Dự án đường huyết mạch tại thành phố Vinh bế tắc vì 2 mảnh đất

Ách tắc, bức xúc

Đường gom phía Tây TP. Vinh là hạng mục thuộc dự án nâng cấp và mở rộng Quốc lộ 1A đoạn Quán Bánh (TP. Vinh) đi Quán Hành (huyện Nghi Lộc) chạy song song với đường sắt Bắc Nam, cắt đường vào trung tâm xã Nghi Kim, TP. Vinh và giao với đường gom dưới cầu vượt Nghi Kim (đường dành cho xe khách đi các tỉnh phía Bắc).

Mục đích xây dựng tuyến đường nhằm góp phần giảm tai nạn giao thông qua đường sắt, đường bộ, giảm áp lực giao thông đoạn trước Bến xe Bắc Vinh. Đồng thời, tạo thuận lợi cho thông thương, đi lại từ thị xã Cửa Lò, TP Vinh và vùng phụ cận lên quê Bác, Cửa khẩu Thanh Thủy và các huyện phía Tây của tỉnh.

Đường gom phía Tây xây dựng với mục đích góp phần giảm tai nạn giao thông qua đường sắt, đường bộ, giảm áp lực giao thông trước Bến xe Bắc Vinh, thế nhưng do không GPMB được nên gây nên tình trạng ách tắc. Một đoạn đường dài khoảng 70m bị bóp nghẹt lại, như nút cổ chai, gây ách tắc giao thông. Ảnh: Phạm Bằng

Theo thiết kế, đường tiêu chuẩn cấp III đồng bằng. Nền rộng 12m, trong đó, bề rộng dành cho phần xe cơ giới là 7m, phần đường dành cho xe thô sơ 3,5m và lề đường có chiều rộng 1,5m, ngoài ra, còn có hệ thống mương thoát nước chạy song song. Tốc độ được thiết kế cho tuyến đường này đạt 80km/giờ.

Tuy nhiên, có mặt tại tuyến đường này mới thấy, mục đích đề ra của dự án là chưa đạt trọn vẹn. Một đoạn đường khoảng 70m bị bóp nghẹt lại, bề mặt đường chỉ rộng đủ 2 chiếc xe ô tô tránh nhau. Điểm giao cắt với đường vào trung tâm xã Nghi Kim từ lâu đã trở thành nỗi bực dọc của nhiều người thường xuyên qua lại nơi đây. Tại đây, mặt đường rộng chỉ khoảng 3m, góc cua chật hẹp nên vào các giờ cao điểm, lưu lượng phương tiện lớn đổ dồn về đây đã gây ách tắc.

Các phương tiện giao thông qua lại khó khăn tại nút giao thông giữa đường gom phía Tây và đường vào trung tâm xã Nghi Kim. Ảnh: Phạm Bằng

Ông Nguyễn Văn Khiêm – Chủ tịch UBND xã Nghi Kim cho biết, hầu như ngày nào vào khoảng từ 6h30 đến 8h sáng, chiều từ 17 -18h, tình trạng ách tắc tại nút giao này đều diễn ra. Bởi vì, đoạn đường này là nơi đi về của hàng ngàn học sinh, công nhân, cán bộ công chức. Bên cạnh đó, đây cũng là tuyến đường để các xe ô tô khách chạy dưới gầm cầu vượt để ra các tỉnh phía Bắc nên mật độ tham gia giao thông ở đây khá dày đặc.

“Người dân phản ánh nhiều, xã cũng đã có ý kiến trong các cuộc họp, bằng văn bản lên các cấp đề nghị tiếp tục thực hiện dự án để mở rộng đoạn đường này. Nhưng nhiều năm qua vẫn chưa có kết quả”

Ông Nguyễn Văn Khiêm – Chủ tịch UBND xã Nghi Kim (TP Vinh)

Nguyên nhân của tình trạng trên là do trong quá trình thực hiện dự án, UBND TP Vinh đã không thể thực hiện xong công tác giải phóng mặt bằng đối với 2 hộ dân có diện tích đất nằm đầu đường vào trung tâm xã là hộ bà Đặng Thị Nga và Nguyễn Thị Thành.

