Một ngày nào đó, thong dong trên đường phố thành Vinh, rất có thể bạn sẽ tình cờ bắt gặp Trần Hoàng Kim với cây bút sắt, màu nước và sổ vẽ trên tay. Chàng trai 9X không chọn những địa chỉ xô bồ, nhộn nhịp, mà lặng thầm tìm đến những góc phố rêu phong, khu chung cư cũ, quán cà phê vỉa hè…; và nhìn thấy những nét đẹp bình dị, rất Vinh, hàng ngày chúng ta vẫn thường lại qua mà không thực sự nhận ra. Có một thành Vinh thật gần gũi mà vô cùng đặc biệt hiện ra trong những ký hoạ của Kim, khiến bất cứ thị dân nào nhìn vào cũng mến yêu và nhớ thương quá đỗi.
Trần Hoàng Kim sinh năm 1993, quê ở huyện Thanh Chương. 12 năm qua, Kim học tập và làm việc tại Hà Nội, chỉ mới quyết định trở về thành phố Vinh lập nghiệp cách đây chưa lâu. Thành Vinh không phải là nơi anh sinh ra và lớn lên, cũng chưa có nhiều thời gian lưu lại để hồn phố thấm đẫm vào thói quen sinh hoạt, nhưng chỉ bằng những vệt ký ức của đôi lần ghé phố, cũng đã đủ để Kim quyến luyến nơi chốn này một cách kỳ lạ. Kim nhìn thấy vẻ đẹp lặng thầm của những con đường, góc phố, hẻm nhỏ… và mong mỏi có một ngày, tự tay mình sẽ vẽ về thành phố này với tất cả mến thương. Nay, khi trở về định cư tại thành Vinh, anh có thời gian để hiện thực hoá ấp ủ đó.
Từ khi còn là sinh viên của Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội và sau này trở thành một kiến trúc sư, Trần Hoàng Kim đã quen với loại hình ký hoạ. Ký hoạ là một dạng ghi chép nhanh bằng tranh, chớp lấy cảm xúc và suy nghĩ tức thời, chỉ cần cây bút sắt hoặc bút chì và màu nước. Tính tiện lợi và phù hợp khiến Kim chọn ký hoạ làm hình thức để vẽ về thành Vinh, bởi cảm hứng có thể đến bất chợt trong những lần lang thang bát phố.
Mấy tháng qua, ngoài thời gian dành cho công việc, Kim đều hướng mình ra phố. Lúc thì chậm rãi dong chiếc xe máy cũ, lúc thì ngồi sau lưng bác xe ôm, lúc lại lặng lẽ rảo bộ trên vỉa hè… Làm quen với nhịp sống chậm sau 12 năm học tập và làm việc ở một đô thị nhộn nhịp như Hà Nội khiến Kim có thời gian lắng đọng để nhìn lại chính mình, và qua đó, ngắm thật sâu thành phố Vinh thân quen mà xa lạ này, lắng nghe phố cất lên những nhịp thở thị thành.
Và Kim vẽ, chuyển những suy tư, buồn vui vào nét bút và trang giấy. Phố Quang Trung, Nguyễn Thị Minh Khai, Đặng Thái Thân, Lê Lợi, Trần Phú… dưới ngòi bút của Kim trở nên sinh động lạ kỳ. Đền thờ Hoàng đế Quang Trung, thành cổ Vinh, chùa Diệc, đền Hồng Sơn… hiện ra trên trang giấy uy nghiêm, cổ kính mà rất đỗi nên thơ. Cả những ngôi chợ nữa: chợ Vinh, chợ Quang Trung, chợ đại học… hiện ra trong tranh Kim với tất cả những lao xao, xô bồ, ồn ã, rất đời và rất Vinh.
Kim vẽ những cột điện chằng chịt dây treo cắt ngang bầu trời thẳm xanh, vẽ những xe hoa chở Thu về phố, vẽ một mảng tường tróc lở, chiếc ghế lẻ đôi trong quán cà phê xinh, hàng giáng hương nghiêng mình trong nắng dịu…
Đặc biệt xúc cảm là những bức ký hoạ về người lao động: hai cô lao công ngồi trò chuyện sau những giờ làm việc vất vả; chú xe ôm ngả lưng trên vỉa hè chờ khách; bà hàng xôi vừa thoăn thoắt đơm xôi vừa đon đả nói cười; cô đẩy xe bánh rán trên vỉa hè, chống cằm đợi khách ghé mua… Kim ký hoạ về tất cả những gì anh có cảm hứng, song nhiều nhất vẫn là ký hoạ về người lao động, bởi như anh tâm sự: “Chẳng hiểu sao tôi thích sự nhộn nhịp của mưu sinh, của những hoàn cảnh, của sự vất vả lênh đênh… Cũng có thể ở đó có tình người”!
