Nghệ An tham gia họp trực tuyến của Chính phủ về chống khai thác hải sản bất hợp pháp

Dự phiên họp có đồng chí Trần Hồng Hà - Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành liên quan.

Phiên họp được tổ chức trực tiếp tại Trụ sở Chính phủ, trực tuyến với 21 tỉnh, thành phố ven biển. Tại điểm cầu UBND tỉnh Nghệ An, các đồng chí: Lê Hồng Vinh - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, Nguyễn Văn Đệ - Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh đồng chủ trì. Cùng dự có lãnh đạo các sở, ngành liên quan.

Nghệ An đã chấm dứt tàu cá “3 không”

Thực hiện chỉ đạo của Ban Bí thư, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo quốc gia về chống khai thác IUU, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, thời gian qua tỉnh đã triển khai quyết liệt nhiều giải pháp và đạt những chuyển biến tích cực.

Công tác quản lý tàu cá trên địa bàn ngày càng chặt chẽ hơn, các tỷ lệ đều đạt ở mức cao so với trung bình chung của cả nước.

Nghệ An hiện có 2.625 tàu cá, đứng thứ 5 cả nước về số lượng, đã được đăng ký, đạt tỷ lệ 100% và đã được cập nhật đầy đủ lên Hệ thống cơ sở dữ liệu Vnfishbase. Qua kiểm tra, 100% tàu cá đủ điều kiện hoạt động đều được đánh dấu, kẻ số đăng ký theo quy định.

Tổng số tàu còn hạn đăng kiểm là 1.385/1.409 tàu cá thuộc diện phải đăng kiểm, còn 24 tàu hết hạn. Tổng số tàu cá đã cấp giấy phép khai thác thuỷ sản đang còn hạn 2.598/2.625 tàu, còn 27 tàu chưa cấp.

Tổng số tàu cá đã cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm còn hạn là 995/1.031 tàu, còn 36 tàu hết hạn.

Số tàu lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS) đạt 1.024/1.031 tàu cá thuộc diện phải lắp VMS.

Đặc biệt, tỉnh đã đồng bộ dữ liệu tàu cá với cơ sở dữ liệu dân cư, gắn định danh và số điện thoại chính chủ cho 99,81% tàu.

Bên cạnh đó, Nghệ An kiên quyết xử lý các tàu cá vi phạm. Năm 2024, toàn tỉnh ghi nhận 717 tàu cá mất kết nối VMS; trong đó, đã xử lý 573 tàu (đạt 80%), bao gồm 205 tàu bị xử phạt (chiếm 29%) với tổng số tiền hơn 5,7 tỷ đồng.

Từ đầu năm 2025 đến nay, có 354 tàu mất kết nối VMS. Các cơ quan chức năng đã xử lý 132 tàu, trong đó 65 tàu bị xử phạt với tổng số tiền gần 2 tỷ đồng.

Riêng đối với các trường hợp tàu mất kết nối trong năm 2025, đã xử lý 87 tàu, trong đó xử phạt 20 tàu với số tiền 727,5 triệu đồng.

Mặt khác, Nghệ An đã chỉ đạo các lực lượng chức năng chủ trì, phối hợp với các địa phương có liên quan tổ chức thống kê, rà soát đối với nhóm tàu cá “3 không”, hướng dẫn chủ tàu thực hiện đăng ký, đăng kiểm, cấp phép đúng quy định; đến nay, tỉnh Nghệ An đã hoàn tất việc đăng ký cho 614/614 tàu cá “3 không”, đạt tỷ lệ 100%.

Đối với nhóm tàu cá không đủ điều kiện hoạt động, UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành, địa phương có liên quan có biện pháp theo dõi, quản lý chặt chẽ, nắm chắc vị trí tàu cá neo đậu, không để tàu cá không đủ điều kiện tham gia hoạt động.

Quyết tâm gỡ "thẻ vàng" của EC

Sau 8 năm nỗ lực, tình trạng khai thác thủy sản IUU vẫn còn, khiến Ủy ban châu Âu (EC) chưa gỡ cảnh báo “thẻ vàng”, ảnh hưởng xuất khẩu, kinh tế và uy tín quốc gia.

