Mỹ Lý phát huy bản sắc, từng bước kiên trì mục tiêu phát triển bền vững

Điều kiện địa lý tự nhiên

Xã biên giới Mỹ Lý giữ nguyên không sáp nhập khi sắp xếp đơn vị hành chính và tổ chức thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Xã nằm cách trung tâm tỉnh Nghệ An 300km, tổng diện tích tự nhiên là 21.102,88 ha; tiếp giáp với 03 cụm bản (Lọong Cắng, Mường Dương, Phà Đánh) của Mường Quắn, tỉnh Hủa Phăn, nước CHDCND Lào với đường biên giới 44,968 km (11,55 km đất liền, 33,418 km đường sông).

Toàn xã có 12 bản, 1.259 hộ/5.715 khẩu với 4 dân tộc sinh sống gồm: Kinh, Thái, Mông, Khơ Mú, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 99%. Số hộ nghèo cuối năm 2024 là 568 hộ, chiếm 45,12%; cận nghèo là 367 hộ, chiếm 29,15%.

Xã Mỹ Lý có đặc điểm tự nhiên, văn hóa, xã hội và kinh tế phong phú và đa dạng, giàu bản sắc. Ví trí địa lý của xã nằm vào vùng có địa hình chủ yếu là đồi núi cao, rừng nguyên sinh nhiều gắn với nền khí hậu nhiệt đới gió mùa, mùa mưa kéo dài từ tháng 5 đến tháng 9, mùa khô từ tháng 10 đến tháng 4 năm sau. Vì vậy, ở Mỹ Lý mùa Đông khá lạnh còn mùa Hè nắng gắt, một số vùng khá oi bức.

Các dân tộc ở Mỹ Lý duy trì các phong tục, nghi lễ truyền thống như Tết Nguyên đán, lễ hội cồng chiêng, lễ hội ăn cơm mới, lễ hội mừng lúa mới, đặc biệt là các nghi lễ cúng thần linh và tổ tiên. Mỗi dân tộc có trang phục riêng biệt, trong đó người Thái nổi bật với áo chàm, khăn đội đầu; người Mông với trang phục sặc sỡ.

Đồng bào các dân tộc Mỹ Lý bao đời nay vẫn duy trì các hoạt động bảo tồn bản sắc văn hoá riêng có, ví như những điệu múa, bài hát dân gian phản ánh đời sống lao động và tín ngưỡng, thể hiện tình yêu thiên nhiên và con người.

Tình hình phát triển kinh tế - xã hội

Đảng bộ và nhân dân xã Mỹ Lý triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ xã nhiệm kỳ 2020 - 2025 trong điều kiện xã nhà còn gặp nhiều khó khăn, thách thức như thiên tai, dịch bệnh, đất đai thổ nhưỡng mặt bằng ít… Mỹ Lý điểm xuất phát thấp, xã nghèo, đặc thù vùng cao, biên giới, địa hình phức tạp, kết cấu hạ tầng chưa đồng bộ. Khí hậu, thời tiết khắc nghiệt, thiên tai lũ quét, sạt lở đất, dịch Covid-19 xảy ra bất thường đã ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế - xã hội của toàn xã. Kết cấu hạ tầng chưa đủ nguồn vốn để đầu tư xây dựng, hiện nay còn 9 bản với hơn 70km đường từ trung tâm xã vào các bản chưa được cứng hóa, đi lại rất khó khăn, nhất là vào mùa mưa.

Hiện nay, xã còn 6 bản chưa có sóng điện thoại và 4 bản chưa có điện lưới quốc gia, 5 trường học trên địa bàn chưa đạt chuẩn quốc gia theo quy định, nguồn lực xây dựng NTM còn gặp nhiều khó khăn.

Giai đoạn 2020-2025, tốc độ tăng trưởng bình quân ước đạt 7%; thu nhập bình quân ước đạt 25 triệu đồng/người/năm. Cơ cấu kinh tế tiếp tục chuyển dịch theo hướng giảm dần tỷ trọng nông, lâm, thủy sản và tăng dần tỷ trọng các ngành phi nông nghiệp.Tuy nhiên, chăn nuôi là ngành có lợi thế của xã, tổng đàn gia súc, gia cầm trên toàn xã đạt 44.216 con. Người dân chăn nuôi theo mô hình gia trại kết hợp áp dụng tiến bộ kỹ thuật, trồng cỏ, dự trữ thức ăn, kiểm soát dịch bệnh hiệu quả.

Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới tiếp tục được triển khai có hiệu quả đến năm 2025, toàn xã đã hoàn thành 10/19 tiêu chí. Giai đoạn 2020 - 2025, tổng nguồn lực huy động xây dựng nông thôn mới đạt trên 4,7 tỷ đồng. Lâm nghiệp phát triển ổn định, công tác khoanh nuôi, bảo vệ và chăm sóc rừng đạt hiệu quả, tiến hành giao rừng gắn với giao đất lâm nghiệp nâng độ che phủ rừng lên 73,76%.

Thu nhập từ khoanh nuôi, bảo vệ rừng từ các chương trình, dự án 3,690 tỷ đồng/năm. Sản xuất tiểu thủ công nghiệp và các ngành nghề truyền thống tiếp tục có bước phát triển tích cực. Một số ngành nghề như dệt thổ cẩm, rèn đồ sắt, khai thác cây nguyên liệu... tiếp tục được duy trì và mở rộng, góp phần tạo việc làm và nâng cao thu nhập cho người dân. Các dự án, công trình hạ tầng kỹ thuật được xây dựng đưa vào sử dụng có hiệu quả, góp phần nâng cao đời sống kinh tế - xã hội cho nhân dân. Thương mại - Dịch vụ cũng là một trong những hướng phát triển khá.

