Ngân hàng trung ương toàn cầu tăng mua vàng: Tín hiệu mạnh mẽ cho vai trò tiền tệ của kim loại quý

Một khảo sát mới công bố của Diễn đàn Các Tổ chức Tài chính và Tiền tệ Chính thức (OMFIF) cho thấy, các ngân hàng trung ương đang ngày càng ưu tiên vàng trong chiến lược dự trữ ngoại hối dài hạn. Kết quả cho thấy 32% ngân hàng trung ương có kế hoạch tăng nắm giữ vàng trong vòng 12 đến 24 tháng tới, tỷ lệ cao nhất trong 5 năm qua.

Không chỉ vậy, có tới 40% trong số họ dự định tiếp tục mua vàng trong suốt thập kỷ tới, vượt xa so với bất kỳ loại tài sản nào khác. Lý do chính cho xu hướng này, theo OMFIF, là nhằm đa dạng hóa danh mục dự trữ và bảo vệ nền kinh tế trước các rủi ro địa chính trị ngày càng gia tăng.

Khảo sát được thực hiện với 75 ngân hàng trung ương trên toàn cầu, cho thấy một chuyển động rõ rệt trong việc giảm phụ thuộc vào đồng USD. Có 16% ngân hàng cho biết đã giảm tỷ trọng nắm giữ USD trong năm qua, tăng mạnh so với mức 11% của năm 2024. Đây cũng là đồng tiền duy nhất đang bị thu hẹp tỷ trọng trong danh mục dự trữ, trong khi vàng, đồng euro và nhân dân tệ đang nhận được sự quan tâm ngày càng lớn.

Một trong những nguyên nhân quan trọng khiến USD mất dần ưu thế chính là bối cảnh chính trị tại Mỹ. Theo khảo sát, 70% ngân hàng trung ương bày tỏ lo ngại về tình hình chính trị Mỹ, tăng gấp đôi so với năm trước. Bên cạnh đó, các yếu tố như bất ổn địa chính trị, rủi ro tài khóa và chính sách thương mại bảo hộ cũng làm giảm niềm tin vào đồng bạc xanh.

Trong bối cảnh đó, vàng nổi lên như một công cụ phòng vệ toàn diện. Không chỉ để chống lại lạm phát, vàng còn là nơi trú ẩn an toàn trong những thời kỳ bất ổn chính trị và căng thẳng thương mại. Có đến 96% ngân hàng trung ương cho rằng các biện pháp thuế quan và bảo hộ thương mại là mối đe dọa lớn đối với kinh tế toàn cầu, và đây không phải là mối lo ngắn hạn. Hơn 80% nhà quản lý dự trữ xác định yếu tố địa chính trị là một trong ba yếu tố hàng đầu ảnh hưởng đến quyết định đầu tư dài hạn, vượt trên cả lạm phát hay lãi suất thực.

Dù vậy, đồng USD vẫn giữ vai trò là đồng tiền dự trữ chủ chốt trên toàn cầu. Trên 80% ngân hàng trung ương cho rằng đồng USD vẫn mang lại sự an toàn và tính thanh khoản cần thiết, và dự đoán nó sẽ chiếm hơn 50% trong tổng dự trữ toàn cầu trong thập kỷ tới. Điều này cho thấy xu hướng "phi đô la hóa" nếu có xảy ra cũng sẽ diễn ra một cách từ từ, chứ không đột ngột.

Một điểm đáng chú ý là mức giá cao hiện tại của vàng không khiến các ngân hàng trung ương chùn bước. Khoảng 90% người tham gia khảo sát cho biết vẫn duy trì quan điểm tích cực về giá vàng trong năm tới. Phần lớn tin rằng giá sẽ ổn định trên mức 3.000 USD/ounce, và hơn 20% dự đoán vàng có thể đạt mức kỷ lục mới vượt 3.500 USD/ounce.

Cùng với khảo sát của OMFIF, Hội đồng Vàng Thế giới (WGC) cũng vừa công bố báo cáo thường niên cho thấy xu hướng tương tự. Cả hai báo cáo đều thống nhất rằng các ngân hàng trung ương dự kiến sẽ mua thêm khoảng 1.000 tấn vàng trong năm nay, nếu điều này xảy ra, đây sẽ là năm thứ tư liên tiếp thị trường chứng kiến lực mua ròng mạnh mẽ từ các thể chế chính thức.

Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu còn nhiều bất ổn và hệ thống tiền tệ thế giới đang có dấu hiệu tái cấu trúc, vai trò của vàng ngày càng trở nên rõ ràng hơn: không chỉ là tài sản trú ẩn, mà còn là trụ cột trong chiến lược tiền tệ quốc gia.