Cuộc họp đã nghe báo cáo từ các bộ, ngành, địa phương và bàn giải pháp nhằm đạt mục tiêu gỡ “thẻ vàng”, nhất là sắp tới EC có đợt, dự kiến diễn ra vào tháng 10 tới.

Kết luận cuộc làm việc, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh tính cấp thiết của việc gỡ “thẻ vàng” EC; qua đó khẳng định tư tưởng, quan điểm chỉ đạo là quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, tư duy đổi mới để xử lý vấn đề này nhanh nhất có thể.

Muốn đạt được mục tiêu đó, quá trình triển khai phải căn cơ, bài bản, tổng thể, toàn diện, không đơn lẻ hay mang tính đối phó. Mọi hành động phải xuất phát từ lợi ích của quốc gia, của ngành thủy sản, của nhân dân, đặc biệt là ngư dân, làm sao để lâu dài, bền vững, hiệu quả; chứ không chỉ nhằm chống đỡ, ứng phó trước “thẻ vàng” hay “thẻ đỏ” từ các đối tác.

Đây cũng là cách góp phần bảo vệ độc lập, chủ quyền biển đảo, giữ gìn uy tín, danh dự và trí tuệ của người Việt Nam; đồng thời nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của ngư dân, tạo sinh kế ổn định, bền vững cho họ.

Đánh giá kết quả thời gian qua cho thấy, dù quý sau đều có tiến bộ so với quý trước, song phát triển ngành thủy sản và hoạt động đánh bắt xa bờ vẫn chưa thực sự bền vững, chưa tháo gỡ được cảnh báo “thẻ vàng” của EC, thậm chí còn tiềm ẩn nguy cơ bị áp “thẻ đỏ”. Bên cạnh đó, còn có nguy cơ Hoa Kỳ áp đặt các biện pháp tương tự.

Trên cơ sở phân tích tình hình, Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ rõ những nguyên nhân cả chủ quan lẫn khách quan, đồng thời đề ra các nhiệm vụ vừa căn cơ, vừa cấp bách, gắn với yêu cầu phát triển bền vững ngành thủy sản và chăm lo đời sống vật chất, tinh thần của ngư dân; đặc biệt là quyết tâm gỡ “thẻ vàng” của EC trong năm 2025.

Về giải pháp, Thủ tướng nhấn mạnh: Cấp ủy, chính quyền, các bộ, ngành và toàn xã hội, nhất là người đứng đầu, phải vào cuộc với tinh thần trách nhiệm cao, hành động vì sự phát triển của đất nước, của ngành thủy sản và của ngư dân.

Người đứng đầu Chính phủ cũng yêu cầu khẩn trương rà soát thể chế phát triển ngành thủy sản, ban hành ngay nghị quyết rút gọn của Chính phủ để xử lý kịp thời các vấn đề pháp lý còn vướng mắc.

Thủ tướng yêu cầu kiện toàn Ban Chỉ đạo các cấp về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) theo chính quyền địa phương 2 cấp gắn với nâng cao năng lực thực thi; đồng thời thành lập Tổ công tác do Thứ trưởng Bộ Công an làm Tổ trưởng để xử lý dứt điểm các vụ việc vi phạm của ngư dân còn tồn đọng.

Đồng chí cũng yêu cầu duy trì chế độ kiểm điểm định kỳ của Ban Chỉ đạo Trung ương vào thứ Ba hằng tuần. Các bộ, ngành và địa phương phải báo cáo tiến độ thực hiện nhiệm vụ.

Đặc biệt, Thủ tướng giao nhiệm vụ cụ thể cho từng bộ, ngành, địa phương; trong đó yêu cầu kiên quyết không cho phép tàu cá không đủ điều kiện, không có thiết bị giám sát hành trình (VMS) ra khơi khai thác; đồng thời chú trọng giải quyết việc làm, sinh kế và chính sách hỗ trợ phù hợp cho ngư dân.