Trong khi đó, sau khi vắng mặt cả trận gặp đội tuyển Indonesia, tiền vệ Hùng Dũng được ra sân ngay từ đầu, kết hợp với 2 tiền vệ Tuấn Anh và Thái Sơn để quán xuyến tuyến giữa. Văn Khang lần đầu đá chính bên cánh trái hàng công. Ngọc Bảo cũng lần đầu xung trận ở vị trí trung vệ lệch trái, Tuấn Tài chơi trung tâm và Việt Anh lệch phải.
Đúng là cả thầy và trò của đội tuyển Việt Nam không vào trận với quan niệm đây là “trận đấu thủ tục” khi đội nhà đã chính thức bị loại. Trái lại, các vị trí trụ cột cũ như Hùng Dũng, Xuân Mạnh, Việt Anh, Tuấn Anh vẫn tiếp tục chứng minh vai trò không thể thay thế trong hiện tại và tương lai gần của đội tuyển. Các nhân tố trẻ như Tuấn Tài, Văn Khang, Minh Trọng, Thái Sơn cũng hừng hực khí thế chiến đấu để từng bước khẳng định mình. Đội tuyển Việt Nam đã làm được điều cần làm, tận dụng tốt tình huống cố định để vươn lên dẫn trước nhờ công của Văn Khang, Việt Anh. Sau đó là tình huống phối hợp ghi bàn đẹp mắt của Thanh Bình, Quang Hải từ tình huống bóng sống khi đội nhà bị dẫn trước và chỉ chơi với 10 người…
Từ trận đấu với đội tuyển Iraq (cũng như với đội tuyển Nhật Bản trước đó), dễ thấy, các học trò của ông Troussier luôn biết cách tận dụng xuất sắc những tình huống cố định để ghi được 4 bàn thắng vào lưới 2 đội bóng mạnh hàng đầu châu lục. Đó là một vũ khí lợi hại, không phải đội bóng nào cũng làm được và làm tốt. Trong đó, phải kể tới vai trò của những người kiến tạo như Hùng Dũng, Tuấn Tài, Văn Khang và những người kết thúc tuyệt đẹp như Đình Bắc, Tuấn Hải, Việt Anh. Dù muộn, nhưng bàn thắng của Quang Hải trong trận gặp Iraq chứng minh rằng, ngôi sao này chưa hết thời và phải biết cách “làm sáng lại” tài năng này. Đội tuyển Việt Nam biết cách đương đầu với các đội bóng mạnh, dám cầm bóng để triển khai lối chơi cũng là những điểm cần được ghi nhận tại Asian Cup 2023 này.
Nhưng điều cần nói ngay là đội tuyển Việt Nam trong quá trình làm mới, làm lại đang thể hiện quá nhiều bất ổn, nhiều tồn tại và phải kịp thời chấn chỉnh, rút ra bài học sâu sắc, đắt giá cho cả thầy lẫn trò. Trước hết là ông thầy người Pháp Philippe Troussier với cá tính và cách làm đang cho thấy vừa không hiểu thấu học trò, vừa không giỏi đọc trận đấu như cách ông từng làm được trước đây. Trận đấu gặp đội tuyển Indonesia chứng minh cụ thể điều này, nhất là việc ông không tung Hùng Dũng vào sân phút nào, không đọc hết thế trận khi đối thủ “lột xác” khiến ông bất ngờ mà không đối phó hiệu quả. Ông tin dùng các nhân tố trẻ, buộc họ chơi lớn trong khi còn non nớt về mọi mặt, nên những tình huống thẻ đỏ của Văn Khang hay penalty của Minh Trọng, bị ngợp của Thái Sơn đã làm hại chính ông, khiến ông mất niềm tin trầm trọng trong mắt giới mộ điệu.
Về phía các tuyển thủ, Asian Cup 2023 này đang cho thấy những bài học đắt giá về mọi mặt. Đây là một sân chơi khiến các tuyển thủ Việt Nam bộc lộ 2 mặt trong một con người, công và tội song hành với nhau, triệt tiêu lẫn nhau. Quang Hải chơi rất tệ trong trận gặp Indonesia nhưng lại bừng sáng trong trận gặp Iraq. Thanh Bình lỗi nặng trong trận gặp Indonesia rồi lại lập công trong trận gặp Iraq. Việt Anh tỏa sáng trong trận gặp Nhật Bản, Iraq nhưng cũng chính trung vệ này vào bóng thô thiển khiến đội nhà chịu penalty. Văn Khang có công kiến tạo trong trận gặp Iraq nhưng cũng chính anh chơi bóng vớ vẩn để bị phạt 2 thẻ vàng, khiến đội nhà bất lợi và thua trận. Đình Bắc rất hay trong trận gặp Nhật Bản nhưng đến trận gặp Iraq thì tắt ngúm… Để thấy phần lớn tuyển thủ Việt Nam không có phong độ ổn định, lên xuống thất thường nên rất khó để mong đội bóng có thể đi đường dài, đi lên… Và đây là cái đích bắt buộc các tuyển thủ phải đạt tới nếu không muốn bị loại trong tương lai gần.
Những căn bệnh trầm kha của V-League đang có “đất diễn” ở đội tuyển Việt Nam. Cũng không phải bây giờ mới có chuyện này, như các thẻ phạt nặng nề với Duy Mạnh, Ngọc Hải, Văn Hậu... trước đây, nay tiếp diễn với Thanh Bình, Văn Khang, Việt Anh, Minh Trọng… Tất nhiên, có trường hợp chơi bóng hồn nhiên như Thanh Bình, Minh Trọng, nhưng cũng có trường hợp thái quá, nhờn mặt như Văn Khang, Việt Anh… Tất cả đều gây hại không nhỏ không chỉ cho một trận đấu, giải đấu mà cả một nền bóng đá đang muốn đi lên, phát triển, mở mày mở mặt với thiên hạ.
Rõ ràng, chỉ riêng các trận đấu với đội tuyển Iraq gần đây đã cho nhiều bài học xương máu với bóng đá Việt, nhất là việc để thua giây phút bù giờ, việc chơi bóng thiếu kiểm soát với những hệ lụy của V-League, về sai lầm của một vị trí khiến cả đội lao đao, về một hàng thủ quá nhiều sai lầm không tin nổi, về ý chí có thừa nhưng sức lực và khả năng hạn hẹp…
Thời gian từ nay đến Vòng loại thứ 2 World Cup để gặp lại đối thủ Indonesia cả 2 lượt trận, không hiểu thầy trò ông Troussier có nhanh chóng “tiêu hóa” những bài học nhớ đời nói trên hay không? Rất khó, nếu ông thầy vẫn cứ cá tính, khó chịu và không cho thấy sức mạnh từ khu kỹ thuật để nhân lên sức mạnh tập thể như mong đợi? Rất khó nếu học trò cứ chơi trận hay, trận dở, tỏa sáng rồi lại phạm lỗi, lờ mờ như bàn dân thiên hạ ai ai cũng thấy?
