Dự án cao tốc Bắc - Nam qua huyện Diễn Châu vướng 2 hộ dân chưa bàn giao mặt bằng

Dự án trọng điểm vướng 20 mét

Dự án cao tốc Bắc - Nam đoạn Nghi Sơn - Diễn Châu đã giải phóng mặt bằng được 15,32 km/15,34 km, đạt 99,87%; còn lại khoảng 20m, trong đó còn vướng mặt bằng đoạn qua cầu vượt Quốc lộ (QL) 48 tại xã Diễn Yên (do có cao tốc đi qua QL 48 nên phải thi công cầu vượt và còn vướng mặt bằng 6 hộ dân.

Trong đó, 4 hộ dân có diện tích đất ở đã phê duyệt phương án bồi thường giải phóng mặt bằng, UBND huyện đã trình giá đất cụ thể để giao đất tái định cư, hiện nay Hội đồng giá đất tỉnh đã họp thông qua và chờ quyết định UBND tỉnh để thực hiện giao đất tái định cư.

Căn nhà của ông Nguyễn Sỹ Thọ sát chân cầu vượt Quốc lộ 48 chưa được giải phóng. Ảnh: P.V

Hiện nay, mặt bằng của dự án đang vướng bởi 2 hộ ông Nguyễn Sỹ Phú và Nguyễn Sỹ Thọ ở xã Diễn Yên. 2 hộ dân này có đất nông nghiệp UBND huyện đã thu hồi đất và phê duyệt phương án bồi thường GPMB nhưng cả 2 hộ dân khiếu nại không đồng ý đất đền bù theo giá đất nông nghiệp mà phải đền bù theo đất ở.

Theo đơn của ông Nguyễn Sỹ Thọ (xã Diễn Yên) thì năm 1992, Hợp tác xã Yên Lý Thượng đã bán thửa đất số 9, tờ bản đồ số 112-60 cho gia đình ông Nguyễn Sỹ Phú (ông Nguyễn Sỹ Thọ là em trai của ông Phú), gia đình ông Phú đã nộp số tiền 2.500.000 đồng, có Phiếu thu số 1.394 với nội dung “nộp tiền sản lượng sử dụng đất đường 48", thực chất là 2 anh em chung tiền để mua đất nhưng đứng tên ông Nguyễn Sỹ Phú để nộp tiền. Lý do năm 1996, gia đình ông Nguyễn Sỹ Phú không được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSD) đất là do Nhà nước đã cắm mốc hành lang giao thông 24m tính từ tim đường nên phần diện tích đất còn lại là 53,2m2 không đủ điều kiện để UBND huyện Diễn Châu cấp GCNQSD đất; Năm 1997, trong Sổ mục kê của xã Diễn Yên cũng đã ghi chủ sử dụng là ông Nguyễn Sỹ Phú đối với thửa đất số 9, tờ bản đồ số 112-60, diện tích là 547m2 (trong đó: 200m2 đất ở, 347m2 đất vườn) và thực tế năm 2005 khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 48 đã thực hiện đền bù theo giá đất ở, đất vườn.

Căn nhà của ông Nguyễn Sỹ Thọ (xã Diễn Yên) được xây dựng làm nhà nghỉ kinh doanh. Ảnh: P.V

Tiếp đó, năm 2000, gia đình ông Nguyễn Sỹ Thọ đã đổ đất san nền để làm nhà nhưng mãi đến năm 2013 mới xây nhà nghỉ để kinh doanh và để ở. Ông Thọ cho rằng: Khi dự án cao tốc Bắc – Nam ảnh hưởng đến gia đình nhưng UBND huyện Diễn Châu ra quyết định thu hồi đất và đền bù hỗ trợ theo mức giá đất nông nghiệp là không hợp lý, không đúng mà phải đền bù theo mức giá đất ở, đất vườn.

