Thủ tướng yêu cầu 'tuyên chiến' với khai thác hải sản bất hợp pháp

Phiên họp được tổ chức trực tiếp tại Trụ sở Chính phủ, trực tuyến với 21 tỉnh, thành phố ven biển. Tại điểm cầu UBND tỉnh Nghệ An, các đồng chí: Lê Hồng Vinh - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh; Nguyễn Văn Đệ - Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh đồng chủ trì.

EC sẽ vào thanh tra lần thứ 5 vào tháng 10/2025

Năm 2017, Ủy ban châu Âu (EC) áp dụng “thẻ vàng” đối với thủy sản Việt Nam do vi phạm các quy định về chống khai thác IUU. Trong 8 năm qua, Việt Nam đã có nhiều nỗ lực khắc phục, EC cũng đã 4 lần cử đoàn sang kiểm tra.

Tuy nhiên, do vẫn còn tình trạng khai thác IUU nên cảnh báo “thẻ vàng” chưa được gỡ bỏ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến xuất khẩu thủy sản, gây tác động tiêu cực đến kinh tế và uy tín quốc gia.

Tháng 10 tới, EC sẽ tiến hành đợt thanh tra lần thứ 5 tại Việt Nam. Đây được coi là lần kiểm tra cuối cùng, mang tính quyết định: hoặc gỡ bỏ “thẻ vàng”, hoặc nâng lên “thẻ đỏ”.

Trước đó, tại Phiên họp thứ 14 ngày 23/9, Thủ tướng đã quyết định trực tiếp chủ trì họp Ban Chỉ đạo IUU vào thứ Ba hằng tuần để chỉ đạo sát sao, với mục tiêu gỡ được “thẻ vàng” trong năm 2025.

Tại Nghệ An, tính đến ngày 29/9/2025, toàn tỉnh có 2.633 tàu cá, trong đó 2.599 tàu đã được cấp phép, đạt tỷ lệ 98,71%. Còn lại 34 tàu chưa cấp phép do đang nằm bờ, không có nhu cầu khai thác.

Tỉnh đã tập trung chỉ đạo công tác đăng ký, đăng kiểm, lắp thiết bị giám sát hành trình, cấp giấy phép an toàn thực phẩm cho các nhóm tàu theo quy định. Đối với tàu không đủ điều kiện hoạt động, UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ngành và địa phương theo dõi, quản lý chặt chẽ, nắm chắc vị trí neo đậu, kiên quyết không để tham gia khai thác.

Đặc biệt, Nghệ An đã đồng bộ dữ liệu tàu cá với cơ sở dữ liệu dân cư, gắn định danh và số điện thoại chính chủ cho 2.628/2.633 tàu (đạt 99,81%), tạo nền tảng quan trọng cho quản lý minh bạch. 5 tàu còn lại chưa xác định được chủ do mới sang tên, đổi chủ hoặc mất tích.

Trong thực thi pháp luật, tỉnh tăng cường xử lý nghiêm vi phạm, nhất là hành vi ngắt kết nối thiết bị giám sát hành trình. Bộ đội Biên phòng được giao chủ trì, phối hợp cùng Sở Nông nghiệp và Môi trường và UBND các địa phương.

Nhờ đó, đã có chuyển biến rõ rệt. Tính riêng từ đầu năm 2025 đến nay, xác minh và xử lý 77 tàu, trong đó 21 tàu bị xử phạt với tổng số tiền 755 triệu đồng.

Nâng mức xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản

Kết luận cuộc làm việc, trước tính cấp bách của việc gỡ “thẻ vàng” EC, vấn đề liên quan trực tiếp đến danh dự, uy tín quốc gia và sự phát triển bền vững của ngành thủy sản, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh yêu cầu phải chính thức “tuyên chiến” với tình trạng khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định.

Nghĩa là mọi hành vi vi phạm, không chấp hành sẽ bị xử lý nghiêm theo quy định, từ xử phạt hành chính đến truy cứu trách nhiệm pháp lý tùy theo mức độ. Đồng thời, địa phương hay bộ, ngành nào triển khai không tốt cũng sẽ bị xem xét, xử lý theo quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước.

Thủ tướng yêu cầu các địa phương phải quản lý chặt chẽ tàu cá và đội tàu thuộc phạm vi quản lý của mình; qua đó giao Bộ Công an chủ trì, phối hợp với Bộ Quốc phòng, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cùng cấp ủy, chính quyền các cấp, đặc biệt là ở xã, phường, thị trấn tiến hành rà soát, kiểm soát hoàn thành trước ngày 5/10/2025.

Thủ tướng đề nghị cấp ủy, chính quyền các cấp nghiêm túc thực hiện Chỉ thị số 32-CT/TW, ngày 10/4/2024 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác chống khai thác thuỷ sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định và phát triển bền vững ngành thuỷ sản.

Địa phương nào không làm được, không quản lý được, Đảng ủy Chính phủ sẽ có văn bản chính thức báo cáo Ban Bí thư, Bộ Chính trị để xem xét, xử lý theo đúng tinh thần Chỉ thị 32.

Người đứng đầu Chính phủ cũng giao các bộ, ngành liên quan thực hiện nghiêm công tác quản lý xuất xứ hàng hóa; sửa Nghị định số 38/2024/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản, theo hướng nâng mức xử phạt; thực hiện công tác hợp tác quốc tế trong khai thác hải sản; chuyển hướng từ đánh bắt xa bờ sang nuôi trồng và chế biến.