Giải Nhất danh giá
Tối 18/12/2023, Ban Tuyên giáo Trung ương phối hợp với Bộ Ngoại giao, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Thông tin và Truyền thông, Tổng cục Chính trị quân đội nhân dân Việt Nam và Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam tổ chức Lễ trao giải Cuộc thi ảnh “Tổ quốc bên bờ sóng”. Một trong hai giải Nhất được Ban tổ chức xướng lên gắn với bộ ảnh “Độc đáo lễ hội Phúc Lục Ngoạt” của tác giả Nguyễn Văn Đạo đến từ tỉnh Nghệ An.
Sau lễ trao giải, Nguyễn Văn Đạo kể, Phúc Lục Ngoạt là một phần lễ trong Lễ hội Đền Yên Lương, nhằm tôn vinh, giới thiệu và quảng bá những giá trị văn hoá tiêu biểu, độc đáo của ngư dân vùng biển và những tiềm năng biển đảo của thị xã Cửa Lò. Lễ hội Phúc Lục Ngoạt còn đồng thời là điểm tựa tinh thần của đông đảo ngư dân trong vùng cầu cho mỗi chuyến ra khơi được sóng yên bể lặng, tôm cá đầy thuyền… và nêu cao tinh thần đoàn kết, kết nối cộng đồng, tưởng nhớ công đức to lớn của các bậc tiền nhân, bảo lưu các giá trị truyền thống, giáo dục lòng yêu nước cho thế hệ trẻ.
Cuộc thi ảnh “Tổ quốc bên bờ sóng" nhằm giới thiệu, quảng bá về tiềm năng, vẻ đẹp thiên nhiên, con người vùng biển, đảo Việt Nam; nâng cao hiểu biết, nhận thức của nhân dân, nhất là thế hệ trẻ về vị trí, vai trò của biển, đảo trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc… Bởi tính chất của Lễ hội Phúc Lục Ngoạt gắn sát với tiêu chí Cuộc thi ảnh “Tổ quốc bên bờ sóng” nên Đạo đã lựa chọn 5 trong hàng trăm bức ảnh ghi tại Lễ hội Phúc Lục Ngoạt hồi tháng 6 Âm lịch năm 2023 để gửi dự thi.
“Vượt qua hơn 9.500 tác phẩm ảnh của hàng nghìn tác giả để đạt giải Nhất, còn được Đại tướng Phan Văn Giang - Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng và Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa trao giải là một điều em không bao giờ dám nghĩ đến…” – Nguyễn Văn Đạo nói.
Nghiệp ảnh, nghiệp báo…
Nguyễn Văn Đạo sinh năm 1989 tại làng nghề nồi đất trứ danh Trù Sơn của huyện Đô Lương. Trong gia đình của Đạo, bố, mẹ, anh, em… không có ai liên quan đến bất kỳ lĩnh vực văn học nghệ thuật nào, nhưng Đạo nói rằng em đam mê nhiếp ảnh từ nhiều năm trước.
Bởi đam mê, Đạo chịu khó học hỏi để đến năm 2017 thì chính thức vận nghiệp ảnh vào thân, lấy đó làm nghề mưu sinh. “Cũng từ năm 2017, em bắt đầu có những bức ảnh, chùm ảnh được Báo Nghệ An sử dụng, trên số báo in cuối tuần, hoặc chuyên mục Vô xứ Nghệ của báo điện tử. Đấy thường là những bức ảnh về đời sống lao động, hoặc phong cảnh quê hương đất nước…” – Đạo kể.
Tham gia mảng ảnh với Báo Nghệ An, như Đạo nói, bản thân được mở mang, thấy nhiếp ảnh mang nhiều ý nghĩa chứ không đơn thuần mưu sinh kiếm sống. “Mỗi bức ảnh, hoặc một chùm ảnh khi gửi báo, em thường có diễn giải vắn tắt nội dung. Nhưng sau khi được báo đăng thì thấy có sự thay đổi, nhất là với những chùm ảnh. Thay đổi trật tự, có tiêu đề, có sapo giới thiệu và đặc biệt là chú thích thì đều được điều chỉnh để chùm ảnh trở thành một câu chuyện kể về một hoạt động nào đó trong cuộc sống, hoặc về vẻ đẹp của một miền quê nào đó nhưng có thông điệp rõ ràng, rất sinh động, rất có hồn...” – Đạo tâm sự.
Đạo cũng nói rằng, sở dĩ bản thân quan tâm đến các cuộc thi ảnh trong và ngoài tỉnh cũng có phần nhờ Cuộc thi ảnh "Khoảnh khắc Vàng" Báo Nghệ An. Với cuộc thi này, Nguyễn Văn Đạo đã tham gia 3 lượt và 2 lần đạt giải Khuyến khích với các tác phẩm “Xanh nhà hơn già đồng”; “Độc đáo Lễ hội Phúc Lục Ngoạt”. Dù thành tích này là còn khá “khiêm tốn”, thế nhưng từ đây Đạo vỡ ra một điều hết sức quan trọng. Cụ thể như với tác phẩm“Độc đáo Lễ hội Phúc Lục Ngoạt”, sau khi tham dự Cuộc thi ảnh "Khoảnh khắc Vàng" Báo Nghệ An, Đạo đã chọn lọc, thay đổi để dự thi Cuộc thi ảnh “Tổ quốc bên bờ sóng” để rồi được trao giải Nhất.
Đạo tâm sự: “Bất kỳ cuộc thi ảnh nào cũng đều có tiêu chí rất rõ ràng. Mình phải suy nghĩ, tìm tòi để có được những tác phẩm có nội dung bám sát tiêu chí giải. Cùng với những tiêu chí của một bức ảnh đẹp là về bố cục, ánh sáng, khoảnh khắc… thì đây là điều hết sức quan trọng…”.
Giữ đam mê
Tôi để ý đến Nguyễn Văn Đạo năm 2020, khi em tham gia Cuộc thi ảnh "Khoảnh khắc Vàng" Báo Nghệ An lần thứ nhất. Để ý khi ấy, không vì tác phẩm ảnh dự thi của Đạo, mà vì cái vóc nhỏ thó, nước da ngăm ngăm đen, khuôn mặt có phần khắc khổ, lại luôn chạy lui chạy tới trong lễ trao giải để “tác nghiệp”.
Thế rồi qua Facebook thì để ý nhiều hơn, thông qua những tác phẩm Đạo đưa lên. Thấy Đạo đi nhiều, có nhiều tác phẩm hay, đáng ghi nhớ. Trong đó, khiến tôi thích nhất là mảng ảnh đời sống lao động. Đó có thể là hoạt động của những nghệ nhân cao tuổi làng nồi Trù Sơn - quê hương Đạo; của những người già vùng cao đan lát bên bếp lửa; của những nông dân cặm cụi trên đồng… Thích, bởi ngoài cái sự đẹp của nhiếp ảnh thì tác phẩm của Đạo luôn có tính chân thật, không bị gượng ép của sự sắp đặt.
Trò chuyện cùng nhau, tôi đã hỏi lý do vì sao quan tâm tới mảng ảnh này? Đạo tư lự: Có lẽ do em xuất thân từ gia đình lao động. Mỗi khi bắt gặp người lao động đắm mình trong công việc thì em luôn có những cảm xúc khó tả, muốn ghi lại những vất vả hằn in trên khuôn mặt họ để mọi người hiểu hơn cuộc sống quanh ta. Và cũng có lẽ bởi chỉ nhiếp ảnh mới làm được điều này nên đã khiến em đeo đuổi, để rồi gắn bó…
