Xử lý nghiêm hành vi chiếm đất, xây dựng trái phép nghĩa trang, lăng mộ ở vùng núi Chùa, Chại Rày

Phát hiện nhiều vụ việc vi phạm

Cùng ngày 3/9/2025, UBND xã Hưng Nguyên ban hành các quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với bà T.T.H và bà C.T.L (trú tại xóm Hạ Khê, xã Hưng Nguyên) vì đã thực hiện hành vi “chiếm đất do cơ quan nhà nước đã quản lý, được thể hiện trong hồ sơ địa chính, thuộc địa giới hành chính của xã Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An” để sử dụng vào mục đích xây dựng lăng mộ.

Trong đó, bà T.T.H đã chiếm diện tích 68,67m² đất vùng núi Chùa (thuộc thửa đất số 01, tờ bản đồ số 40, bản đồ địa chính xã Hưng Nguyên); bà C.T.L chiếm diện tích 107,1m² vùng núi Chùa (thuộc thửa đất số 01, tờ bản đồ số 40, bản đồ địa chính xã Hưng Nguyên). UBND xã Hưng Nguyên đã xử phạt bà T.T.H với mức 7 triệu đồng; xử phạt bà C.T.L với mức 7,5 triệu đồng.

Đồng thời, UBND xã Hưng Nguyên buộc hai bà này trong thời hạn 10 ngày, “phải tháo dỡ ngay công trình xây dựng trái phép và khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất đã bị thay đổi do vi phạm hành chính gây ra”. Nếu quá thời hạn, bà T.T.H và bà C.T. L không tự nguyện chấp hành, UBND xã Hưng Nguyên sẽ tổ chức cưỡng chế, tháo dỡ các công trình đã xây dựng trái phép trên đất công theo quy định của pháp luật.

Theo UBND xã Hưng Nguyên, vùng Chại Rày và núi Chùa của xã Hưng Tây (cũ) có vị trí địa lý sát kề thành phố Vinh (cũ) nên từ nhiều năm trước từng là địa chỉ “nóng” về lĩnh vực đất đai và trật tự xây dựng. UBND huyện Hưng Nguyên (cũ) đã từng phát hiện, xử lý một số trường hợp vi phạm trên địa bàn này.

Sau khi chính quyền 2 cấp đi vào hoạt động, cấp ủy, chính quyền xã Hưng Nguyên nắm bắt thông tin dư luận và khảo sát tình hình thực tế, qua đó xác định tình trạng lấn chiếm đất công (đất nông nghiệp và đất lâm nghiệp), xây dựng trái phép nghĩa trang, lăng mộ tại khu vực núi Chùa và núi Chại Rày lại tiếp tục tái diễn. Vì vậy, từ cuối tháng 7/2025, Thường trực Đảng ủy xã Hưng Nguyên giao UBND xã tổ chức kiểm tra, xác minh, chấn chỉnh, xử lý nghiêm các vi phạm theo quy định của pháp luật.

Qua kiểm tra xác minh, UBND xã Hưng Nguyên xác định ở khu vực núi Chùa (xóm Đại Huệ) có 13 công trình vi phạm trên diện tích 2018m²; còn tại vùng núi Chại Rày (xóm Thượng Khê), có 4 công trình lăng mộ cơ bản hoàn thành, 1 công trình lăng mộ đã xây móng trên tổng diện tích 743m².

Đối với 13 công trình vi phạm ở vùng núi Chùa, trong ngày 9/8/2025, UBND xã Hưng Nguyên đã tháo dỡ 7 công trình vi phạm trên diện tích 812,63m²; lập biên bản và ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với 2 người. 4 trường hợp còn lại, UBND xã Hưng Nguyên giao Phòng Kinh tế rà soát lại nguồn gốc thửa đất, đồng thời, chỉ đạo lực lượng chức năng điều tra, xác định đối tượng vi phạm.

Với 5 công trình lăng mộ ở vùng núi Chại Rày, qua kiểm tra, UBND xã Hưng Nguyên xác định các công trình này xây dựng trên đất lâm nghiệp xóm Thượng Khê; trong đó, có 3 công trình đã xây dựng tường bao, đặt một số ngôi mộ. Tuy nhiên, mộ không có tên nên nghi vấn là mộ giả. Đồng thời xác định, có 4/5 công trình “được” Ban quản trang Chại Rày và UBND xã Hưng Tây (cũ) xác nhận về đất đai và lăng mộ vào năm 2017 và năm 2019.

Theo ông Lưu Đức Diễn - Trưởng phòng Kinh tế, UBND xã Hưng Nguyên, sau khi kiểm tra phát hiện tình trạng lấn chiếm đất công, xây dựng trái phép các công trình lăng mộ, UBND xã đều đã lập biên bản đình chỉ. Tuy nhiên, việc xác minh đối tượng để có cơ sở xử lý vi phạm theo quy định pháp luật gặp không ít khó khăn. Cá biệt, ở khu vực núi Chại Rày, dù đã có thông báo đình chỉ nhưng các đối tượng vẫn tiếp tục xây dựng trái phép nhằm hoàn thiện lăng mộ.