Ông Thọ cũng cho biết thêm: Theo giá bồi thường ban đầu thì tài sản trên đất được bồi thường khoảng 198.000.000 đồng nhưng sau khi xác định là đất nông nghiệp thì chỉ bồi thường được 70.000.000 đồng (do xây dựng nhà trái phép trên đất nông nghiệp).

Cầu vượt Quốc lộ 48 đi qua cao tốc Bắc - Nam đoạn Diễn Châu. Ảnh: P.V

Trả lời đơn của ông Nguyễn Sỹ Thọ, ngày 12/10/2022, UBND huyện Diễn Châu đã ban hành Quyết định số 3376/QĐ-UBND về việc giải quyết khiếu nại lần đầu của ông Nguyễn Sỹ Thọ và ông Nguyễn Sỹ Phú, trú tại xóm 12, xã Diễn Yên, huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An. Huyện Diễn Châu kết luận như sau: Thửa đất bị thu hồi chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và chưa có tên trong sổ địa chính; nguồn gốc sử dụng là do được HTX Yên Lý Thượng khoán thầu dài hạn và thu nộp sản lượng. Hiện nay, gia đình ông Nguyễn Sỹ Thọ, Nguyễn Sỹ Phú không có các giấy tờ chứng minh là đã nộp tiền để được sử dụng thửa đất số 9, tờ bản đồ 112-60 (bản đồ 364) tức là thửa đất số 8, tờ bản đồ số 23 (bản đồ kỹ thuật số) vào mục đích đất ở, đất vườn.

Do đó, UBND huyện Diễn Châu bồi thường phần diện tích 129,9m2 đã thu hồi của gia đình ông Nguyễn Sỹ Thọ tại thửa đất số 8, tờ bản đồ số 23 và 39,6m2 đã thu hồi của gia đình Nguyễn Sỹ Phú tại thửa đất số 115, tờ bản đồ số 23 theo loại đất nông nghiệp và đền bù tài sản là tài sản trên đất nông nghiệp là đúng quy định pháp luật.

Ông Cao Thanh Long - Phó Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Diễn Châu cho biết: Diễn Châu đã và đang thực hiện giải phóng mặt bằng nhiều dự án trên địa bàn, việc 2 trường hợp trên đất nông nghiệp chưa đồng ý, khiếu nại đã gây ảnh hưởng đến tiến độ chung. Sở dĩ UBND huyện Diễn Châu đền bù diện tích đất đã thu hồi tại thửa đất của gia đình ông Nguyễn Sỹ Thọ ở xóm 12, xã Diễn Yên theo giá đất nông nghiệp mà không đền bù theo giá đất ở, đất vườn cho gia đình các ông là đã đảm bảo đúng quy định, bởi các lý do:

Thứ nhất: Thửa đất bị thu hồi chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và chưa có tên trong Sổ địa chính; nguồn gốc sử dụng là do được HTX Yên Lý Thượng khoán thầu dài hạn và thu nộp sản lượng. Hiện nay, gia đình Nguyễn Sỹ Thọ không có các giấy tờ chứng minh là đã nộp tiền để được sử dụng thửa đất số 9, tờ bản đồ 112-60 (bản đồ 364) tức là thửa đất số 8, tờ bản đồ số 23 (bản đồ kỹ thuật số) vào mục đích đất ở, đất vườn.

Thứ hai, toàn bộ diện tích thu hồi 169,5m2 đều nằm trong chỉ giới quy hoạch hành lang an toàn giao thông Quốc lộ 48.

Thứ ba, về chi tiết Sổ mục kê lập năm 1997 lưu giữ tại UBND xã Diễn Yên và Chi nhánh Văn phòng Đăng ký huyện Diễn Châu đều thể hiện chủ sử dụng ông Nguyễn Sỹ Phú, thửa đất số 9, tờ bản đồ 112-60 diện tích 547m2 (trong đó: 200m2 đất ở, 347 m2 đất vườn): Việc ghi 200m2 đất ở là chưa phù hợp, bởi vì thửa đất chưa được cấp GCNQSD đất, chưa có hồ sơ, tài liệu nào thể hiện đây là đất ở.

