Vì sao hơn 300 giáo viên ở Nam Đàn bị yêu cầu truy thu gần 4,6 tỷ đồng tiền bảo hiểm?

Ngày 15/3/2025, lãnh đạo Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Nam Đàn cho biết, đơn vị vừa có báo cáo gửi Sở Giáo dục và Đào tạo về vướng mắc trong việc giải quyết chế độ cho người lao động tại các cơ sở giáo dục trên địa bàn huyện. Động thái này diễn ra sau khi hàng trăm giáo viên ở huyện này bất ngờ nhận thông báo truy thu tổng cộng gần 4,6 tỷ đồng từ Bảo hiểm xã hội, trong đó tiền phạt do chậm đóng bảo hiểm là hơn 2,6 tỷ đồng.

Theo Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Nam Đàn, trong thời gian qua trên địa bàn huyện Nam Đàn có một số trường hợp được chuyển xếp nâng bậc lương theo Công văn số 3434 của UBND tỉnh nhưng chưa đóng đủ phần chênh lệch (bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp) khi được chuyển xếp lại bậc lương.

Cụ thể, năm 2024, tại một số đơn vị trường học, có 3 cá nhân đã có quyết định nghỉ hưu theo chế độ. Sau khi các trường ban hành quyết định nghỉ hưởng chế độ BHXH theo quy định, các trường học đã hoàn thiện hồ sơ gửi BHXH Nam Đàn để trình giải quyết chế độ nghỉ hưu theo quy định cho từng đối tượng. Tuy nhiên, khi tiếp nhận hồ sơ của các cá nhân trên, Bảo hiểm xã hội Nam Đàn tiến hành rà soát đối chiếu để giải quyết chế độ cho đối tượng thì phát hiện các trường hợp này được chuyển xếp lương theo Công văn 3434/UBND-VX ngày 26/06/2006 của UBND tỉnh Nghệ An và Hướng dẫn liên ngành số 884/HDLN ngày 29/06/2007 nhưng hiện vẫn chưa đóng phần chênh lệch ((bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp) khi được chuyển xếp lại bậc lương.

Tiếp đó, BHXH Nam Đàn đã rà soát tổng thể tình hình đóng BHXH trên địa bàn huyện, phát hiện 315 giáo viên, nhân viên (trong đó có 4 cá nhân không phát sinh tiền) ở các trường mầm non, tiểu học, trung học cơ sở trên địa bàn huyện đã được xếp lại bậc lương nhưng chưa thực hiện đóng phần chênh lệch. Số tiền phát sinh chênh lệch tính đến thời điểm tháng 11/2024 là gần 4,6 tỷ đồng. Trong đó, số tiền gốc là gần 2 tỷ đồng, còn lại là tiền phát sinh.

Bà Nguyễn Thị Thái Huyền - Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Nam Đàn cho biết, ngày 8/11/2024, đơn vị đã có báo cáo gửi UBND huyện, Phòng Nội vụ về vấn đề này. Đồng thời đề nghị UBND huyện cho ý kiến chỉ đạo Phòng Nội vụ phối hợp với các phòng, ban, ngành liên quan tham mưu UBND huyện chỉ đạo BHXH Nam Đàn thực hiện sớm việc chi trả cho các đối tượng. Đến ngày 9/1/2025, UBND huyện Nam Đàn đã có tổ chức buổi làm việc với BHXH Nghệ An để bàn giải pháp thực hiện chế độ cho các đối tượng chuyển xếp lại bậc lương theo Công văn 3434/UBND-VX ngày 26/6/2006 của UBND tỉnh Nghệ An.

“Ngày 13/01/2025, UBND huyện Nam Đàn đã ban hành Quyết định số 249/QĐ-UBND về việc thành lập Tổ rà soát hồ sơ, đối tượng thực hiện chuyển xếp lại bậc lương theo Công văn số 3434/UBND-VX ngày 26 tháng 6 năm 2006 của UBND tỉnh Nghệ An. Sau rà soát, UBND huyện đã tổ chức buổi làm việc với 3 cá nhân đã nghỉ hưu nhưng chưa được hưởng chế độ. Hiện nay các ngành chức năng UBND huyện đang nghiên cứu để tìm giải pháp”, bà Huyền cho biết.

Theo tìm hiểu của phóng viên, hơn 20 năm trước, trong bối cảnh thiếu giáo viên trầm trọng, UBND các huyện ở Nghệ An phải tự tuyển dụng hợp đồng giáo viên và nhân viên trường học để đáp ứng nhu cầu giảng dạy. Tuy nhiên, những giáo viên được huyện tuyển dụng này không được nâng bậc lương theo quy định. Năm 2006, UBND tỉnh Nghệ An có văn bản chỉ đạo các sở, ngành xem xét, hướng dẫn để thực hiện nâng bậc lương. Tiếp đó, ngày 29/6/2007, các Sở Nội vụ, Sở Giáo dục và Đào, Sở Tài chính và BHXH tỉnh Nghệ An có văn bản liên ngành hướng dẫn việc xếp lại bậc lương.

Tại huyện Nam Đàn, năm 2011, những giáo viên này được nâng bậc lương theo kiểu "nhảy cóc" để bù cho thời gian trước đó chưa được nâng bậc lương. Nhiều giáo viên đã được nâng từ 1-4 bậc lương nhưng không được truy lĩnh tiền lương. Các giáo viên này cho biết, họ cũng không được thông báo để đóng bù tiền bảo hiểm cho khoản nâng bậc.

Chỉ đến khi Bảo hiểm xã hội Nam Đàn phát thông báo cho các trường học trên địa bàn có giáo viên từng được nâng bậc lương kiểu này để truy thu tiền bảo hiểm, họ mới ngớ người. Trong số 311 giáo viên bị yêu cầu truy thu, có người nợ nhiều nhất lên đến hơn 65 triệu đồng. Phần lớn những người còn lại ở mức 50 triệu đồng. "Nếu chúng tôi được thông báo ngay thời điểm đó và đóng 5% tiền BHXH theo quy định thì số tiền sẽ không đáng kể. Đến nay, sau hơn 10 năm mới được thông báo, nhiều giáo viên phải trả 20-30 triệu đồng tiền lãi là rất vô lý", một giáo viên bị yêu cầu truy thu nói.

Về vụ việc này, một lãnh đạo Bảo hiểm xã hội Nam Đàn cho biết, quyết định nâng bậc cho giáo viên hợp đồng của UBND tỉnh Nghệ An vào năm 2011 mang tính chất đặc thù do thiếu giáo viên và nhân viên trường học. Theo hướng dẫn liên ngành, các giáo viên này chỉ được truy lĩnh bậc lương chứ không được truy lĩnh tiền lương. Hướng dẫn cũng ghi rõ các đơn vị trực tiếp đến cơ quan tài chính và BHXH để được cấp kinh phí giải quyết chế độ BHXH cho các lao động này. Năm 2011, UBND huyện Nam Đàn có quyết định cho các lao động trong các cơ sở giáo dục vào biên chế được truy lĩnh bậc lương. Tại thời điểm này lẽ ra các cơ sở giáo dục phải làm việc với Phòng Tài chính để có kinh phí giải quyết, đồng thời yêu cầu người lao động làm thủ tục hồ sơ gửi BHXH huyện để giải quyết, nhưng nhà trường không làm./.