Theo ông Nguyễn Văn Khiêm – Chủ tịch UBND xã Nghi Kim, quá trình thực hiện dự án, gia đình bà Đặng Thị Nga bị thu hồi 50,3 m2/426,0 m². Nguồn gốc đất bà Nga là đất nông nghiệp, giao theo Nghị định 64 (năm 1993), được UBND xã Nghi Kim giao đất trái thẩm quyền. Năm 2008, gia đình bà Nga xây nhà trên khu đất đó nhưng chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính về đất đai, chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Trường hợp thứ 2 là hộ gia đình bà Bùi Thị Thành, diện tích bị dự án thu hồi là 55,9 m²/158,0 m². Nguồn gốc đất của bà Thành do UBND xã Nghi Kim cấp trái thẩm quyền; chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Bà Thành xây dựng nhà ở và các công trình khác trên đất đã có quy hoạch mở đường và chưa được cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng.

Thửa đất của gia đình bà Đặng Thị Nga không được thu hồi nên đã ảnh hưởng công tác GPMB, thiết kế của dự án. Ảnh: Phạm Bằng

Trả lời vấn đề này, ông Nguyễn Hữu An – Phó Giám đốc Sở GTVT cho biết, trong quá trình thực hiện, Sở GTVT đã tích cực phối hợp với UBND TP Vinh, UBND xã Nghi Kim để xử lý 70m còn lại do vướng mắc mặt bằng đoạn qua 2 hộ dân là Đặng Thị Nga và Bùi Thị Thành. Đồng thời, Sở GTVT có nhiều văn bản đề nghị UBND TP Vinh đẩy nhanh tiến độ GPMB đoạn tuyến nêu trên nhưng vẫn không có mặt bằng để thi công mở rộng theo hồ sơ thiết kế phê duyệt.

Thực hiện chỉ đạo của Bộ GTVT, Sở GTVT đã có văn bản gửi UBND TP Vinh và báo cáo UBND tỉnh về việc tạm dừng thi công để bàn giao, quyết toán dự án. Ban QLDA công trình giao thông Sở GTVT đã làm việc, thống nhất bằng biên bản với UBND TP Vinh dừng dự án để nghiệm thu hoàn thành, bàn giao quyết toán và ngày 26/6/2017, Sở GTVT đã tổ chức bàn giao cho UBND TP Vinh tiếp nhận quản lý, khai thác hạng mục đường gom phía Tây.

“Đến nay, dự án đã quyết toán vốn hoàn thành tài khoản cấp phát vốn đã được tất toán. Vì vậy, việc giải phóng mặt bằng 2 hộ dân nêu trên và đầu tư xây dựng hoàn thiện đoạn tuyến còn lại thuộc trách nhiệm của UBND TP Vinh”

Ông Nguyễn Hữu An – Phó giám đốc Sở GTVT

Trách nhiệm thuộc TP Vinh

Nói trách nhiệm thuộc UBND TP Vinh không chỉ ở vấn đề về tiếp nhận quản lý, khai thác hạng mục đường gom phía Tây mà còn vì, trong quá trình thực hiện công tác GPMB để thực hiện dự án đã áp dụng không đúng các quy định về việc bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước thu hồi đất.

Đơn cử như trường hợp của gia đình bà Đặng Thị Nga, với diện tích bị thu hồi là 50,3m2 thì theo Quyết định số 10886 ngày 2/10/2015 về việc phê duyệt chi tiết bồi thường, hỗ trợ GPMB của UBND TP Vinh thì gia đình bà được bồi thường 85.000 đồng/m2 đất. Tổng số tiền gia đình bà được nhận là hơn 30 triệu đồng (trong đó về đất là 4,276 triệu đồng; 25,632 triệu đồng là tài sản trên đất).

