Hai bộ xương voi ở Pù Mát: Lời cảnh báo khẩn cấp về bảo tồn voi rừng
Vườn quốc gia Pù Mát đã hoàn tất việc giữ lại 2 tiêu bản xương voi từ hai cá thể voi rừng chết ở huyện Con Cuông. Việc làm này nhằm nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường và lan tỏa thông điệp bảo tồn loài voi rừng đang có nguy cơ tuyệt chủng.
Phát hiện voi rừng chết và quyết định giữ tiêu bản
Theo ông Lê Anh Tuấn - Giám đốc Vườn quốc gia Pù Mát, vào tháng 2-3/2024, hai cá thể voi rừng được phát hiện chết trong rừng tại địa bàn Khe Nóng, xã Châu Khê, huyện Con Cuông.
Kết quả kiểm tra hiện trường cho thấy voi không có dấu hiệu bị tấn công bởi con người hay động vật khác, nguyên nhân tử vong có thể do già yếu.
Nhận thấy tầm quan trọng của việc giữ lại bộ xương voi làm tiêu bản, Vườn quốc gia Pù Mát đã đề xuất với các cơ quan chức năng và nhận được sự đồng thuận. Nhờ vào nguồn kinh phí xã hội hoá, việc xử lý và bảo quản hai bộ xương voi đã được triển khai tốt.
Việc làm tiêu bản hai bộ xương voi là một quá trình tốn kém và có nhiều thách thức. Các bước bao gồm chôn xác voi trong cát để đẩy nhanh quá trình phân huỷ, sau đó dùng hóa chất đặc biệt để lấy và làm sạch xương. Quá trình tỉ mỉ này kéo dài gần 1 năm trước khi hoàn tất việc dựng lại bộ xương voi nguyên bản.
Từ tháng 12/2024, hai tiêu bản voi đã được trưng bày ngay tại mặt tiền khuôn viên Vườn quốc gia Pù Mát, giúp du khách dễ dàng tham quan. Cả hai bộ xương được sắp xếp chính xác, tự nhiên, giữ lại toàn bộ cấu trúc từ xương sườn đến xương đuôi…
Thông điệp bảo vệ voi rừng
Tham quan Vườn quốc gia Pù Mát, anh Trần Văn Tâm, du khách từ Hà Nội chia sẻ: "Nhờ những tiêu bản này, tôi mới thực sự nhận ra loài voi rừng đang bị suy giảm nhanh chóng. Chúng ta cần hành động ngay trước khi quá muộn".
Ông Lê Anh Tuấn - Giám đốc Vườn Quốc gia Pù Mát, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giữ gìn tiêu bản xương voi. Theo ông: "Đây không chỉ là phương tiện truyền tải thông điệp mạnh mẽ đến du khách, nâng cao nhận thức về môi trường mà còn là hồi chuông cảnh tỉnh để cộng đồng quan tâm hơn đến đàn voi rừng Nghệ An. Mỗi tiêu bản voi mang theo câu chuyện mà loài động vật này không thể tự cất lời".
Hiện tại, địa bàn Nghệ An có khoảng 13 - 15 cá thể voi rừng tự nhiên, phân bố chủ yếu tại Vườn Quốc gia Pù Mát và Khu Bảo tồn thiên nhiên Pù Hoạt (Quỳ Châu, Quỳ Hợp). Riêng tại Vườn Quốc gia Pù Mát, số lượng voi được ghi nhận là khoảng 7 - 8 cá thể. Phần lớn những cá thể này đã trưởng thành, thậm chí có con đã già, khả năng sinh sản rất thấp.
Nếu không có biện pháp bảo vệ và hỗ trợ sinh sản kịp thời, trong tương lai không xa, đàn voi rừng tự nhiên ở Nghệ An có thể suy giảm nghiêm trọng và đứng trước nguy cơ tuyệt chủng.
Trước thực trạng này, Vườn Quốc gia Pù Mát đã đề xuất các giải pháp cấp bách lên các sở, ngành và UBND tỉnh Nghệ An. Trong đó, trọng tâm là triển khai Dự án khẩn cấp bảo tồn voi trên địa bàn tỉnh, bao gồm việc bố trí kinh phí để thực hiện các biện pháp bảo vệ và phục hồi số lượng voi rừng tại khu vực này.