Thứ tư, về Phiếu thu số 1394 mà ông Phú nộp cho HTX Yên Lý Thượng ngày 01/11/1994 với số tiền 2.500.000 đồng: Phiếu thu ghi là nộp tiền sản lượng sử dụng đất bám đường 48 và UBND huyện Diễn Châu xác định đó là nộp tiền thầu khoán chứ không phải là nộp tiền đất ở.

Trên cơ sở khiếu nại của ông Nguyễn Sỹ Thọ, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Nghệ An cũng đã ra Quyết định thành lập tổ công tác liên ngành để kiểm tra, xác minh tham mưu UBND tỉnh giải quyết nội dung đơn của ông Nguyễn Sỹ Thọ. Tổ công tác do ông Nguyễn Minh Thắng - Phó Chánh thanh tra Sở làm Tổ trưởng.

Sau khi có kết quả kiểm tra, xác minh của tổ liên ngành, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 309/2023 ngày 09/2/2023 về giải quyết khiếu nại đối với ông Nguyễn Sỹ Thọ.

Quyết định 309 nêu rõ: “Đối với Dự án thành phần đầu tư xây dựng đoạn Nghi Sơn – Diễn Châu thuộc Dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc – Nam phía Đông giai đoạn 2017 – 2020, hộ ông Nguyễn Sỹ Thọ được xác định giá trị bồi thường, hỗ trợ với tổng số tiền là 99.762.905 đồng, gồm: Bồi thường đất đai: Đất nông nghiệp (đất trồng cây lâu năm), Diện tích: 129,9m2 với đơn giá là 55.000 đồng/1m2; số tiền bồi thường: 7.144.500 đồng. Bồi thường tài sản trên đất (vật kiến trúc xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp nên xác định hỗ trợ 30%): 76.579.405 đồng; Bồi thường cây cối, hoa màu: 670.000 đồng; Hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm: 14.289.000 đồng; Hỗ trợ ổn định đời sống và sản xuất: 1.080.000 đồng theo Quyết định số 2800/QĐ-UBND ngày 24/8/2022 của UBND huyện Diễn Châu là đảm bảo đúng quy định của pháp luật”.

Đối với vấn đề ông khiếu nại trước đây khi nâng cấp, cải tạo bồi thường Quốc lộ 48 gia đình ông đã được đền bù theo giá đất vườn, đất ở, qua kiểm tra một số hồ sơ lưu giữ tại UBND xã Diễn Yên thấy như sau: Thời điểm thực hiện Dự án cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 48 thì thửa đất số 56, tờ bản đồ số 1, diện tích 543m2 (theo Bản đồ 364 là thửa đất số 9, tờ bản đồ số 112-60) của gia đình ông Nguyễn Sỹ Phú sử dụng vào mục đích nông nghiệp (trồng lúa và rau muống) không có công trình, vật kiến trúc trên đất và thửa đất này chưa được cấp GCNQSD đất. Ngày 20/6/2005, Hội đồng bồi thường GPMB huyện Diễn Châu đã lập Biên bản xác định giá trị bồi thường, hỗ trợ đối với gia đình ông Nguyễn Sỹ Phú: Thu hồi 165,9m2 đất vườn, được bồi thường về đất vườn với số tiền là 45.954.300 đồng, và tài sản trên đất là lúa + rau muống số tiền 188.700 đồng; tổng cộng là 46.143.000 đồng. Hội đồng BTGPMB đã lập biên bản xác định giá trị bồi thường nhưng sau đó chưa được UBND huyện Diễn Châu ban hành quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ.

