Chưa có số liệu chính thức về thống kê giao dịch của khách hàng cá nhân qua ATM và POS nhưng theo các NHTM thì chủ yếu là rút tiền mặt, còn thanh toán qua thẻ là... rất hiếm.
Tính đến thời điểm này, toàn tỉnh Nghệ An có khoảng 355.000 khách hàng mở tài khoản tại các TCTD với số dư tiền gửi trung bình ước đạt 3.350 tỷ đồng. Các NHTM đã phát hành khoảng 497.000 thẻ, trong đó có hơn 2.000 thẻ quốc tế. Số lượng máy ATM trên địa bàn ước đạt 136 máy, 145 máy EFPOS và 115 đơn vị chấp nhận thẻ. Trao đổi với chúng tôi về những khó khăn hiện nay trong việc phát triển mạng lưới POS, lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh Nghệ An cho hay: Văn bản số 3810/NHNN-TT ngày 16/5/1011 của NHNN Việt Nam chỉ đạo các chi nhánh NHNN tỉnh, thành phố về việc triển khai kết nối liên thông mạng lưới POS và phát triển thanh toán thẻ qua POS. Theo nội dung chỉ đạo tại văn bản này, yêu cầu chi nhánh NHNN phải xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện kết nối mạng lưới POS; chủ động liên hệ và phối hợp với công ty chuyển mạch thẻ và các NHTM trên địa bàn để thực hiện. Tuy nhiên, vấn đề này chi nhánh nhận thấy có những khó khăn, bất cập. Đó là, việc phát triển mạng lưới thanh toán đối với các chi nhánh NHTM tại các tỉnh hoàn toàn phụ thuộc vào mục tiêu, kế hoạch do NHTM tại trụ sở chính quyết định. Việc quan hệ với các công ty chuyển mạch thẻ để nâng cấp phần mềm cũng phải được thực hiện thống nhất từ NHTM Trụ sở chính. NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố chỉ tham gia với vai trò là đầu mối để đôn đốc triển khai thực hiện chứ không thể phối hợp trực tiếp với đơn vị chuyển mạch thẻ hay trụ sở chính của NHTM để chỉ đạo thực hiện.
Thanh toán thẻ qua POS chưa hoàn chỉnh, máy ATM
chỉ là những chiếc ví lưu động.
Trong khi đó, hạ tầng kỹ thuật, cụ thể là mạng lưới ATM và sự kết nối thanh toán thẻ qua POS của hệ thống ngân hàng chưa hoàn chỉnh. Hiện nay, dù hệ thống thanh toán thẻ của các NHTM trong nước đã liên thông, nhưng mới chỉ có 8 NHTM tham gia kết nối hệ thống các điểm chấp nhận thẻ trên địa bàn Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh. Điều này có nghĩa là nếu khách hàng sử dụng thẻ của 8 ngân hàng đã kết nối thì mới có thể sử dụng thông qua các máy quẹt thẻ lẫn nhau, còn thẻ của các NH khác thì chỉ được sử dụng thông qua POS của NH đó.
Về phía các đơn vị chấp nhận thẻ như siêu thị, cửa hàng, trung tâm mua sắm, khách sạn, bệnh viện,... thì lại không thích dùng POS. Tìm hiểu được biết, không phải là vấn đề chi phí để lắp đặt vì các NH lắp đặt miễn phí thiết bị này, mà là vấn đề tâm lý ngại bị kiểm soát doanh thu và cả lý do... trốn thuế thu nhập. Do đó, hiện tại chỉ có những đơn vị có giao dịch thanh toán cho người nước ngoài (khách sạn, cửa khẩu...) là sẵn sàng chấp nhận lắp đặt POS vì người nước ngoài có thói quen dùng thẻ. Về phía người dân, bản thân các chủ thẻ cũng ngại quẹt thẻ vì không tin tưởng lắm vào cách khấu trừ thẻ, họ sợ bị tính sai hoặc chịu phí... Thuế VAT đối với hàng hóa dịch vụ và phí thanh toán thẻ đã làm tăng chi phí mua sắm, vì thế, không khuyến khích người dân thanh toán bằng thẻ. Chính vì những bất cập đó mà hiện nay các cột ATM được ví như là những "chiếc ví khổng lồ", lưu động để người dân rút tiền với bao phiền phức.
Vì những lý do đó, việc thanh toán qua POS vẫn còn rất chậm. Để triển khai thực hiện kế hoạch kết nối liên thông mạng lưới POS được thuận lợi, Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh Nghệ An kiến nghị Ngân hàng Nhà nước Việt Nam nghiên cứu và có sự chỉ đạo trực tiếp với các đơn vị trụ sở chính của các NHTM, từ đó có giải pháp cụ thể và thống nhất đồng bộ việc triển khai trên toàn quốc. Trên cơ sở đó, NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố có trách nhiệm đôn đốc, chỉ đạo triển khai thực hiện tại địa bàn.
