(Baonghean) - Từ đầu năm trở lại đây, với sự quyết liệt của chính quyền huyện Quỳnh Lưu, việc khai thác đá trên địa bàn đã từng bước được chấn chỉnh. Tuy nhiên, việc khai thác khoáng sản trái phép vẫn chưa được khắc phục, nỗi lo về an toàn trong lao động vẫn còn đó.
Tại khu vực lèn Chùa ở xã Quỳnh Xuân (Quỳnh Lưu) trước đây vấn đề ô nhiễm, có thời điểm khiến người dân đã biểu tình rải đá trên đường không cho xe vào chở đá vì gây bụi. Hai năm trở lại đây, các công ty khai thác đá đã bỏ kinh phí ra thuê các phương tiện hàng ngày tưới nước trên trục đường vào lèn đá, cấm các phương tiện chở đá chạy nhanh, đã phần nào giảm thiểu ô nhiễm bụi đá. Tuy nhiên, tại khu vực lèn Quỳnh Xuân vẫn còn nhiều bất cập tiềm ẩn tai nạn cho cả người dân. Chị P nhà ở gần lèn cho hay: Các công ty mới chỉ tưới được phần đường giao thông, còn khi xay đá thì không phun tưới tại dàn xay nên bụi mịt mù. Mìn thì nổ rung chuyển cả khu vực, đá văng vào cả nhà dân.
Khai thác đá ngầm khoét thành những ao sâu ở lèn Chùa – Quỳnh Xuân.
Đáng báo động tại khu mỏ đá Quỳnh Xuân là vấn đề khai thác đá không đúng với thiết kế mỏ. Các vách lèn vẫn khai thác dựng đứng, đặc biệt là các khu vực lèn bị “cạo trọc”, người ta tiếp tục cho nổ mìn khoét sâu vào lòng núi khai thác đá ngầm, tạo thành chi chít những ao sâu. Khoét đá thành ao sâu nhưng lại không có biển cảnh báo hay có người nhắc nhở, nên mùa hè có nhiều em nhỏ đến tắm rất nguy hiểm đến tính mạng. Tại khu vực này từng có 1 học sinh 8 tuổi ở Quỳnh Xuân bị tử nạn khi đi tắm ở hồ nước khu khai thác đá lèn Chùa.
Tại mỏ đá Lèn Trai ở xóm 4 xã Quỳnh Tân của Công ty CP đá Đồng Giao, lâu nay vẫn không chấp hành các biện pháp an toàn trong khai thác. Ông Hồ Minh Mậu - Chủ tịch UBND xã Quỳnh Tân cho hay: Đơn vị này khai thác sai thiết kế nên đoàn liên ngành đã kiểm tra đình chỉ mỏ. Chúng tôi đang tiếp tục giám sát trong quá trình mỏ này bị đình chỉ. Do công ty này không chấp hành cải tạo mỏ, vừa qua một tảng đá treo đã rơi trúng một công nhân gây tử nạn.
Trong số hơn 10 doanh nghiệp đang hoạt động khai thác đá ở Quỳnh Lưu, một số mỏ vẫn đang chủ yếu khai thác thủ công. Các công nhân vẫn đang sử dụng khoan tay chạy bằng khí nén bóc theo các vách núi không theo quy hoạch. Để giảm chi phí, thay vì việc phải khai thác “cắt ngọn” từ trên xuống, thì các doanh nghiệp lại khai thác từ dưới lên tạo nên những “hàm ếch” đáng sợ. Hầu hết những người khai thác mỏ đều thiếu kiến thức về an toàn mỏ...
Lâu nay việc khai thác đá trái phép diễn ra ngang nhiên tại các xã Quỳnh Xuân, Quỳnh Tân, Ngọc Sơn …UBND huyện Quỳnh Lưu đã có văn bản giao trách nhiệm cho các xã trên. Nhưng không hiểu sao tình trạng khai thác đá trái phép vẫn ngày càng gia tăng.
Điển hình như trong năm 2012, Chủ tịch UBND huyện Quỳnh Lưu đã phê bình Chủ tịch UBND xã Quỳnh Xuân về việc chưa thực hiện nghiêm túc việc chấn chỉnh khai thác đá trái phép xảy ra trên địa bàn. Thế nhưng, tại thời điểm cuối tháng 9/2012, chúng tôi có mặt tại lèn Num xã Quỳnh Xuân giáp với Quỳnh Tân thấy tình trạng khai thác đá trái phép vẫn tiếp diễn. Người ta dùng cả máy xúc để xúc đá, mở cả những con đường rộng dùng ô tô vận tải vào chở đá. Mìn nổ đá văng ra cả đường giao thông rất nguy hiểm đến tính mạng người đi đường. Theo người dân phản ánh thì tại xã Quỳnh Xuân có đường dây mua mìn trái phép để phục vụ cho khai thác đá trái phép tại lèn Num. Thời điểm đầu tháng 9/2012, Tòa án huyện Quỳnh Lưu đã xét xử lưu động 2 đối tượng nữ đều ở xã Quỳnh Xuân buôn bán trên 10 kg thuốc nổ, khám xét tại nhà riêng cơ quan công an thu 16 kg thuốc nổ và hàng chục mét dây cháy chậm.
Cấp uỷ, chính quyền huyện Quỳnh Lưu cần tăng cường hơn nữa trong việc quản lý, chấn chỉnh hoạt động khai thác chế biến khoáng sản; thường xuyên kiểm tra, kiểm soát quy trình khai thác, thiết kế kỹ thuật, đảm bảo an toàn cho người lao động; đặc biệt là cam kết trách nhiệm bằng tài chính để bảo vệ môi trường và hoàn nguyên sau khai thác đối với mỏ đá lèn Chùa – Quỳnh Xuân (Hiện mỏ đá này nhiều vị trí vẫn đang bị khai thác ngầm tạo hố sâu nguy hiểm); từng bước dẹp nạn khai thác đá trái phép.