Hạ tầng thương mại được đầu tư phát triển, các mặt hàng đa dạng về chủng loại được phân phối rộng khắp đến các bản vùng sâu vùng xa, cơ bản đáp ứng được nhu cầu của thị trường. Bên cạnh chăm lo phát triển kinh tế, Mỹ Lý còn chú trọng công tác giáo dục, y tế, giữ gìn bản sắc văn hoá.

Đồng thời phát triển xây dựng khu du lịch cộng đồng, như: Homstay và tháp cổ Xốp Lợt bản Yên Hòa, hang Thằm Đạn bản Xốp Tụ… Thành lập và đi vào hoạt động 01 câu lạc bộ bảo tồn và phát triển dân ca dân tộc Thái. Công tác giảm nghèo được quan tâm đúng mức, tỷ lệ giảm hộ nghèo hàng năm đạt chỉ tiêu đề ra, công tác an sinh xã hội được đảm bảo. Làm tốt công tác đào tạo nghề, chăm lo chu đáo cho các đối tượng bảo trợ xã hội. Công tác “đền ơn đáp nghĩa”, “uống nước nhớ nguồn”.

Công tác quốc phòng, quân sự địa phương cũng là một trong những nội dung quan trọng trong được triển khai thường xuyên gắn với phong trào “Toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới”. Cùng với đó, chính quyền địa phương và các lực lượng luôn làm tốt công tác đối ngoại, hỗ trợ, tiếp đón các đoàn công tác đến địa bàn.

Tăng cường đối ngoại trên 3 trụ cột, đó là đối ngoại của Đảng, ngoại giao Nhà nước và đối ngoại nhân dân. Thường xuyên trao đổi thông tin, thăm, tặng quà nhân dịp lễ tết cổ truyền của mỗi bên nhằm thể hiện tình cảm chân thành, đoàn kết, hữu nghị đặc biệt giữa xã Mỹ Lý với các cụm bản của nước bạn Lào theo chủ trương, tinh thần quan hệ hữu nghị đặc biệt của Đảng, Nhà nước Việt Nam – Lào.

Tháng 7-8/2025, do ảnh hưởng của bão lũ đã gây thiệt hại lớn đến tài sản, nhà cửa, cây trồng, vật nuôi của nhân dân, làm hư hỏng các công trình hạ tầng như điện, đường, cầu cống, trường học, trạm xá trên địa bàn xã nên phải mất một thời gian dài để khắc phục. Đồng nghĩa với việc cần nguồn kinh phí đầu tư lớn để ổn định nơi ở, khôi phục sản xuất và sữa chữa nâng cấp các công trình hạ tầng.

Định hướng phát triển

Tuy nhiều khó khăn, song chính quyền, người dân Mỹ Lý luôn xác định nỗ lực vươn lên, phát huy dân chủ, giữ vững khối đại đoàn kết các dân tộc; đảm bảo quốc phòng an ninh và chủ quyền biên giới; xây dựng tổ chức bộ máy và cán bộ, xây dựng tổ chức đảng, hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh. Tranh thủ và vận dụng hợp lý có hiệu quả các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước đối với vùng miền núi đặc biệt khó khăn, dân tộc thiểu số gắn với tiềm năng, lợi thế của xã để phát triển kinh tế - xã hội và các lĩnh vực khác.

Vì vậy, xã Mỹ Lý đề ra 5 nhiệm vụ trọng tâm, 2 khâu đột phá để phấn đấu thực hiện trong thời gian tới. Trong đó, về kinh tế - xã hội tập trung thực hiện tốt công tác quy hoạch phát triển; cơ cấu lại kinh tế, nâng cao hiệu quả và sức cạnh tranh, thúc đẩy tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế gắn ứng dụng những thành tựu mới của khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và nguồn nhân lực chất lượng cao.

Phát huy tiềm năng, lợi thế của địa phương, phát triển các ngành, sản phẩm có khả năng cạnh tranh, trình độ công nghệ và giá trị gia tăng cao. Phát huy nội lực và sử dụng có hiệu quả nguồn lực bên ngoài, xây dựng thương hiệu sản phẩm của xã và tham gia có hiệu quả vào mạng sản xuất và chuỗi giá trị.

2 khâu đột phá Đảng bộ Mỹ Lý sẽ tập trung chỉ đạo thực hiện trong nhiệm kỳ tới: Đổi mới mạnh mẽ, nâng cao tính gương mẫu, khắc phục tư tưởng bảo thủ, trông chờ, ỷ lại, cục bộ địa phương, dân tộc, dòng họ trong cán bộ, đảng viên và nhân dân. Định hướng đào tạo nghề cho đội ngũ trong độ tuổi lao động, gắn với giải quyết việc làm cho người dân.

Kế thừa và phát huy các kết quả đạt được trong nhiệm kỳ qua, trên tinh thần đoàn kết, quyết tâm cao, xã Mỹ Lý xác định phương châm “Đoàn kết - Dân chủ - Đổi mới - Phát triển bền vững”, từng bước vượt qua mọi khó khăn, thách thức, thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra trong nhiệm kỳ 2025 - 2030.