U20 lên U23 rõ ràng đã để lại dấu ấn đáng buồn, đáng lo khi họ thực chiến ở cấp châu lục.

Việc sử dụng “vượt cấp” các nhân tố U20 ở hàng công là bước đi táo bạo, nhưng kết quả thu được đang chỉ là một vài cơ hội bị bỏ qua của Văn Trường mà thôi. Ai đó nói U23 Việt Nam hiện tại vận hành với hàng thủ U23, hàng công U20, thoạt nghe khá thú vị về sự kết hợp 2 thế hệ. Nhưng hiệu quả là điều rất khó nói, nếu không nói là thất vọng, thất bại vì sự “đốt cháy giai đoạn” này. Tất nhiên, không ai phản đối việc đưa nhóm cầu thủ xuất sắc U20 lên U23, nhưng việc gọi lên 5 người rồi cho thực chiến ồ ạt như thế đã không mang lại kết quả mong muốn. Phải chăng ông Troussier cần xem lại điều này, trong số rất nhiều điều mà U23 Việt Nam đã và đang mắc phải qua 2 trận đấu mới đây.

HLV Troussier sẽ có nhiều việc phải làm với U23 Việt Nam nếu muốn đạt mục tiêu vào chung kết SEA Games 32. Ảnh: VFF

Trong số 7 bàn thua của U23 Việt Nam vừa qua, trừ cú đá penalty và cú sút ngoài vòng cấm, còn lại đều xuất phát từ thất bại trong không chiến. Chiều cao còn khiêm tốn của hàng thủ là một lý do nhưng sức bền, sức bật, sự tỉnh táo trong tranh chấp, ngăn chặn đối thủ ở cự ly gần và xa… mới là điều cần quan tâm. Không thiếu những trung vệ không có thể hình tốt nhưng họ vẫn khắc phục được điều cốt tử về chống bóng bổng này. Trung vệ Bùi Tiến Dũng của Viettel, Huy Hoàng của Sông Lam Nghệ An trước đây, hay Martinez người Argentina thi đấu ở Manchester Uinted hiện nay… là những ví dụ cụ thể, sinh động.

Nói thế để thấy, ở U23 Việt Nam hiện nay, ông Troussier vẫn chưa tìm ra một thủ lĩnh đích thực ở hàng thủ, chưa tìm ra một nhân tố thủ lĩnh của đội bóng. Thể lực đuối dần về cuối trận, không đủ ý chí và bản lĩnh dù rất cố gắng hoặc cố gắng vô vọng đã khiến họ có thể tạm đứng vững ở hiệp 1 mà thôi. Nhưng sau khi đối thủ đã thăm dò cụ thể, đã thấy được những điểm yếu thì họ mặc sức khai thác và làm chủ trận đấu dễ dàng.

Thua trận là cần thiết để biết mình đang ở đâu nhưng thua liên tiếp, thua không ngẩng mặt lên nổi lại là điều vô cùng tai hại vì có thể khiến tập thể này mất đi hoàn toàn động lực thi đấu, mất niềm tin chiến thắng. Vì vậy, bên cạnh việc đúc rút những bài học cốt tử, sự linh hoạt trong đấu pháp, trong xử lý tình huống, U23 Việt Nam lúc này cần nhanh chóng tìm đúng điểm mạnh, điểm chưa được phát huy của mình để đi tiếp. Phải chăng, lực lượng U23 cần tiếp tục được sàng lọc, bổ sung liên tục, nhất là những nhân tố đang được giữ lại để thi đấu V-League và giải hạng Nhất? U23 Thái Lan đang thi đấu rất tốt ở Doha Cup 2023 là một hồi chuông cảnh tỉnh sát sườn đối với thầy trò ông Troussier. Chậm thay đổi, chậm ứng phó lúc này đồng nghĩa với thất bại được báo trước ở SEA Games sắp tới. Đó là chưa kể nhiệm vụ đặt ra cho ông Troussier ở phía trước còn nặng nề, khó khăn gấp nhiều lần ở đấu trường châu lục, nơi mà chính ông đang chịu thua thảm 2 trận đấu như vừa nói ở trên./.