Bà Nga không đồng tình và có đơn khiếu nại thì đến ngày 11/1/2016, UBND TP Vinh có quyết định 131/QĐ-UBND điều chỉnh phê duyệt bổ sung phương án bồi thường cho gia đình bà Nga là 602,5 ngàn đồng/m2 và bồi thường về đất cho gia đình bà Nga là 30,306 triệu đồng (sau khi đã trừ tiền sử dụng đất phải nộp theo quy định). Bà Nga không đồng ý nên đã quyết định khởi kiện UBND TP. Vinh.

Do chưa thu hồi đất, GPMB được nên hệ thống mương cũng chưa được đầu tư. Ảnh: Phạm Bằng

Tại bản án số 13/2018 của TAND tỉnh Nghệ An nhận định, tại thời điểm UBND TP Vinh ban hành Quyết định số 131/QĐ –UBND ngày 11/1/2016 thì Quyết định số 58/2015/QĐ-UBND ngày 13/10/2015 của UBND tỉnh về việc bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Nghệ An đã có hiệu lực.

Tại khoản 2, Điều 27, Quyết định số 58 quy định: Hộ gia đình cá nhân bị thu hồi đất nông nghiệp trong cùng thửa đất ở nhưng không được công nhận là đất ở thì ngoài việc bồi thường theo giá trị đất nông nghiệp còn được hỗ trợ 50% chênh lệch tiền sử dụng đất tính theo giá đất ở cụ thể với số tiền sử dụng đất theo giá đất nông nghiệp cụ thể tại thời điểm thu hồi.

Vì vậy, việc UBND TP Vinh ban hành Quyết định số 131 điều chỉnh phương án bồi thường về đất nhưng không xem xét hỗ trợ chênh lệch giữa tiền sử dụng đất ở và đất nông nghiệp trong cùng thửa đất ở cho gia đình bà Đặng Thị Nga là chưa đảm bảo quyền lợi cho gia đình. Đây là nguyên nhân khiến việc GPMB đối với gia đình bà Nga kéo dài, ảnh hưởng đến tiến độ của dự án.

Nhiều hạng mục của dự án còn dang dở, nham nhở, gây mất mỹ quan đô thị. Ảnh: Phạm Bằng

TAND tỉnh yêu cầu UBND TP Vinh hủy một phần Quyết định số 131 về việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ để thực hiện dự án đối với gia đình bà Nga. Ngày 31/7/2019, UBND TP Vinh đã ra quyết định về việc hủy bộ một phần nội dung tại Quyết định thu hồi đất, phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ để thực hiện dự án.

Theo đó, UBND TP. Vinh hủy bỏ nội dung thu hồi 50,3m2 đất (thửa đất tờ số 1450, tờ bản đồ số 5) của hộ ông Nguyễn Văn Lai và bà Đặng Thị Nga. Hủy bỏ một phần nội dung phê duyệt phương án chi tiết bồi thường, giải phóng mặt bằng thực hiện dự án, hủy bỏ nội dung phê duyệt hơn 30 triệu đồng cho ông Nguyễn Văn Lai và bà Đặng Thị Nga tại quyết định số 10886/QĐ-UBND ngày 2/10/2016 của UBND TP Vinh. Và từ đó đến nay, thửa đất của gia đình bà Nga vẫn để nguyên, tạo nên sự xấu xí, mất mỹ quan đô thị.

Được biết, từ đầu năm 2019, Phòng TN&MT và Trung tâm phát triển quỹ đất TP Vinh đang lập phê duyệt phương án bồi thường giải phóng mặt bằng có liên quan đến 2 thửa đất trên để thực hiện dự án nút giao thông vào trung tâm xã Nghi Kim và đường gom phía Tây. Tuy nhiên, khi nào dự án có vốn để thực hiện thì chưa biết.