Hoa gừng - mở nguồn thu nhập mới cho người dân vùng cao Nghệ An

Hoa gừng có hình dáng nhỏ nhắn, kích thước tương đương ngón tay cái, cuống dài khoảng 10 - 15 cm, màu xanh đậm và tỏa mùi thơm dịu nhẹ giống củ gừng. Mỗi năm chỉ có 1 vụ, thời điểm thu hoạch thường rơi vào khoảng tháng 7 đến tháng 9 âm lịch, tùy thời tiết mà hoa nở sớm hoặc muộn hơn.

Người dân bản Buộc Mú, xã Na Ngoi cho biết, trước đây hoa gừng vốn chỉ xuất hiện trong các bữa ăn thường ngày của mỗi gia đình. Loài hoa này chưa từng được xem là mặt hàng trao đổi trên thị trường, chủ yếu phục vụ nhu cầu tự cung, tự cấp. Nay, nhiều nhà hàng, quán ăn đã đưa hoa gừng vào thực đơn, biến món ăn này thành đặc sản được khách hàng ưa chuộng. Khi mùa thu hoạch bắt đầu, các chợ phiên vùng cao trở nên nhộn nhịp.

Ông Nguyễn Viết Hùng - Bí thư Đảng bộ xã Mường Xén cho biết: Ngoài nguồn tiêu thụ truyền thống tại các chợ phiên, hiện địa phương đang kết nối với một số siêu thị trong tỉnh Nghệ An để mở rộng đầu ra cho hoa gừng. Đây là hướng đi mới, giúp nâng giá trị kinh tế cho cây gừng, đồng thời, khuyến khích bà con canh tác theo hướng sạch và bền vững.

Việc thu hái hoa gừng hiện nay vẫn hoàn toàn thủ công. Người dân thường dùng dao hoặc kéo nhỏ để cắt từng cuống, tránh làm tổn hại đến củ gừng phía dưới. Một gốc gừng có thể cho từ 8 - 20 hoa, những gốc tốt hơn có thể thu được nhiều hơn. Trung bình mỗi buổi sáng, 1 lao động có thể hái được từ 10 - 20 kg hoa, bán với giá hiện tại khoảng 25.000 đồng/kg. Ngoài ra, hoa gừng còn được bán lẻ tại chợ với giá từ 10.000 đồng/mớ, tùy chất lượng và thời điểm.

Không chỉ mang lại thu nhập khá, hoa gừng còn góp phần đa dạng hóa cơ cấu cây trồng và sản phẩm nông nghiệp của các xã miền núi. Loại hoa này có thể chế biến thành nhiều món ăn đặc trưng như xào thịt bò, nấu canh, hoặc phơi khô để pha trà. Hương vị cay nồng, hơi hăng khiến món ăn trở nên đặc biệt, đồng thời, theo kinh nghiệm dân gian còn có tác dụng làm ấm bụng, giải cảm.

Bà Hờ Y Pà ở bản Trường Sơn, xã Nậm Cắn phấn khởi chia sẻ: Mấy năm gần đây, khi nhu cầu thu mua từ thương lái tăng, hoa gừng bắt đầu được thu hái và bán ra, mang lại nguồn thu nhập khá cho bà con.

Để phát triển hoa gừng theo hướng bền vững, chính quyền các xã miền núi đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn người dân thu hái đúng kỹ thuật, tránh tận thu gây ảnh hưởng đến củ gừng. Song song với đó, công tác kết nối thị trường được xem là yếu tố then chốt nhằm đảm bảo đầu ra ổn định. Hiện một số tiểu thương đã đặt vấn đề thu mua lâu dài, hướng tới hình thành vùng nguyên liệu hoa gừng sạch, đạt tiêu chuẩn an toàn thực phẩm.

Nếu có được chuỗi thu mua và phân phối ổn định, hoa gừng hoàn toàn có thể trở thành sản phẩm hàng hóa mang thương hiệu địa phương, góp phần thúc đẩy kinh tế nông nghiệp miền núi phát triển theo hướng đa dạng, bền vững và thân thiện với môi trường.