Năm 2008, UBND huyện Diễn Châu mới thực hiện các quy trình để thực hiện Dự án cải tạo, nâng cấp mạng lưới đường bộ WB4 có đề cập đến hiện trạng của gia đình ông Nguyễn Sỹ Phú và Nguyễn Sỹ Thọ. Như vậy, việc ông Nguyễn Sỹ Thọ trình bày năm 2005 - 2008 khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện Dự án cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 48 đã thực hiện đền bù theo giá đất ở, đất vườn là không đúng; thực tế là đền bù đất nông nghiệp xen kẽ trong khu dân cư”.

UBND tỉnh khẳng định: “Việc ông Nguyễn Sỹ Thọ khiếu nại Quyết định số 2800/QĐ-UBND ngày 24/8/2022 của UBND huyện Diễn Châu về việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện Dự án thành phần đầu tư xây dựng đoạn Nghi Sơn - Diễn Châu thuộc Dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020, cụ thể: Đền bù diện tích 129,9m2 đất đã thu hồi tại thửa đất của gia đình ông Nguyễn Sỹ Thọ theo giá đất nông nghiệp mà không đền bù theo giá đất ở, đất vườn cho gia đình ông Thọ là khiếu nại sai, không có căn cứ để xem xét, giải quyết”.

Việc chậm trễ trong giải phóng mặt bằng đoạn chân cầu vượt Quốc lộ 48 làm ảnh hưởng đến tiến độ dự án cao tốc Bắc - Nam. Ảnh: P.V

Sẽ thực hiện cưỡng chế đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật

Cao tốc Bắc - Nam đoạn Nghi Sơn - Diễn Châu khi đi qua địa bàn Diễn Châu có nhiều điều chỉnh thiết kế, bổ sung đường gom nên phát sinh một số diện tích, số hộ đền bù giải phóng mặt bằng . Đó cũng là một trong những nguyên nhân khiến dự án bị chậm tiến độ chung.

Hiện nay, huyện Diễn Châu đang chờ UBND tỉnh phê duyệt giá đất để giao tái định cư cho 4 hộ đất ở khi thi công đường gom chân cầu vượt. Đối với 2 hộ đất nông nghiệp nói trên, huyện Diễn Châu đã giải thích, tuyên truyền, vận động và trả lời khiếu nại.

Ông Tăng Văn Luyện - Chủ tịch UBND huyện Diễn Châu cho biết: UBND huyện Diễn Châu đã ban hành Quyết định số 2800/QĐ-UBND ngày 24/8/2022 về việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện Dự án thành phần đầu tư xây dựng đoạn Nghi Sơn - Diễn Châu, trong đó có gia đình ông Nguyễn Sỹ Thọ là đúng pháp luật. Ngày 27/12/2022, Sở Tài nguyên và Môi trường cũng đã tiến hành đối thoại trực tiếp với người khiếu nại, người bị khiếu nại, người có quyền, lợi ích và các tổ chức có liên quan theo chỉ đạo của UBND tỉnh. Đối với ông Nguyễn Sỹ Thọ, UBND huyện và UBND tỉnh cũng đã thực hiện trả lời các khiếu nại lần hai của ông, đảm bảo quy trình, thủ tục, thời hạn, đáp ứng nguyện vọng của công dân. Để thực hiện tốt việc giải phóng mặt bằng cao tốc Bắc - Nam, huyện Diễn Châu đã ban hành các quyết định cưỡng chế và sẽ thực hiện hoàn thành trong tháng 4/2023.

Thủ tướng Chính phủ cũng yêu cầu các đơn vị liên quan bám sát, đảm bảo tiến độ dự án, đảm bảo chất lượng công trình, mỹ, kỹ thuật, cảnh quan môi trường. Bên cạnh đó, không được để xảy ra tiêu cực, nhũng nhiễu, lãng phí và đảm bảo an toàn cho công nhân trong quá trình thi công.

Thủ tướng Chính phủ kiểm tra tiến độ cao tốc Bắc - Nam đoạn qua Diễn Châu tháng 1/2023. Ảnh: P.B