Đặc sản dưa chuột núi, hồng chín đỏ ở vùng cao Kỳ Sơn vào mùa

Nhiều đặc sản tiềm năng OCOP

Ở huyện biên giới Kỳ Sơn, bước vào thời điểm cuối tháng 8 đầu tháng 9 hàng năm là mùa thu hoạch nhiều loại nông sản và lâm sản phụ đặc trưng của địa phương như: Hồng, dưa chuột núi, măng rừng, bí và nhiều loại rau xanh…

Thời điểm này, nhiều thương lái địa phương đến xã Tây Sơn để thu gom hồng. Nơi đây đang bước vào mùa thu hoạch, hồng đã chín đỏ rực trên cành cây. Ông Vừ Rả Tênh, cán bộ xã Tây Sơn cho biết, cây hồng đã được người dân Tây Sơn trồng hàng chục năm nay, và chủ yếu trồng ở các rẫy sản xuất. Chỉ một số ít trồng ở vườn nhà, và tập trung ở bản Huồi Giảng 1, Huồi Giảng 2. Cây hồng là đối tượng có thể được xây dựng sản phẩm OCOP ở vùng cao này.

Theo lời một thương lái chuyên thu gom nông sản vùng cao ở Kỳ Sơn, số lượng hồng trồng tại vườn nhà người dân Tây Sơn không nhiều, chủ yếu họ trồng ở nương rẫy khá xa khu dân cư. Vì vậy, mỗi năm người buôn bán chỉ theo chân người dân vào rẫy “xem hàng” một lần, rồi thoả thuận bao tiêu cho hộ gia đình đó. Đến mùa, gia đình sẽ tự hái hồng, thương lái đến tại bản để lấy hàng theo số lượng, giá cả tuỳ thuộc vào chất lượng và kích cỡ của quả.

“Năm nay hồng bán tại vườn hết rồi, không có để mang ra chợ bán. thương lái họ đặt hàng mua toàn bộ 3 cây của vườn nhà, hàng ngày người nhà chỉ việc hái xuống đóng vào bao bì, vào thùng để họ đến lấy. Mấy ngày trước nghỉ lễ đến nay mỗi cây bán được khoảng 5 - 6 triệu đồng, giá dao động từ 25 - 30 ngàn đồng/kg tuỳ to, nhỏ” - anh Vừ Vả Tu ở bản Huồi Giảng 1 cho biết.

Ngoài xã Tây Sơn, một số xã khác ở huyện Kỳ Sơn như Mường Lống, Na Ngoi, Keng Đu… cũng trồng hồng, song số lượng rải rác không tập trung nhiều như ở Tây Sơn.

Mùa thu hoạch hồng chỉ khoảng 1 - 2 tháng, từ giữa tháng 8 đến giữa tháng 10 hàng năm, cao điểm là đầu tháng 9. Tại xã Mường Lống, hiện nay hồng được người dân trồng rải rác ở các bản với số lượng ít gồm 3 loại hồng: Hồng giòn Nhật Bản, hồng trứng và hồng đá.

Đơn hàng online chiếm ưu thế

Chị Lê Thị Vân ở xã Mường Lống cho biết, hiện địa phương chỉ có vườn của ông Hờ Pà Chù ở bản Mường Lống 2 trồng vài chục cây, vừa bán quả, vừa đón khách du lịch vào trải nghiệm. Ngoài ra, chỉ còn rải rác một vài hộ trồng, chủ yếu giống hồng đá chín rộ vào tháng 11 - 12 sau khi cây rụng hết lá. Quả hồng bán tại vườn ở Mường Lống với giá 30 ngàn đồng/kg, tham quan, check - in vườn hồng 30 ngàn đồng/vé.

Khách mua hồng ở Kỳ Sơn cho biết, chủ yếu hồng được bán online và đặt dịch vụ gửi hàng qua các chuyến xe khách liên huyện, hoặc dịch vụ vận chuyển hàng từ Kỳ Sơn đi các địa phương, nhiều nhất là xuống thành phố Vinh. Giá vận chuyển trung bình từ 20 - 40 ngàn đồng/đơn hàng hồng từ 5 - 20 kg.

Ngoài hồng, thời điểm này nông dân các huyện vùng cao xứ Nghệ còn tranh thủ thu hoạch dưa chuột núi, bí ngàn, măng rừng… Thời điểm tháng 8 - 9 hàng năm là mùa thu hoạch dưa chuột núi. Đây là giống dưa chuột đặc trưng của đồng bào vùng cao, thường được trồng xen canh các loại cây khác trên các sườn núi, các khu vực gia trại sản xuất của người dân. Loại dưa chuột này có thịt chắc, giòn ngọt và trọng lượng trung bình từ 0,3 - 1 kg/quả; đặc biệt có những quả trên 1 kg.

Chị Phạm Thị Thu Hiền, một thương lái ở thành phố Vinh cho biết, chuyên kinh doanh mặt hàng nông sản vùng cao đã nhiều năm, song chị chủ yếu buôn bán qua mạng. Mọi khâu từ liên hệ đặt hàng, đặt dịch vụ vận chuyển, quảng cáo sản phẩm cho đến giao hàng cho khách đều thực hiện online.

Dịp này, chị Hiền cho biết, các sản phẩm như hồng Kỳ Sơn, dưa chuột núi, ngô nếp, măng rừng đang rất đắt khách, hàng đặt đến đâu đều bán hết đến đó và chủ yếu là mua, bán online. Hồng Kỳ Sơn bán với giá 89 ngàn đồng/3 kg, phí ship hàng do khách mua trả, tuỳ vào quãng đường xa gần.

Tại các xã vùng cao như Tri Lễ, Nậm Giải (Quế Phong), Mường Lống, Na Ngoi (Kỳ Sơn)… người dân còn lập các trang Facebook, Zalo để trao đổi thông tin thu hoạch nông sản, buôn bán, ship hàng trong xã, huyện và kết nối các thương lái đến tận nơi thu mua.

Hiện tại, giá dưa chuột núi thương lái thu mua tại xã, bản khoảng 10 - 12 ngàn đồng/kg và nhập sỉ tại các thị trường miền xuôi khoảng 15 - 18 ngàn đồng/kg và sản phẩm này đến tay người tiêu dùng có giá từ 25 - 30 ngàn đồng/kg tuỳ thời điểm, càng gần cuối vụ giá càng cao.

Hiện nay, hầu hết các thôn, bản vùng cao người dân đã biết dùng mạng xã hội để kết nối buôn bán nông sản, trao đổi các sản phẩm giữa các thôn, bản, các xã, huyện. Nhờ đó, giúp bà con tăng gia sản xuất theo hướng hàng hoá, tăng thu nhập, cải thiện đời sống và tạo sự năng động, từng bước thoát khỏi tư duy trông chờ, ỷ lại. Cũng từ đó, hình thành các điểm thu mua, kết nối tiêu thụ nông sản, tăng giá trị ngành dịch vụ cho các địa phương và xây dựng các sản phẩm OCOP đặc trưng.