Vì vậy, UBND xã Hưng Nguyên đã báo cáo Thường trực Đảng ủy xã, và có văn bản đề nghị Công an xã Hưng Nguyên điều tra xác minh đối tượng xây dựng lăng mộ tại các khu vực núi Chùa và núi Chại Rày để có cơ sở xử lý nghiêm theo quy định pháp luật.

Ông Lưu Đức Diễn trao đổi thêm: “Cùng với việc đề nghị Công an xã vào cuộc điều tra xác minh, ngày 27/8/2025, UBND xã Hưng Nguyên đã có thông báo đến các xóm Đại Huệ, Thượng Khê; đồng thời, đưa thông tin lên Cổng thông tin điện tử của xã và các phương tiện thông tin đại chúng, đề nghị các tổ chức, cá nhân là chủ các công trình lăng mộ đến UBND xã làm việc. UBND xã Hưng Nguyên dự kiến, qua thời gian công khai thông tin theo quy định, nếu không có tổ chức, cá nhân nào đến làm việc thì sẽ tổ chức lực lượng tháo dỡ các công trình lăng mộ…”.

“Mong thiết lập trật tự mới…”

Ở các xóm Đại Huệ và Thượng Khê, nhiều người dân bất bình trước tình trạng lấn chiếm đất công, xây dựng trái phép công trình lăng mộ. Họ cho biết, khu vực dưới chân núi Chùa là đất nông nghiệp, còn khu vực dưới chân núi Chại Rày là đất lâm nghiệp. Cả hai khu vực này, trước đây đều là nơi sản xuất lúa và trồng cây lâu năm của nhân dân, nhưng nay, đã trở thành khu vực xây dựng nghĩa trang, lăng mộ nhưng phần nhiều không phải của người địa phương.

Theo ông Cao Văn Cảnh – Xóm trưởng xóm Đại Huệ, những phản ánh của người dân trên địa bàn là sự thật, và tình trạng này đã diễn ra từ nhiều năm trước: “Khoảng năm 2016-2017, khu vực núi Chùa xóm Đại Huệ bắt đầu “nóng” lên vấn đề đất nghĩa trang. Ở xã Hưng Tây cũ đã có tình trạng một số cá nhân đứng ra mua gom đất, sau đó phân lô, xây dựng lăng mộ kiên cố, thậm chí rao bán cho người từ nơi khác đến. Là cán bộ xóm, chúng tôi biết có nhiều trường hợp xây dựng nghĩa trang ở vùng núi Chùa nhưng không phải người trên địa bàn xã Hưng Tây cũ. Có điều, khi ban cán sự xóm đến kiểm tra hoạt động xây dựng của họ thì hầu hết đều có giấy xác nhận của xã. Đây là vấn đề khiến chúng tôi rất băn khoăn…”.

Cũng theo ông Cảnh, khoảng năm 2020, khi có dịch Covid -19 thì tình hình có lắng xuống, cho đến khoảng tháng 6 - 7/2025 thì tái diễn; có dấu hiệu cho thấy hành vi chiếm đất, xây dựng nghĩa trang là để “giữ chỗ, chờ người có nhu cầu mua lại” để trục lợi…

Bởi vậy, ông Cảnh trao đổi: “Khu vực nghĩa trang núi Chùa được quy hoạch để phục vụ nhu cầu an táng của người dân địa phương. Tình trạng chiếm đất, dẫn đến vi phạm quy hoạch, ảnh hưởng đến quyền lợi của nhân dân trên địa bàn gây bức xúc trong dư luận. Vì vậy, chúng tôi ủng hộ việc cấp ủy, chính quyền vào cuộc mạnh mẽ trong lĩnh vực này. Cần kiểm tra, xử lý dứt điểm thì tình trạng này mới không tiếp tục tái diễn. Cần thiết lập một trật tự mới để giữ niềm tin của nhân dân…”.

Ở xóm Thượng Khê, Bí thư chi bộ Trần Văn Ân từng có thời gian là cán bộ lâm nghiệp xã Hưng Tây (cũ). Ông Ân cho biết, nhiều năm trước, nhân dân xóm Thượng Khê cũng có những băn khoăn trước thực trạng người ngoài địa bàn xây dựng lăng mộ trong khu vực quy hoạch nghĩa trang Chại Rày.

“

“Chúng tôi cũng đang soạn thảo báo cáo đề xuất gửi lên UBND xã. Cần phải có thay đổi. Những tồn tại mang tính lịch sử thì có thể không xét lại, nhưng cần phải quy hoạch, nâng cao trách nhiệm quản lý để pháp luật được thực hiện nghiêm minh, và đảm bảo quyền lợi cho nhân dân trên địa bàn…”.

Trần Văn Ân - Bí thư Chi bộ xóm Thượng Khê