Kim ham đọc, ham tìm tòi và khám phá thành Vinh, nên ký hoạ của anh vừa có thông tin, vừa giàu cảm xúc. Một bức ký hoạ dù vẽ nhanh đến đâu đi chăng nữa thì nó cũng không bao giờ là những nét bút vội vàng, nông cạn; mà trái lại, đặc thù thể loại đòi hỏi người vẽ phải có đầu óc quan sát nhạy bén, năng lực tạo hình vững vàng và cảm nhận sâu sắc về cuộc sống. Kim không cho rằng mình là người ký hoạ xuất sắc, nhưng anh đã ký hoạ bằng tất cả yêu thương và hy vọng với thành phố này - nơi mà anh xác định sẽ là quê hương thứ hai của mình.
Ngắm ký hoạ của Trần Hoàng Kim, ta cảm giác như được đánh thức mọi cảm quan về đô thị Vinh, ngỡ ngàng nhận ra có những điều thân quen là thế mà đẹp tinh tế là thế, vẻ đẹp bình dị ẩn giữa dòng chảy cuộc sống mà rất nhiều khi ta chẳng để ý đến. Những bức ký họa không cầu kỳ đường nét, không tạo màu phức tạp, mà sao nhìn vào vẫn cảm nhận rõ hồn cốt đằm sâu, hiền hòa, gợi lên biết bao câu chuyện từ hồi ức.
Đến nay, Kim đã ký họa khoảng 50 bức tranh phố Vinh. Để ghi dấu tình cảm với đô thị này và mong muốn khơi gợi, lan tỏa cảm hứng văn hóa đến giới trẻ thành phố, Trần Hoàng Kim đã lập fanpage, đăng tải những bức ký họa đặc sắc lên đó. Fanpage tuy mới chỉ được lập cách đây vài tháng song đã thu hút khá nhiều người quan tâm, theo dõi, để lại bình luận với rất nhiều sẻ chia ấm áp.
“Qua fanpage, nhiều bạn thích ký họa, thích vẽ và yêu phố Vinh đã nhắn tin cho tôi, trò chuyện những chủ đề chung và dẫn tới sự kết nối, tương tác ngoài đời thực. Thế là ở thành phố này, tôi đã có thêm nhiều người bạn mới, thêm gắn bó và lưu luyến với nơi mà mình đã chọn định cư dài lâu.” - Kim nói.
Nhờ ký họa, Kim cảm thấy mình thực sự như đã trở thành một phần của thành phố này. Những ngày lang thang “ghi chép” nhịp sống phố phường, Kim thành khách quen của những tiệm cà phê trong ngõ hẻm, của cô hàng xôi trước cổng trường tiểu học, của bác xe ôm dừng dưới gốc hoa ban… Và anh lắng nghe câu chuyện của họ, những chuyện vụn vặt thường nhật thôi, nhưng đó mới là cuộc sống hiện sinh, là bộn bề sự thực, là buồn vui sướng khổ… Kim nghe, cảm nhận, soi chiếu một phần đời mình trong đó, và cảm thấy như mình đã thuộc về Vinh rồi! Đọc những status trên fanpage ký họa của Kim, thấy xúc động với ngôn từ bình dị:
“Sáng sớm, anh thấy mùa thu đã ùa về bất ngờ và vội vàng.
Chẳng ngờ, sau một đêm, cái thành phố vốn nắng nửa đầu này lại có một ngày đẹp đến như thế.
Cha lại đẩy thùng xe ra ngoài phố , mẹ ngồi nhóm đống củi khô, hâm bát canh nóng cho thằng Tý đi học, làn khói bay khắp cả hiên nhà.
Kiểu thời tiết những ngày này khiến người ta chẳng có lựa chọn gì, ngoài lựa chọn phải an yên.”
“Sáng sớm ở Vinh, cái nắng chói chang suốt nửa tháng qua báo hiệu cho 1 mùa hè khô cằn lại đến. Cha đẩy thùng xe đạp đi ra ngoài phố, mẹ ngồi nhóm đống củi khô , hâm lại bát chè đỗ xanh…
Trời ở đây lạ thật đấy, nắng hoài vậy mà chẳng thấy nổi một cơn mưa rào.
Mẹ nói, nắng đến tận tháng 8 con ạ!
Cứ thế này tôi chẳng nỡ rời quê...”
Chuyện về Kim, về những bức ký họa phố Vinh thật giản dị nhưng gợi biết bao điều. Như Kim nói, anh ký họa với tình yêu phố thị, và ấp ủ hy vọng trong tương lai sẽ tập hợp được bộ tranh ký họa đặc sắc về Vinh để in thành sách. Một cuốn artbook phố Vinh, chờ đợi để được cầm trên tay, Kim nhé!
